راهبرد امنیتی روسیه در دوره 2005-2015؛ از موازنه‌گرایی نرم تا موازنه‌گرایی سخت

فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

مقاله 2، دوره 8، شماره 29، بهمن 1395، صفحه 31-62   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سید سعید میرترابی^{* 1}؛ محمد باقر علی تبار²

¹عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی، ایران

²دانشجوی دکتری رشته روابط بین‌الملل دانشکده علوم‌ انسانی دانشگاه گیلان،

چکیده

چکیده
فروپاشی ساختار دوقطبی نظام بین‌الملل سبب شد ایالات متحده آمریکا به عنوان تنها ابرقدرت باقیمانده در قالب قدرت هژمون یا چیره طلب در صحنه جهانی عمل کند. این وضعیت موجب شد بسیاری از مطالعات در حوزه روابط قدرت‌های بزرگ، بر شیوه واکنش قدرت‌های درجه دوم نسبت به سیاست قدرت هژمون تمرکز پیدا کند و در این باره؛ به‌ویژه الگوی رفتاری روسیه به عنوان قدرت درجه دوم به‌جا مانده از شوروی سابق مورد توجه قرار گیرد. این مقاله با ابزار کتابخانه‌ای و روش علی– تحلیلی، مبانی راهبرد امنیتی روسیه را در دوره زمانی 2005 تا 2015 مورد توجه قرار داده است. ادعایی که مقاله به عنوان فرضیه مطرح کرده، این است که چارچوب کلان راهبرد امنیتی مسکو در دوره زمانی 2005-2015‌، موازنه‌سازی نرم در برابر تهدید قدرت هژمون بوده؛ اما روسیه موازنه‌سازی سختِ محاسبه شده و هدفمند را نیز در شرایط خاص مدنظر داشته‌ است. مقاله با تمرکز بر واکنش مسکو در قبال بحران‌های گرجستان(2008)، اوکراین(2014) و سوریه(2011-2015) این ادعا را آزمون کرده است. بر اساس ایده مقاله می‌توان گفت مداخله نظامی روس‌ها در بحران سوریه، در پی محاسبات مسکو از شدت یافتن تهدیدهای امنیتی پس از سقوط احتمالی دولت بشار اسد صورت گرفته و در عین حال، مسکو دامنه این مداخله نظامی را به‌گونه‌ای تعیین کرده که سبب تحریک امریکا و متحدانش به عمل متقابل و رویارویی احتمالی نظامی در صحنه میدانی سوریه نگردد.   

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: روسیه؛ امنیت؛ قدرت چیره‌طلب؛ تهدید؛ موازنه‌سازی

مراجع