تعیین سویه ی مناسب باکتری ریزوبیوم جهت تلقیح بذر لوبیا در شمال استان فارس

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 7، دوره 5، شماره 12، اردیبهشت 1392، صفحه 77-84   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

اکبر همتی^{* 1}؛ هادی اسدی رحمانی²؛ غلامحسین مسعودی³

¹عضو هیات علمی میرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس

²عضو هیات علمی موسسه تحقیقات آب و خاک

³کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی فارس

چکیده

در فرآیند همزیستی گیاه لوبیا با باکتری ریزوبیوم، مقادیر قابل توجهی نیتروژن تولید می شود که می تواند نیاز گیاه را به این عنصر مرتفع نموده و جایگزین بخشی از کودهای شیمیایی نیتروژنی شود. به منظور تعین باکتری مناسب جهت تلقیح بذر لوبیا، آزمایشی در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به مدت دو سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اقلید اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل ده سویه باکتری شامل  (78–L، 195 – L، 192– L، 54– L، 75 – L، 30 – L، 100 – L، 197 – L، 120 – L، 177- L ) و دو تیمار 200 و 400 کیلوگرم اوره در هکتار(200 – N و400 – N ) و یک تیمار شاهد ( بدون نیتروژن و تلقیح) بود. نتایج آزمایش در سال اول نشان داد که بین تیمارها از نظر عملکرد دانه در سطح 5 درصد اختلاف معنی دار بود.  سویه ی باکتری 54- L با تولید 2368 کیلوگرم دانه در هکتار بیشترین میزان عملکرد را حاصل نمود که نسبت به تیمار شاهد 174 درصد و نسبت به تیمارهای 200 و 400 کیلوگرم اوره در هکتار بترتیب 121 و 93 % افزایش عملکرد داشت. در سال دوم گرچه از نظر آماری اختلاف معنی داری بین تیمارهای آزمایش مشاهده نگردید ولی عملکرد  سویه های 177 L–و 54 L – به میزان 1595 و 1511 کیلوگرم دانه در هکتار بیشترین میزان عملکرد را داشتندکه بترتیب41 و 33 % نسبت به شاهد افزایش داشت. نتایج دو سال این آزمایش نشان داد در صورت تلقیح سویه ی  باکتری54-L  با بذر لوبیا می توان ضمن تامین حداکثر عملکرد در لوبیا، از هدر رفت کود های شیمیایی اوره خودداری نمود.

کلیدواژه‌ها

تثبیت نیتروژن؛ سویه ی باکتری؛ لگوم؛ عملکرد؛ همزیستی