تحلیل آثار تعلیق دادرسی در حقوق طرفین

مجله پژوهش های فقه و حقوق اسلامی

مقاله 2، دوره 15، شماره 54، اسفند 1397، صفحه 29-48   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ijrj.2019.546201

نویسندگان

غلامرضا پیر جهانگیر^{* 1}؛ بهرام تقی پور²؛ ابوالحسن مجتهد سلیمانی²

¹دانشجوی دکتری فقه و حقوق خصوصی، پردیس بین‌الملل،‌‌‌ دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

²استاد حقوق، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

تعلیق دادرسی امری خلاف اصل رسیدگی به اختلاف در کوتاه­ترین زمان می­باشد بر اساس حادث­شدن برخی علل، ممکن است دادرسی با تعلیق مواجه شود که این تعلیق در نهایت به حقوق طرفین و یا یکی از طرفین دعوا آسیب برساند. فوت و حجر هر یک از طرفین دعوا از جمله مصادیقی است که مانع از روند دادرسی شده و دادرسی را معلق می گرداند و یا اینکه ممکن است این تعلیق در اثر اعتراض شخص ثالث و یا دستور دادگاه مبنی بر توقیف دادرسی می باشد. مصادیق تعلیق دادرسی در قانون آیین دادرسی مدنی و قانون اجرای احکام به نظر حصری می رسد با این وجود قانونگذار در به کار بردن لفظ تأخیر به جای تعلیق سهل­انگاری نموده است که نمونه بارز آن را می­توان در مواد 423 و 434 مشاهده کرد. در هر دو ماده منظور تعلیق دادرسی است اما قانونگذار از لفظ تأخیر استفاده کرده است. در این مقاله مفهوم تعلیق دادرسی و برخی مصادیق آن به طور انتخابی مورد ارزیابی و بحث قرار می­گیرد تا اینکه بتوان نسبت به این مانع در جریان دادرسی به طور دقیق اظهارنظر کرد.

کلیدواژه‌ها

تعلیق؛ دادرسی؛ فوت؛ دادگاه؛ تأخیر

مراجع

بازگیر، یدالله، (1380) تشریفات دادرسی مدنی در آیینه آراء دیوان عالی کشور، جلد 1، انتشارات فردوسی.

2. باقری، غلامرضا، (1389) دعاوی مرتبط در حقوق ایران، انتشارات جاودانه، بی­جا.

3. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، (1375) دانشنامه حقوقی، انتشارات امیرکبیر، جلد 3، بی­جا، چاپ چهارم.

4. الحسینی العاملی، سیدمحمدجواد، (1418)، مفتاح الکرامه فی شرح القواعد، دارالتراث، بیروت.

5.  الحسینی المراغی، سید عبدالفتاح، (1418) العناوین، مؤسسه النشر الاسلامی، الجزء الثانی.

6.  حسینی، سیدمحمد، (1385)،  فرهنگ لغات و اصطلاحات فقهی، انتشارات سروش، بی­جا، چاپ دوم.

7. حلّى، ابن ادریس، محمد بن منصور بن احمد، (1410) السرائر الحاویل تحریر الفتاوى، 3 جلد، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم - ایران، جلددوم، چاپ دوم.

8. حلّى، محقق، نجم الدین، جعفر بن حسن، (1408) شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، 4 جلد، جلد دوم، مؤسسه اسماعیلیان، قم – ایران، چاپ دوم.

9. حیاتی، علی عباس، (1388)، اجرای احکام مدنی در نظم حقوق کنونی.

10. موسوی خمینی، سیدروح الله، (1425) تحریر الوسیله، جلد 2، دفتر انتشارات علوم اسلامی حوزه و دانشگاه وابسته به جامعه مدرسین قم، قم، چاپ بیست و یکم.

11. حیدر، علی، (1345)، دررالاحکام فی شرح مجله الاحکام، الجزء الرابع، بی­جا، المجلد الثانی.

12.  شمس، عبدالله، (1385)، آیین دادرسی مدنی، جلد دوم، انتشارات دراک، چاپ دهم.

13. شمس، عبدالله، (1386)، آیین دادرسی مدنی، دوره پیشرفته، جلد 3، انتشارات دراک.

14. شهری، غلامرضا، (1388)، مجموعه نظرهای مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه در مسائل مدنی از سال 1362 تا 1387.

15. شهیدی، مهدی، (1390)، حقوق مدنی، انتشارات مجد، بی­جا، چاپ ششم.

16. شیخ احمد محمدعلی داود، (2004)، اصول المحاکمات الشرعیه، مکتبه دارالثقافه للنشر و التوزیع.

18. صفایی، سیدحسین، (1377)، حقوق مدنی، انتشارات سمت، بی­جا، چاپ سوم.

19.  عبدالرحمن بن محمد بن قاسم، (1406)، الفتاوی، دار احیاء التراث العربی، بیروت، التبعه الرابعه.

20.کاتوزیان، ناصر، (1368)، اعتبار امر قضاوت شده در دعوای مدنی، کانون وکلای دادگستری مرکز، بی­جا، چاپ سوم.

21. کاشانی، سیدمحمود، (1387)، کلاف سر در گم تجدیدنظرخواهی، مجله پژوهش خصوصی، شماره 42، 32-44.

22. متین دفتری، احمد، (1381)، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، دوره دو جلدی، انتشارات مجد، بی­جا، چاپ دوم.

23. مدنی، سیدجلال الدین، (1378)، آیین دادرسی مدنی، انتشارات پایدار، چاپ پنجم.

24. معین، محمد، (1388) فرهنگ فارسی، دوره شش جلدی، انتشارات امیرکبیر، جلد 1، چاپ بیست و ششم.

25. مکلی العاملی، شهید محمدبن جمال الدین، (1406)، الدروس الشرعیه، سلسله الینابیع الفقهیه، مجلد 2.

26. موسوی اردبیلی، سیدعبدالکریم، (1423)، فقه القضاء، بی­جا، الجزء الثانی.

27. مهاجری، علی، (1395)، آیین قضاوت مدنی در محاکم ایران، انتشارات فکرسازان، بی­جا.

28. المیرزا النائینی، (1410)، المقرر موسی النجفی الخوانساری، بحوث فی القضاء، مؤسسه النشر الاسلامی، بی­جا.

29. میرزایی، علی، (1383)، حقوق ثبت کاربردی، انتشارات بهنامی، بی­جا، چاپ اول.

30. نجفی، محمدحسن، (1412)، جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، الجزء الرابع العشر، مؤسسه المرتضی العالمیه، بی­جا.

31. نهرینی، فریدون، (1390)، اعاده دادرسی به تشخیص رییس قوه قضاییه، انتشارات گنج دانش، بی­جا، چاپ اول.

32. نهرینی، فریدون، (1392)، ایستایی اجرای حکم دادگاه، انتشارات گنج دانش، بی­جا، چاپ اول.

33. نهرینی، فریدون، (1383)، ترجیح دلیل مناسب در تعارض ادله مالکیت، مجله وکالت، شماره 20، 43-61.

34. واحدی، جواد، (1369)، اعاده دادرسی در امور مدنی، مجله کانون وکلا، دادگستری مرکز، دوره جدید، شماره 151، 23-38.

 

35. Andrew,  P. (2001). Principles of evidence. Australia: University of Melburne.

36. Smart, S. & Derek, F. (2005). Civil practice. Oxford:  Oxford Press.