اثر پیش‌تیمار بذر و سطوح شوری بر ویژگی‌های جوانه‌زنی دو ژنوتیپ کنجد (Sesamum indicum L.)

تحقیقات بذر

مقاله 7، دوره 6، شماره 18، اردیبهشت 1395، صفحه 57-69   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

معصومه علیزاده¹؛ حمیدرضا بلوچی^{* 2}؛ علیرضا یدوی²

¹دانشجو کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج

²دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج

چکیده

به‌منظور بررسی اثر سطوح شوری و پیش‌تیمار بذر برخصوصیات جوانه‌زنی دو ژنوتیپ کنجد آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار در آزمایشگاه علوم بذر دانشگاه یاسوج انجام شد. فاکتور اول شامل دو ژنوتیپ کنجد (لاین 5 و دشتستان 2)، فاکتور دوم شامل تیمارهای پیش‌تیمار با 25 و 50 میلی‌گرم در لیتر اسید سالیسیلیک و 5 و10 گرم در لیتر NaCl و نیز هیدروپرایمینگ به عنوان شاهد و فاکتور سوم شامل سطوح مختلف تنش شوری شامل شوری 0، 3، 6 و 9 دسی زیمنس بر متر بود، که بعد از پیش‌تیمار اعمال ‌شد. صفات درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول و وزن خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه و شاخص بنیه گیاهچه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد افزایش غلظت نمک، تمامی مولفه‌های مربوط به رشد گیاهچه را به طور معنی‌دار تحت تأثیر قرار داده است. تأثیر تنش شوری بر رشد اندام‌های هوایی گیاهچه در مقایسه با اندام زیرزمینی شدیدتر بود. بر اساس شاخص بنیه بذر در سطوح شوری صفر، 3 و 6 دسی‌زیمنس بر متر بیشترین شاخص بنیه بذر به‌ترتیب با 5/01، 5/13 و 3/13 مربوط به لاین 5 و پیش‌تیمار با 25 میلی‌گرم بر لیتر اسید سالیسیلیک بود که نسبت به شاهد به‌ترتیب 64، 95 و 47 درصد افزایش بنیه نشان داد و نیز در سطح شوری 9 دسی‌زیمنس بر متر، ژنوتیپ دشتستان 2 و پیش‌تیمار با 25 میلی‌گرم بر لیتر اسید سالیسیلیک با 1/45 بیشترین شاخص بنیه بذر را نشان داد که نشان دهنده‌ی تحمل به شوری بیشتر ژنوتیپ دشتستان2 می‌باشد. بنظر می‌رسد پرایم با 25 میلی‌گرم بر لیتر اسید سالیسیلیک توانست اثرات ناشی از شوری را تعدیل نماید.
 

کلیدواژه‌ها

پرایمینگ؛ کنجد؛ سطوح شوری؛ جوانه‌زنی