مطالعه رئالیستی رمان های «شکر تلخ» و «گزنه» از جعفر شهری

مطالعات نقد ادبی

مقاله 5، دوره 13، شماره 48، بهمن 1397، صفحه 101-129   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

اعظم لطفی^{* 1}؛ ویدا وفایی²

¹دانشجوی کارشناسی ارشد رشته ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

²استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

در این مقاله برآنیم که با معرفی سبک رئالیسم و ویژگی های آن، به مؤلفه های طرح شده در ساختار روایی رمان های رئالیستی دست یابیم. رئالیسم به منزلة نگرشی در هنر و ادبیات و روشی دقیق برای باز نمایی واقعیت در آثار هنری و ادبی است. در واقع رئالیست ها نگاه کاوشگرانة خود را دقیقاً به دیدن مشکلات اجتماعی نظیر فقر، فحشا و محرومیت ها معطوف می دارند و مصداق ها و نمونه های آن را در برهه ای خاص از زمان و نیز مکانی خاص دستمایة نوشتن می کنند در این مقاله  با بررسی دیدگاه ها و نظریه های  متعدد راجع به سبک رئالیسم، مؤلفه های این سبک از جمله زاویه دید، مکان، زمان، توصیف، شخصیت پردازی و پیرنگ را در کتاب های "شکر تلخ" و "گزنه" از "جعفر شهری" مورد بررسی و ارزیابی قرار داده ایم . روش تحقیق در این پژوهش کیفی، بر مبنای  هدف، توصیفی - تحلیلی و بر مبنای پیشینة پژوهش توسعه ای - ترویجی و روش گردآوری داده ها اسنادی - کتابخانه ای می باشد. از آن جا که سبک رئالیسم عرصة وسیعی از ادبیات معاصر و حتی برخی آثار کلاسیک را به خود اختصاص داده، لذا امید است تعمیق بیشتر بر روی این جنبش  و بررسی آثار نویسندگانی چون "جعفر شهری " که درباره شان تا به امروز گامی جدی برداشته نشده است، راهی هموارتر برای علاقه مندان به رمان ها و مجموعه داستان های سبک رئالیسم باشد.

کلیدواژه‌ها

رئالیسم؛ شکر تلخ؛ گزنه؛ جعفر شهری

مراجع

 1- اسکولز، رابرت.(1378). عناصر داستان، ترجمه فرزانه طاهری، چاپ سوم، تهران: نشر مرکز.

2- براهنی، رضا.(1393). قصه نویسی، تهران : نگاه.

3- پاینده،حسین.(1395).داستان کوتاه در ایران (1)(داستان های رئالیستی و ناتورالیستی)،چاپ سوم، تهران: انتشارات نیلوفر.

3- پرهام، سیروس.(1394).رئالیسم و ضد رئالیسم در ادبیات، تهران: آگاه.

4- پِک، جان.(1387). شیوة تحلیل رمان، ترجمه احمد صدارتی، چاپ سوم، تهران: نشر مرکز.

5- تراویک، باکنر.(1376). تاریخ ادبیات جهان، ترجمه عربعلی رضایی، جلد دوم، چاپ دوم، تهران: نشر و پژوهش روز فرزان .

6- تودوروف، تزوتان.(1392). بوطیقای ساختارگرا، ترجمه محمد نبوی، چاپ سوم، تهران: آگاه.

7- ثروت، منصور.(1385). آشنایی با مکتب های ادبی، چاپ اول، تهران: سخن.

8- جعفری لنگرودی، ملیحه.(1391). تفاوت رئالیسم اروپایی با واقع گرایی ایرانی، فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی، شماره 14.

9- جمالزاده، سیدمحمدعلی.(1378). قصّه نویسی، به کوشش علی دهباشی، چاپ اول، تهران: انتشارات سخن.

10- حدادی، نصرالله.(1378). راوی «تهران قدیم» هم رفت، شماره 91- 94، صفحه از 32 تا 32 .

11- داد، سیما.(1378). فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ سوم، تهران: مروارید.

12- دقیقیان، شیرین دخت.(1371). منشأ شخصیت در ادبیات داستانی، چاپ اول، ناشر: نویسنده.

13- دهباشی، علی.(1378). جعفر شهری هم رفت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، شماره 8 ، صفحات 330 -331.

14- ساچکوف، بوریس.(1362). تاریخ رئالیسم ، پژوهشی در ادبیات رئالیستی از رنسانس تا امروز، ترجمه محمد تقی فرامرزی، چاپ اول، تهران: نشر تندر.

15- سلدن، رامان.(1375). نظریه ادبی و نقد عملی، ترجمه جلال سخنور و سیما زمانی، چاپ اول، انتشارات پویندگان نور.

16- سید حسینی، رضا.(1366). مکتب های ادبی، تهران: نیل.

17- شریفی، محمد.(1387). فرهنگ ادبیات فارسی، چاپ دوم، تهران، فرهنگ نشر نو: انتشارات معین.

18- شمیسا، سیروس.(1394). نقد ادبی، چاپ سوم از ویراست سوم، تهران: نشر میترا.