بررسی روابط سیاسی اقتصادی کردستان عراق با ترکیه و تاثیر آن بر سیاست خارجی ایران

فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

مقاله 1، دوره 5، شماره 17، اسفند 1392، صفحه 1-34   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محمود کتابی¹؛ یدالله دهقان²؛ سولماز حیدری²

¹استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی شهرضا

²دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی شهرضا

چکیده

روابط سیاسی واقتصادی کردستان عراق وترکیه در سال های اخیر روند رو به رشدی داشته است و ترکیه بر خلاف مواضع تند سال های نه چندان دور خود در قبال کردستان عراق در تلاش است تا به هر طریق ممکن نفوذ خود را در زمینه های  مختلف در این منطقه افزایش دهد و البته این کشش و تمایل از سمت کردستان عراق به سمت ترکیه نیز به دلایل مختلف در سال های اخیر تقویت شده است. وجود مولفه های گوناگونی از قبیل داشتن مرزهای مشترک،مسائل مربوط به کردها،مسائل مذهبی،موضوع انرژی،مسائل اقتصادی وحمل ونقل می توانند از مهمترین عوامل دربرقراری روابط حسنه بین ایران وترکیه و کردستان عراق باشند و از طرف دیگر موضوعهای مربوط به سوریه،فعالیت احزاب وگروههایی مانند پ.ک.ک،ارتباط و نزدیکی ترکیه و کردستان عراق با امریکا، نفوذاسرائیل در ترکیه،تلاش برای کسب استقلال کامل توسط کردهای عراق و...نیز از عوامل ومولفه ها منفی تاثیر گذار بر روابط ایران باترکیه و کردستان عراق است. روش مورد استفاده در این پژوهش، کیفی مبتنی بر رویکرد توصیفی- تحلیلی بوده که بر اساس مطالعات کتابخانه ای، اطلاعات و داده های مورد نیاز از طریق دو روش موضوعی و تحلیل محتوا از منابع کتابخانه ای و اینترنتی و سایر منابع و تحقیقات مرتبط با آن، گردآوری وجمع بندی شده است. سوال اصلی مقاله عبارت است از  اینکه گسترش روابط سیاسی واقتصادی کردستان عراق با ترکیه در سال های اخیر چه تاثیری بر منافع وسیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه داشته است؟ فرضیه مقاله نیزاین است که  با توجه به مواضع و سیاست های ترکیه در منطقه وهمچنین رویکردهای کردستان عراق در سال های اخیر به نظر می رسدافزایش روابط سیاسی و اقتصادی کردستان عراق با ترکیه باعث دوری این منطقه از ایران در زمینه های مختلف سیاسی و اقتصادی ودر نتیجه به خطر افتادن مناقع ایران در منطقه خواهد شد. یافته های این مقاله نشان می دهد که ترکیه در سال های اخیر درزمینه های مختلف سیاسی و اقتصادی نفوذ گسترده ای در منطقه کردستان عراق داشته است و امروزه ترکیه بزرگترین سرمایه گذاری های اقتصادی را در کردستان عراق انجام داده و در زمینه سیاسی نیز توانسته نفوذ گسترده ای را در این منطقه کسب کند و این موضوع باعث نزدیکی بیش از پیش کردستان عراق به ترکیه و ایجاد فاصله ای هرچند اندک در روابط این منطقه با ایران وبه خطر افتادن منافع ایران در کردستان عراق شده است.  

کلیدواژه‌ها

متحد منطقه ای؛ دیپلماسی فعال؛ تنش زدایی؛ حسن همجواری؛ روابط استراتژیک

مراجع

احمدی،حمید قومیت و قوم گرایی در ایران افسانه یا واقیت،تهران،نشر نی،1377.

بهرامی،محمد عوامل تاثیر گذار بر روابط آنکارو حکومت اقلیم کردستان عراق. مرکزبین المللی مطالعات صلح، 18 /3 1391

پشنگ، اردشیر تاثیر تحولات خاورمیانه بر تغییر استراتژی ترکیه در قبال کردها، سایت مرکز مطالعات صلح، اردیبشت 1392.

Aras.Bulent & Biakarayad Plot Turkey and Middle East ,Frontiers of The Neo Geographic Imagination,Australian Journal of International Relations,vol 67,2009

Cetinsaya, Gokhan Turkish – Iranian Relations since The Revolution,Turkish Review of Middle East Studies ,vol 26,2007