مطالعه اکومورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی آنغوزه (Ferula assafoetida L.) در رویشگاه‌های جنوب‌غربی کشور

فیزیولوژی محیطی گیاهی

مقاله 6، دوره 11، شماره 44، دی 1395، صفحه 55-56   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سیما ابیار¹؛ براتعلی فاخری²؛ نفیسه مهدی نژاد^{* 2}

¹گروه باغبانی و فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایران52

²گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایران

چکیده

آنغوزه (Ferula assafoetida L.) گیاه دارویی است که به‌دلیل وجود ترکیبات شیمیایی مختلف استفاده از آن از قدیم‌الایام در مناطق مختلفی از ایران معمول بوده است. هدف از این پژوهش معرفی این گیاه و شناخت ویژگی‌های اکولوژیک از قبیل موقعیت جغرافیایی، میزان پتاسیم، سدیم، فسفر، نیتروژن، اسیدیته و بافت رویشگاه آن و چگونگی توزیع تنوع گیاه از دیدگاه خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک میان سه جمعیت فاصله‌دار از استان‌های فارس، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان بود. به این منظور، گیاه آنغوزه و نمونه‌های خاک از زیستگاه‌های طبیعی هر سه استان جمع‌آوری و ویژگی‌های مورفولوژیک مانند ارتفاع بوته، طول و عرض برگ، قطر ساقه، وزن خشک و  تر و صفات فیزیولوژیک شامل میزان کلروفیل، کربوهیدرات‌ها، پروتئین، فسفر، پتاسیم، سدیم اندام هوایی گیاه مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج نشان داد که رویشگاه خوزستان از لحاظ درصد رس، نیتروژن و فسفر دارای خاکی غنی نسبت به دو رویشگاه دیگر می‌باشد. همچنین نتایج بررسی‌های مورفولوژیک گیاه آنغوزه در این رویشگاه حاکی از بیشتر بودن میانگین صفات وزن تر و خشک، ارتفاع گیاه، طول و عرض برگ و قطر ساقه بود. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا در هر سه رویشگاه طول و عرض برگ، وزن خشک و تر و ارتفاع گیاه کاهش و قطر ساقه افزایش یافت. همچنین با افزایش ارتفاع از سطح دریا، صفاتی مانند فسفر، سدیم گیاه کاهش و صفاتی مانند پتاسیم، کربوهیدرات، کلروفیل و پروتئین برگ افزایش یافت.
 

کلیدواژه‌ها

پهنه ارتفاعی؛ خاک؛ صفات ظاهری؛ صفات کمی؛ گیاه دارویی

مراجع

Alvani nejad, S., Teiri, M., Spahidi, K., Taghvaie, M. and Hamze poor, M. (2006). Morphological and germination Oak Iran in nursery. Journal of Research Forest And Poplar.  4: 523-533.

Farhang, A. H., Kheiri, A. and Soleimani, A. (2013). The effect of height on the morphological and physiological Achillea aucheri Boiss. The first National Congress on Medicinal Plants and Sustainable Agriculture.

Fatehi, M., Farifteh, F. and Fatehi-Hassanabad, Z. (2004). Antispasmodic and hypotensive effects of Ferula assa-foetida gum extract. Journal of Ethno Pharmacology. 91: 321-324.

Fisher, M. A. and Feul, P. Z. (2004). Change in forest vegetation and Abscular micrrhizae along the steep elevation gradient in Arizona. Forest Ecology and Management. 200:293-311.

Gilliam, F.S. and Dick, D.A. (2010). Spatial heterogeneity of soil nutrients and plant species in herb-dominated communities of contrasting land use. Plant Ecology. 209: 83–94.

Irigyoen, J.J., Einerich, D.W. and Sanchez Diaz, M. (1992). water stress induced changes in concentrations of proline and total soluble sugars in nodutated alfalfa (Medicago sativa) plants. Physiologia  Plantarum. 84(1): 55-60.

Jalali zenur, M.J. (2012). New Principles for Sheep Breeding. 3^rd Ed. Publishers Partov Vaghee. Tehran.

Jahanbaz gojani, H., Hosseini Nasr, I., Sagheb Talebi, M. and Hojati, Kh. (2012). Effects of water stress provided by the altitude, the four species of wild. Forest and Poplar Research. 2 (52): 273-386.

Jewell, P., Kauferle, L.D., Gusewell, S., Berry, N.R., Kreuzer, M. and Edwards, P.J. (2007). Redistribution of phosphorus by cattle on a traditional mountain pastures in the Alps. Agriculture, Ecosystems and Environment. 122: 377-386.

Letchamo, W. and Gosselin, A. (1995). Photosynthic potential of thymus vulgaris selection under two light regimes and three soil water levels. Scientia Horticulture. 62:89-101.

SAS Institute, 2014.  SAS/Stat Users Guide, Version 9.2 SAS Institute, Cray, NC.

Schuman, G.E., Stanley, AM. and Kuundsen, D. (1973). Automated total nitrogen analysis of soil and plant samples. Procceding of the Soil Science Society of America. 37: 480-481.

Spearing, A.M., and Karlander, E.P. (1979). Effects of light and low temperatures on chlorophyll content and metabolism of Chlorella sorokiniana Shihira and Krauss. Environmental and Experimental Botany. 19: 237-243.

Najar firuzjaie, M., Hemati, M., Khorasani nejad, KH., Daraie garme khani, S. and Bagheri fard, A. (2014). The effects of altitude on morphological characteristics and biochemical plant leaf Urtica dioica L. In Mazandaran and Golestan. Journal of Plant Ecophysiology Iran. 9 (35):1-11.

Noruzi, A. (2003). Investigation of three species Grass Range The phenological stages of pleural pastures. Master's thesis Pasture. Tarbiat Modarres University.

Omidbaigi, R. (2007). Production and processing of medicinal plants. (2th ed.). Astan ghods publication. Vol. 1, 283P, (In Persian).

Omidbeigi, R. (2003). The approaches to the production and processing of medicinal plants. Publication Designers  nashr. Mashhad. Edition 2. 233P.

Olsen, S.R., Cole, C.V., Watanabe, F.S. and Dean, L.A. (1954). Estimation of available phosphorous in soils by extraction with sodium bicarbonate; U.S. Department of Agriculture: Washington, D.C., USDA Circ. 939.

Raghavan, S. (2007). Handbook of spices, seasonings, and flavorings. 3nd ed.CRC press. USA, pp: 69-70.

Rayan, J.R., Estefan, G. and Rashid, A. (2001). Soil and plant analysis laboratory manual.(2nd edition). ICARDA. Syria. P: 1-172.

Spearing, A.M. and Karlander, E.P. (1979). Effects of light and low temperatures on chlorophyll content and metabolism of Chlorella sorokiniana Shihira and Krauss. Environmental and Experimental Botany. 19: 237-243.

Tabatabaei, S.J. (2008). Principles of mineral nutrition of plants, Publication Kharazmi.Tehran.p:1-389. 

Ur Rahman, M., GuL, Sh. and Odhano, E. A. (2008). Antimicrobial activities of Ferula assa-foetida oil against gram positive and gram negative Bacteria. American-Eurasian Journal of Agriculture and Environments. Science. 4(2): 203-206.

Warghat Ashish, R., Prabodh, K., Hemant Sood, O., Chaurasia, P. and Ravi, B. (2012). Morphometric analysis of Dactylorhiza hatagirea (D. Don), a critically endangered orchid in cold desert Ladakh region of India. African Journal of Biotechnology. 11(56):11943-11951.

Wu, C.C., Tsui, C.C., Hseih, C.F., Asio, V.B. and Chen, Z.S. (2007). Mineral nutrient status of tree species in relation to environmental factors in the subtropical rain forest of Taiwan. Forest Ecology and Management. 239(1): 81-91.