تاثیر دوره غرقابی در مرحله زایشی و روش کود دهی بر رشد و تثبیت زیستی نیتروژن در سویا

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 6، دوره 7، شماره 23، اسفند 1394، صفحه 45-63   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد خادم پیر^{* 1}؛ سرالله گالشی²؛ افشین سلطانی²؛ فرشید قادری فر²

¹داانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

²دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

به منظور بررسی اثر تنش غرقابی بر تجمع ماده خشک، سطح برگ، تعداد گره‌ها و قطرگره‌های تثبیت کننده نیتروژن در گیاه سویا (Glycine max (L.) Merr.) رقم DPX آزمایشی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. این آزمایش به صورت طرح کاملاً تصادفی در قالب فاکتوریل انجام شد. فاکتور‌ها شامل روش کود‌دهی در سه سطح (تلقیح با باکتری BradyRhizobium japonicum، عدم تلقیح به اضافه کود نیتروژنه (150 کیلوگرم اوره در هکتار) و عدم تلقیح بدون کود نیتروژنه) و فاکتور دوم دوره تنش غرقابی شامل0، 5، 10 و 15 روز بود، که در مرحله رشد زایشی (R2) اعمال گردید. نتایج این پژوهش نشان داد با افزایش طول دوره غرقابی صفات سطح برگ و وزن خشک برگ بطور متوسط 55 درصد نسبت به شاهد کاهش پیدا کردند و وزن خشک ریشه و حجم ریشه بطور متوسط 10 درصد نسبت به شاهد افزایش پیدا کردند. در تیمار تلقیح با باکتری بدون مصرف کود تشکیل گره مشاهده شد، که با افزایش مدت تنش غرقاب تعداد گره در بوته، قطر گره و وزن خشک گره روندی کاهشی داشتند. در بین سطوح تغذیه‌ای سطح عدم تلقیح به‌اضافه کود نیتروژنه کمترین آسیب را از تنش غرقاب پذیرفت و تنش غرقاب بیشترین تاثیر را روی سطح تغذیه‌ای عدم تلقیح بدون کود داشت. نتایج این پژوهش بیانگر این امر است که اگر سویا بوسیله کود نیتروژنه در حد مطلوب تغذیه شود خسارت کمتری را از دوره غرقابی می‌ببیند و همچنین نتایج نشان داد دوره غرقابی باعث کاهش معنی‌دار تعداد گره تثبیت کننده نیتروژن در سویا می‌شود.

کلیدواژه‌ها

تنش غرقاب؛ تغذیه نیتروژنی؛ تلقیح باکتری؛ سطح برگ؛ سویا