اثر تاریخ کاشت و تراکم بر فتوسنتزخالص، هدایت روزنه‌ای، شاخص کلروفیل برگ و عملکرد دانه سویا در مناطق مغان و کرج

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 9، دوره 7، شماره 23، اسفند 1394، صفحه 85-94   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسین صادقی^{* 1}؛ حسین حیدری شریف آباد¹؛ آیدین حمیدی²؛ قربان نورمحمدی¹؛ حمید مدنی³

¹گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

²موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، کرج، ایران.

³گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی اثرات دمای پوشش گیاهی در مراحل رشد زایشی بر خصوصیات فیزیولوژیک و عملکرد دانه سویا از طریق تاریخ کاشت و تراکم‌های مختلف، آزمایشی با استفاده از کرت‌های خردشده به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مناطق مغان و کرج در سال زراعی 92-1391 انجام شد. تیمارها شامل سه تاریخ کاشت 15 اردیبهشت، 15 خرداد و 15 تیر، سه تراکم کاشت 300، 400 و 500 هزار بوته در هکتار و دو رقم ویلیامز و L17 بود. نتایج نشان داد که فتوسنتز خالص در منطقه کرج ( µmol CO2 m-2s-114/16) نسبت به منطقه مغان (µmol CO2 m-2s-1 51/18) کمتر بود. بیشترین هدایت روزنه‌ای(mmol m-2 s-1 6/330) و فتوسنتز خالص( µmol Co2 m-2s-113/19) مربوط به تاریخ کاشت 15 خرداد بود همچنین بیشترین هدایت روزنه‌ای (mmol m-2 s-1 325) در تراکم 400 هزار بوته مشاهده شد. شاخص کلروفیل برگ در تراکم‌های 300 و 400 هزار بوته در هکتار در مغان بیشتر از کرج بود. دومین تاریخ کاشت و دومین تراکم کاشت بیشترین عملکرد دانه را دارا بودند (به ترتیب 3142 و 3154 کیلوگرم در هکتار). به‌جز شاخص کلروفیل، سایر صفات در بین دو رقم با هم تفاوت معنی‌داری نداشتند و بیشترین شاخص کلروفیل (7/43) مربوط به رقم ویلیامز در منطقه کرج بود. با توجه به نتایج و به‌منظور جلوگیری از رویارویی مراحل غلاف‌بندی و پرشدن دانه سویا با دمای بالای پوشش گیاهی، بهتر است کاشت سویا در نیمه خرداد و با تراکم 400 هزار بوته صورت پذیرد.

کلیدواژه‌ها

پرشدن دانه؛ پوشش گیاهی؛ تنش گرمایی؛ دما؛ رشد زایشی