مطالعه تغییرات ریخت‌شناسی- تشریحی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی ناشی از امواج الکترومغناطیس در مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica L.)

فیزیولوژی محیطی گیاهی

مقاله 11، دوره 9، ویژه بهار، اردیبهشت 1393، صفحه 98-108   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فریبا رمضانی ویشکی^{* 1}؛ احمد مجد²؛ طاهر نژاد ستاری³؛ صدیقه اربابیان⁴

¹1استادیار، گروه زیست‌شناسی، سازمان آموزش و پرورش شهر تهران، آموزش و پرورش منطقه 8، تهران

²2استاد، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال

³3دانشیار، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

⁴4دانشیار، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال

چکیده

گیاهان تنش‌های محیطی را شناسایی و به آن پاسخ می‌دهند. امواج الکترومغناطیسی یکی از فاکتورهای تنش زای  موثر بر گیاهان است. در این پژوهش، به منظور بررسی اثر میدان الکترومغناطیسی بر جوانه‌زنی بذرها و رشد دانه رست‌های مرزه، ظرف‌های پتری حاوی بذرهایی که به‌مدت 5 ساعت در آب خیسانده شده بودند همراه آب به‌طور افقی روی صفحه بین دو سیم پیچ کروی دستگاه مولد الکترومغناطیس قرار داده شد و با اتصال دستگاه به برق به‌مدت دو ساعت  تحت پرتودهی امواج با شدت یک میلی تسلا قرار گرفتند. بذرهای شاهد در شرایط کاملاً یکسان با نمونه‌های تحت تیمار قرار گرفتند، جز اینکه تحت اثر امواج الکترومغناطیس قرار داده نشدند. تعدادی از بذرها برای بررسی سرعت جوانه‌زنی در پتری نگهداری و تعدادی نیز پس از تیمار به خاک گلدان منتقل شدند. طبق نتایج بدست آمده سرعت جوانه‌زنی در نمونه‌های تحت تیمار نسبت به شاهد افزایش معنی‌داری نشان داد. ادامه مطالعه بر روی دانه رست‌های 30 روزه انجام شد. طول ساقه، سطح برگی، وزن تر و خشک در نمونه تحت تیمار نسبت به شاهد کاهش معنی‌داری یافت. در بررسی‌های تشریحی، میانگین اندازه قطر ساقه و قطر متازایلم در آن در نمونه‌های تحت تیمار نسبت به شاهد افزایش معنی‌داری داشت. آنالیز شیمیایی بیانگر کاهش معنی دار میزان کلروفیل a و b در نمونه تحت تیمار نسبت به شاهد بود. میزان کاروتنوئید، ترکیبات آنتی اکسیدانی از جمله، ترکیبات فنلی، فلاوونوئیدی و میزان پرولین در نمونه تحت تیمار نسبت به شاهد، افزایش نشان داد که این افزایش معنی‌دار بود.

کلیدواژه‌ها

امواج الکترومغناطیس؛ جوانه‌زنی؛ رنگیزه‌های فتوسنتزی؛ ترکیبات آنتی اکسیدانی؛ مرزه بختیاری