بررسی تاثیر برخی از خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک در پراکنش گیاه Halostachys caspica Pall. در مراتع شور و قلیایی استان گلستان (مطالعه موردی: مرتع گمیشان)

فیزیولوژی محیطی گیاهی

مقاله 5، دوره 7، شماره 28، فروردین 1392، صفحه 39-48

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

علی ساور علیا^{* 1}؛ سیده خدیجه مهدوی²؛ سیدعلی حسینی³

¹دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، نور، ایران.

²استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، نور، ایران.

³استادیار، مرکز تحقیقات منابع طبیعی و کشاورزی استان گلستان، ایران

چکیده

حضور هر گونه گیاهی در یک منطقه به طور اتفاقی نبوده، بلکه بر اساس روابط خاصی به وجود آمده که حاصل ارتباط عوامل محیطی با سرشت گونه است، در عین حال بخش وسیعی از استان گلستان که بالغ بر 167 هزار هکتار وسعت دارد، تحت تاثیر پدیده شوری و قلیائیت قرار داشته، که استقرار گونه‌‌های شورروی نیز متاثر از این روابط خواهد بود. هدف از این تحقیق، بررسی و تعیین مهمترین عامل‌های خاکی مؤثر در پراکنش و حضور گونه Halostachys caspica Pallدر این منطقه است. برای این منظور پس از بازدید مقدماتی، منطقه مورد بررسی بر روی نقشه توپوگرافی مشخص و سپس سه منطقه (تراکم زیاد، نیمه متراکم و عدم حضور) انتخاب، و در پایان دوره مرطوب، با توجه به عمق ریشه‌دوانی گونه جهت تعیین برخی از خصوصیات فیزیکوشیمیائی خاک، به روش تصادفی- سیستماتیک در طول ترانسکت اقدام به حفر پروفیل و نمونه‌برداری از خاک سه منطقه از عمق‌های 30-0 و60-30 سانتی‌متری گردید. و پارامتر‌های بافت خاک، هدایت‌الکتریکی، اسیدیته، موادآلی، NPK اندازه‌گیری شد. نتایج نشان‌داد که از بین خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک مورد بررسی، عوامل نظیر شوری و مقادیر فسفر و پتاسیم خاک بین محدوده‌ی حضور این گونه و محدوده عدم حضور گونه نسبت به دیگر خصوصیات خاک تاثیر بیشتری بر پراکنش گونه Halostachys caspica Pall. در مرتع گمیشان نشان می‌دهند. لذا نتایج کلی نشان‌دهنده آن است که، در مرتع گمیشان حضور گونه با مقدار شوری رابطه معکوس و با مقدار فسفر و پتاسیم دارای رابطه مستقیم است.

کلیدواژه‌ها

استان گلستان؛ خاک شور؛ خصوصیات فیزیکوشیمیائی خاک؛ مرتع گمیشان