بررسی اثر مدت زمان و دمای پیش‌تیمار رطوبتی بر شاخص‌های جوانه‌زنی و بنیه گیاهچه شاهی (sativum Lepidium) در بسترهای مختلف

تحقیقات بذر

مقاله 3، دوره 6، شماره 21، بهمن 1395، صفحه 23-38   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سیدعلی نورحسینی^* ؛ نرگس خاتون جوکار

باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر مدت زمان و دمای پیش­تیمار رطوبتی بر شاخص­های جوانه­زنی و بنیه گیاهچه شاهی در بسترهای مختلف، آزمایشی در سال 1393 در آزمایشگاه گیاهشناسی مرکز آموزش کشاورزی دانشگاه جامع علمی کاربردی استان گیلان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور­های این تحقیق شامل دو نوع بستر جوانه­زنی (کاغذ و ماسه)، مدت زمان پیش­تیمار رطوبتی در سه سطح (بلافاصله، 6 ساعت، 12 ساعت) و دمای پیش­تیمار رطوبتی در دو سطح  (15 و 25 درجه سانتی‌گراد) بودند.  نتایج نشان داد که بیشترین سرعت جوانه­زنی (458/12) و ضریب سرعت جوانه_­زنی (897/24) در تیمار بستر ماسه با مدت زمان شش ساعت پیش‌تیمار رطوبتی با دمای 25 درجه سانتی‌گراد بدست آمد. همچنین بیشترین مقادیر میانگین سرعت جوانه­زنی (955/4) و متوسط زمان جوانه­زنی (655/1) در تیمار بستر کاغذ در بلافاصله پیش­تیمار رطوبتی با دمای 15 درجه سانتی‌گراد مشاهده شد. شش ساعت پیش­تیمار با دمای 15 درجه سانتی‌گراد در بستر ماسه بیشترین ضریب یکنواختی جوانه­زنی (788/109) را نشان داد. بیشترین مقادیر شاخص بنیه گیاهچه (10761)، طول ریشه­چه (832/55 میلی­متر)، طول ساقه­چه (720/53 میلی­متر) و طول گیاهچه (610/107 میلی­متر) در تیمار بستر کاغذ با مدت زمان دوازده ساعت پیش­تیمار رطوبتی وجود داشت. به همین ترتیب بیشترین مقادیر این شاخص­ها (با میانگین­های 11976، 998/63 میلی­متر و 070/57 میلی­متر) _در تیمار بستر کاغذ با دمای 25 درجه سانتی‌گراد مشاهده شد. بیشترین ضریب آلومتری (195/1) نیز در دمای 25 درجه سانتی‌گراد و در مدت زمان 12 ساعت پیش­تیمار رطوبتی مشاهده شد. به طور کلی پیش­تیمار رطوبتی بذر در مدت زما­ن و دمای مناسب می­تواند بهبود جوانه­زنی و بنیه­گیاهچه را به همراه داشته باشد که منجر به تولید بهتر خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

پرایمینگ بذر؛ طول گیاهچه؛ دما؛ مدت زمان

مراجع

Abdolrahmani, B., Ghasemi Golezani, K., Valizadeh, M., Feizi Asl, V. and Tavakoli, A.R. 2011. Effect of Seed Priming on the Growth Trend and Grain Yeild of Barley (Hordeum Vulgare L.) CV. Abidar under Rainfed Conditions. Seed and Plant Production Journal.  27-2(1): 111-128.

Ajouri, A., Asgedom, H. and Becker, M. 2004. Seed priming enhances germination and seedlinggrowth of barley under conditions of P and Zn deficiency. Journal Plant Nutrition Soil Science. 167: 630–636.

Alipour Abokhely, F., Rahimi Petroudi, E. and Mobasser, H. R. 2015. Effect Of Seed Priming, Plant Density And Planting Date On Silage Corn Yield In Summer Delayed Planting. Cereal Research. 5(2): 189-202.

Anonymous, 2003. Hand Book for Seedling Evaluation (3rd.Ed.). International Seed Testing Association(ISTA), Zurich, Switzerland. 143pp.

Ansari, O., and Sharif-Zadeh, F. 2013. Enzyme activity and germination characteristics improved with treatments that extend vigor of primed Mountain Rye Seeds under ageing. Theoretical and Experimental Plant Physiology. 25(3): 1-6.

Ansari, O., Chogazardi, H. R., Sharifzadeh, F. and Nazarli, H. 2012. Seed reserve utilization and seedling growth of treated seeds of mountain rye (Secale montanum) as affected by drought stress. Cercetări Agronomice in Moldova. 45 (2): 43-48.7-

Arif, M., Waqas, M., Nawab, Kh. and Shahid, M. 2007. Effect of seed priming in Zn solutions on chickpea and wheat. African Crop Science Conference Proceedings 8: 237-240.

Ashraf, M., and Foolad, M.R. 2005. Pre-sowing seed treatment-a shotgun approach to improve germination growth and crop yield under saline and none-saline conditions. Advances in Agronomy. 88:223-271.

Ashrafi, E., Razmjou, Kh.  2010. Effect of Hydropriming on Some Physiological and Biochemical Parameters of Safflower (Carthamus Tinctorius L.) Cultivars under Drought Stress. Journal of Crop Ecophysiology 1(1): 34-43.

Azarnia, M., Biabani, A., Gholizadeh, A.,  Eisvand, H.R., Gholamalipour-Alamdari, E. 2016.  Effect of Mycorrhizal Inoculation and Grain Priming on Some Quantity and Quality Properties of Lentil (Lens culinaris L.). Water and Soil (Agricultural Sciences and Technology). 30(3): 817-827.

Bailly, C., Benamar, A., Corbineau, F., Come, D. 1998. Free radical scavenging as affected by accelerated aging and subsequent priming in sunflower seeds. Plant Physiology 104: 646-652.

Basra, S.M.A., Zia, N., Mahmood, T., Afzal, A., Khaliq, A. 2003. Comparison of different in vigoration techniques in wheat (Triricum aestivum L.) seeds. Pak. J. Arid. Agric. 5:11-16. 5- Bruggink, GT, Ooms JJ, Van der Toom P (1999). Induction of longevity in primed seeds. Seed Science and Research. 9: 49 -53.

Dahal, P., Bradford, K.J., Jones, R.A. 1990. Effects of priming and endosperm integrity on seed germination rates of tomato genotypes germination at suboptimal temperatures. Journal of Experimental Botany 41:1431-1439.

Demir Kaya, M., Okçu, Gamze., Atak, M., Çikili, Y., and Kolsarici, O. 2006. Seed treatment to overcome salt and drought stress during germination in sunflower (Helianthus annuus L). Eurpean Journal Agronomy 24, 291-295.

 Eisvand, H.R., Sharafi, A., Ismaeili. A. 2013. Effects of Hydro and Osmopriming in Different Temperatures on Germination and Seedling Growth of Satureja Khuzistanica Jamzad. Under Drought Stress. Iranian Journal of Medicinal And Aromatic Plants 29(2): 343-357.

Esmaeilipour, N., Mojdam M. 2009. Effect of Seed Hydropriming on Improvement of Seed Germination and Seedling Growth of Sweet Sorghum under Salinity Stress. Crop Physiology. 1(3): 51-59.

Farzaneh M., Ghanbari M. and Eftekharian Jahromi A.R. 2013. Effect of Hydro-Priming on Seed Germination and Proline Content of Radish (Raphanus Sativus L.) under Salt Stress. Journal of Plant Environmental Physiology 8(1): 65-74

Harris, D., Joshi, A., Khan, P. A., Gothkar, P. and Sodhi, P. S. 1999. On-farm seed priming in semi-arid agriculture development and evaluation in maize, rice and chickpea in India using participatory methods. Experiment of Agriculture. 35: 15-29.

Joudi, M., Sharifzadeh, F. 2006. Investigation of Hydropriming Effects on Barley Cultivars. Desert (BIABAN). 11(1): 99-109.

Kang, G.Z., Wang, Z.X., Xia, K.F., and Sun, G.C. 2007. Protection of ultrastructure in chilling-stressed banana leaves by salicylic acid. Journal of Zhejiang University Science. 8: 277–282.

Kaya, M., Atak, M., Khawar, K.M., Ciftci, C. and Ozcan, S. 2007. Effect of pre-sowing seed treatment with zinc and foliar spray of humic acids on yield of common bean (Phaseolus vulgaris L.). International Journal of Agriculture Biological 7: 875-878.

Maurmicale, G., and Cavallaro, V. 1996. Effect of seed osmopriming on germination of three herbage grasses at low temperatures. Seed Science and Technology 24: 331-338.

Munawar, M., Ikram, M., Iqbal, M., Raza, M.M., Habib, S., Hammad, Gh., Najeebullah, M., Saleem, M. and Ashraf, R. 2013. Effect of seed priming with zinc, boron and manganese on seedling health in carrot. International Journal of Agriculture and Crop Sciences. 5(22): 2697-2702.

Murungu, F.S., Nyamugafata, P., Chiduza, C., Clark, L.J., and Whalley, W.R. 2003. Effects of seed priming aggregate size and soil matric potential on emergence of cotton (Gossypium hirsutum L.) and Maize (Zea mays L.). Soil and Till. Research. 74: 161- 168.

Nabi, F., Asgharzadeh, A. and Ganji, E. 2014. Evaluation of Seed Color and Size on Germination of Golden Columbine (Aquilegia Chrysantha) Under Different Hydropriming Treatments. Seed Research (Journal of Seed Science and Technology). 3(4): 20-30.

Najafi, Gh., Khomari, S. and Javadi, A. 2015. Germination response of Canola seeds to seed vigor changes and hydro-priming. Seed Research. 45(4): 55-70.

Radwan, H.M., El-ssiry, M.M., Al-Said, W.M., Ismail, A.S., Shafeek, K.A.A. and Seif-El-Nasr,M.M. 2007. Investigation of glucosinolates of Lepidium sativum growing in Egypt and their biological activity. Journal of Medical Science. 2: 127-132.

Rehman, H., Iqbal, H., Basra, S.M.A., Afzal, I., Farooq, M., Wakeel, A. and Ning, W. 2015. Seed priming improves early seedling vigor, growth and productivity of spring maize. Journal of Integrative Agriculture. 14(9): 1745–1754.

Rezaei Sokhat Abandani, R., Mohseni, A., Ramezani, M. and Mobassar, H. 2009.  Study of Priming on the Germination Traits of Corn (K. SC640). New Findings in Agriculture 4(1): 49-61.

Ruan, S., Xue, Q. and Tylkowska, K. 2002. Effects of seed priming on germination and health of rice (Oryza sativa L.) seeds. Seed Science and Technology 30: 451-458

Shahrousvand, S. 2010. Effects of hormonal priming by gibberellic acid and salicylic acid on seed development and seedling physiological quality of two varieties of carrot. MSc. thesis of Plant science, Lorestan University, 35p.

Vaseii Kashani, S. M., Hamidi, A., Heidari Sharif Abad, H., Daneshian J. 2015. Effect of Matrix Priming On Some Germination Traits Improvement of Three Commercial Soybeans [Glycine Max (L.) Merril] Cultivars Seeds Grew By Limited Irrigation Conditions. Iranian Journal of Seed Science and Research 2(1): 1-14.

Wang, H.Y., Chen, C.L. and Sung, J.M. 2003. Both warm water soaking and soild priming treatments enhance anti - oxidation of bitter gourd seeds germinated at sub optimal temperature. Seed Science and Technology 31: 47-56.

Younesi, E., Bahari, A.A., Azadi, M.S. and Ansari, O. 2014. The Effect of Hydropriming and Accelerated Aging on Germination Indexes and Catalase Enzyme in Pearl Millet (Panicum Miliaceum). Seed Research (Journal of Seed Science and Technology) 3(4): 61-70

Zargari, A. 2011. Medicinal plants. Volume I, Eighth Edition, Tehran University Press, 829 p.