ارزیابی میزان فنل و فلاونویید کل ,عملکرد آنتی اکسیدانی، اثرضد دردی و ضد التهابی عصاره های گیاه دارویی (basillicum var. purpurescens .Ocymum) بر موش های صحرایی نر در مقایسه با داروهای اپیوئیدی(مرفین)

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

مقاله 8، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 17، خرداد 1396، صفحه 91-104   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سولماز فخاری¹؛ عیسی بیله جانی²؛ آرش خاکی^{* 3}؛ اصغر رجب زاده⁴؛ معصومه مازندرانی⁵

¹متخصص بیهوشی و فلوشیپ پالیاتیو، بیمارستان امام رضا، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران

²متخصص بیهوشی و فلوشیپ بیهوشی قلب، بیمارستان قلب شهید مدنی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران

³گروه پاتولوژی، واحد تبریز،دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

⁴2کترای علوم تشریحی، گروه علوم تشریحی، دانشگاه علوم پزشکی لرستان، خرم آباد، ایران

⁵گروه زیست‌شناسی ،واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

چکیده

این تحقیق به منظور ارزیابی میزان  فنل و فلاونویید کل، عملکرد آنتی‌اکسیدانی، اثر ضددردی و ضدالتهابی عصاره گیاه دارویی ریحان  بنفش ( basillicum  var. purpurescens.Ocymum) بر موش‌های صحرایی نر در مقایسه با داروهای اپیوئیدی (مرفین) انجام گرفت. در این مطالعه از موش‌های صحرایی نرنژاد ویستاردرمحدوده وزنی250±10 گرم استفاده گردید. به‌صورت تصادفی موش‌ها به پنچ گروه ده تایی تقسیم‌بندی شدند. گروه کنترل درمان شده با اسید استیک (1/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم)، گروه‌های درمان شده با عصاره اتانولی ریحان با دوز‌های 7/0 و 9/0 و 1 میلی‌گرم/ کیلوگرم، مورفین (1/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و تست ریتینگ استفاده شد. محتوای فنول و فلاونوئید کل در عصاره‌های آبی و اتانولی گیاه به‌ترتیب با روش­های معرف فولین-سیوکالتیو و رنگ‌سنجی کلرید آلومینیوم، فعالیت آنتی­اکسیدانی با استفاده از روشDPPH  ارزیابی گردید. پروستاگلاندین PGE2 و سطح سرمی آنزیم SOD با کیت الایزا مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد عصاره اتانولی گیاه نسبت به عصاره آبی از بیشترین ترکیبات ثانویه فنلی (mg EGA/g 5/51±3/288) و فلاونوییدی (mg EQU/g 04/1±7/154) برخوردار بود و به واسطه کثرت سنتز متابولیت‌های ثانوی از بیشترین میزان مهار رادیکال‌های آزاد برخوردار بود (1/4±4/79). همبستگی مثبت معنی‌داری بین محتوای فنل و فلاونوئید کل گیاه با میزان ظرفیت آنتی اکسیدانی کل و درصد جاروب کنندگی رادیکال آزاد وجود داشت. (9/0r<، 05/0P<). با افزایش دوز تجویزی از عصاره ریحان، دردهای مزمن ایجاد شده کاهش چشمیگیری پیدا می‌کند (001/0.(P≤ همچنین سطح سرمی PGE2 در گروه‌های تیمار شده با عصاره ریحان و مرفین کاهش قابل توجهی را نسبت به گروه تیمار نشده نشان داد (036/0P=). سطح SOD نیز در گروه‌های درمان شده با عصاره نزدیک به گروه مورفین مشاهده شد (05/0P<). اثرات ضددردی و ضدالتهابی این عصاره از لحاظ آماری نزدیک به اثرات مرفین مشاهده شد. نتایج به‌دست آمده در تایید استفاده‌های سنتی گیاه به‌عنوان آنتی‌اکسیدان و ضدالتهاب قوی در درمان بیماری‌های التهابی و تسکین دردهای طولانی مدت مثل داروهای اپیوئیدی می‌باشد
 

کلیدواژه‌ها

آنتی‌اکسیدان‌؛ درد‌؛ داروهای اپیوئیدی (مرفین)؛ فعالیت SOD‌؛ فنل و فلاونویید کل‌؛ ریحان

مراجع

1. Alessandra, C.P., Fernanda M., Daniel G. and Neiva, D.R. 2016. Extraction of bioactive compounds and free radical scavenging activity of purple basil (Ocimum basilicum L.) leaf extracts as affected by temperature and time. (Annals of the Brazilian Academy of Sciences). Printed version ISSN: 0001-3765 / Online version ISSN: 1678-2690. 
2. Al-Hashimi, A.G. 2012. Antioxidant and antibacterial activities of Hibiscus sabdariffa L. extracts. African Journal of Food Science, 6(21): 506-511.
3. Azizian Shermeh, O., Valizadeh, J., Noroozifar, M. and Qasemi, A. 2016. Investigating the antimicrobial activities of silver nanoparticles biosynthesized by aqueous extract of Sambucus ebulus L.Journal of Ilam University of Medical Sciences. 25(4): 92-108. (In Persian).
4. Barchan, A., Bakkali, M., Arakrak, A., Pagán, R. and Laglaoui, A. 2014. The effects of sol‑vents polaritiy on the phenolic contents and antioxidant activity of three Mentha species extracts. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, 3(11): 399-412.
5. Blednov, Y.A., Stoffel, M., Alva, H. and Harris, R.A. 2003. A pervasive mechanism for analgesia: Activation of GIRK2 channels.  Molecular Pain, 1: 277–82.
6. Collier, H.O.J., Dinneen L.C., Johnson C.A. and Schneider, C. 1968. The abdominal constriction response and its suppression by analgesic drugs in the mouse. British Journal Pharmacol., 32: 295–310.
7. Chang, C., Yang, M., Wen, H. and Chern, J. 2002. Estimation of total flavonoid content in propolis by two complementary colorimetric methods, Journal of Food and Drug Analysis, 10: 178-182.
8. Carvalho-Filho, J.L.S., Blank, A.F., Alves, P.B., Ehlert, P.b.a., Melo, A.S., Cavalcanti, S.C.H., Arrigoni-Blank ,M.F. and Silva-Mann, R. 2006. Influence of the harvesting time, temperature and drying period on basil (Ocimum basilicum L.) essential oil. Revista Brasileira de Farmacognosia 16: 24-30.
9. Da-Costa-Rocha, I., Bonnlaender, B., Sievers, H., Pischel, I. and Heinrich, M. 2014. Hibiscus sabdariffa L.– A phytochemical and pharmacological review. Food Chemistry. 165: 424–443.
10. Dinanath, D Patil., Dnyandeo, K. Mhaske., Gurumeet C. Wadhawa. 2011. Antibacterial and antioxidant study of Ocimum basilicum Labiatae (sweetbasil). Journal of Advanced Pharmacy Education and Research 2: 104-112.
11. Durak, I., Yurtarslanl, Z., Canbolat, O. and Akyol, O. 1993. A methodological approach to superoxide dismutase (SOD) activity assay based on inhibition of nitroblue tetrazolium (NBT) reduction. Clinica Chimica Acta, 214: 103-4.
12. Ebrahimzadeh, M.A., Pourmorad, F. and Hafezi, S. 2008. Antioxidant activities of Iranian corn silk. Turkish Journal of Biology, 32: 43-49.
13. Ekhtiari, H., Behzadi, A., Sadeqi, M., Mirbaha, H., Nowroozi, L. and Alavi, A. 2002. Recognition and treatment of addiction. 1st ed. Tehran: Arjomand Publishing Co. 14-31.
14. Fields, H. 2004.State-dependent opioid control of pain. Nature Reviews Neuroscience, 5: 565-75.
15. Gioiosa, L., Chen, X., Watkins, R., Elizabeth, A., Umeda, A. and Arnold, P. 2008. Sex chromosome complement affects nociception and analgesia in Newborn mice. Journal Pain, 10: 962-9.
16. Goldman, L. and Bennett, J.C. 2000. Cecil textbook of medicine. 21th ed. WB Saunders Co, P. 103.
17. Goudet, C., Magnaghi, V., Landry, M., Nagy, F. and Gereau, R.W. 2009. Metabotropic receptors for glutamate and GABA in pain. Brain Res. Rev., 60: 43-56.
18. Guiche, R.E.L., Tahrouch, S., Amri, O., Mehrach, K.E.L. and Hatimie, A. 2015. Antioxidant activity and total phenolic and flavonoid contents of 30 medicinal and aromatic, plants located in the south of morocco, International Journal of New Technology and Research, 1(3): 7-11.
19. Hossaini, M., Duraku, L.S., Saraē, E. and Jongen, J.L.M. 2010. Differential distribution of activated spinal neurons containing glycine and/ or GABA and expressing c-fos in acute and chronic pain models. Pain, 151: 356-65
20. Jamshidi, M., Ahmadi, H.R., Rezazadeh, S., Fathi, F. and Mazanderani, M. 2010. Study on phenolic and antioxidant activity of some selected plant of Mazandaran province. Medicinal Plant, 9(34): 177-183.
21. Kamkar, A., Asadi, F., Jenneli-javan, A. and Jamshidi, R. 2009. Antioxidant capacity of essential oil and extract of Iranian Mentha spicat. Journal of Veterinary Medicin and Labarotory, 1(1): 69-77.
22. Khaki, A., Fatemeh F.A., Mohamad, N. and Amir Afshin, Kh. 2011. Effects of basil, Ocimum basilicum on spermatogenesis in rats. Journal of Medicinal Plants Research, 5(18): 4601-4604.
23. Khorasani Esmaeili, A., Taha, R.M., Mohajer, S. and Banisalam, B. 2016. Antioxidant activity and total phenolic and flavonoid content of various solvent extracts from in vivo and in vitro grown Trifolium pratense L. (Red Clover). BioMed Research International, 1-11.
24. Kim, S.J., Kim, J.M., Shim, S.H. and Chang, H.I. 2014. Anthocyanins accelerate the healing of naproxen-induced gastric ulcer in rats by activating antioxidant enzymes via modulation of Nrf2. Journal Funct. Foods 7: 569-579.
25. Kordi tamandani, E., Valizadeh, J. and Valizadeh, M. 2014. In vitro production of secondary metabolites in Cicerspiroceras using elicitors. Global Journal of Research on Medicinal Plants and Indigenous Medicine, 3(2):48-56.
26. Lee, S.J., Umano ,K., Shibamoto, T. and Lee, K.G. 2005. Identification of volatile components in basil (Ocimum baslicum L.) and thyme leaves (Thymus vulgaris L.) and their antioxidant properties. Food Chem., 91: 131-137.
27. Mathew, S. and Abraham, T.E. 2006. In vitro antioxidant activity and scavenging effects of Cinnamomum verum leaf extract assayed by different methodologies. Food and Chemical Toxicology, 44: 198-206.
28. Mohamed, S.A., and Khan, J.A. 2014. antioxidant capacity of chewing stick miswak (Salvadora persica), BMC. Complementary and Alternative Medicine, 13(40): 1-6.
29. Mohajerani, M. 2012. Antioxidant activity and total phenolic content of Nerium oleander L. grown in North of Iran, Iranian Journal of Pharmaceutical Research, 11(4): 1121-1126.
30. Moure, A., Cruz, J.M., Franco, D., Dominguez, J.M., Sineiro, J., Dominguez, H., Nunez, M.J. and Parajo, J.C. 2001. Natural antioxidants from residual sources. Food Chemistry. 72(2):145-171.
31. Norhaizan, M.E., Tong, S.H., Amin, I. and Chew, L.Y. 2010. Antioxidant activity in different parts of the Roselle (Hibiscus sabdariffa L.) extracts and potential exploitation of the seeds. Food Chemistry, 122: 1055-1060.
32. Nouri, S., Kiasat, A.R., Kolahi. M., Mirzajani, R. and Seyednejad, S.M. 2016. Phytochemical studies, antioxidants and various optimization methods in order to determine the best method of extracting curcumin extract ethanol from the plant Curcuma longa L. Eco-phytochemical Journal of Medicinal Plants, 11(3): 1-11. (In Persian).
33. Nguyen, P.M., Kwee, E.M. and Niemeyer, E.D. 2010. Potassium rate alters the antioxidante capacity and phenolic concentration of basil (Ocimum basilicum L.) leaves. Food Chem. 123: 1235-1241.
34. Ombra, M.N., Fratianni, F., Granese, T., Cardinale, F., Cozzolino, A. and Nazzaro, F. 2015. In vitro antioxidant, antimicrobial and anti-proliferative activities of purple potato extracts (Solanum tuberosum cv. Vitelotte noire) following simulated gastrointestinal digestion. Natural Product Research. 29: 1087-1091.
35. Politeo, O., Jukic, M. and Milos, M. 2007. Chemical composition and antioxidant capacity of free volatile aglycones from basil (Ocimum basilicum L.) compared with its essential oil. Food Chemistry, 101: 379-385.
36. Rang, H.P., Dale, M.M. and Ritter, J.M. 1999. Text book of pharmacology. New York: Churchill Livingston, 3:148-633.
37. Ricciotti E. and Fitzgerald, G.A. 2011. Prostaglandins and inflammation. Arterioscler. Thromb. Vasc. Biol., 31(5): 986-1000.
38. Sadeghi, Z., Valizadeh, J. and Azizian Shermeh, O. 2015 (a). Antioxidant activity and total phenolic content of some date varieties from Saravan Region, Baluchistan, Iran. Journal of a Medicinal Plants Research, 9(4): 78-83.
39. Sadeghi, Z., Valizadeh, J., Azizian Shermeh, O. and Akaberi, M. 2015 (c). Antioxidant activity and total phenolic content of Boerhavia elegans (choisy) grown in Baluchistan, Iran. Avicenna Journal of Phytomededicine, 5(1): 1-9.
40. Sajjadi, S.E. 2006. Analysis of the essential oils of two cultivated basil (Ocimum basilicum L.) from Iran. DARU Journal of Pharmaceutical Sciences, 14(3):128-130.
41. Sirag, N., Elhadi, M.M., Algaili, M., Algaili, M., Hozeifa, M.H. and Ohaj, M. 2014. Determination of total phenolic content and antioxidant activity of Roselle (Hibiscus sabdariffa L.) Calyx ethanolic extract. Standard Research Journal of Pharmacy and Pharmacology, 1(2): 34-39.
42. Sun, Y., Oberley, L.W. and Li, Y. 1988. A simple method for clinical assay of superoxide dismutase, Clinical Chemistry., 34: 497-500.
43. Szy manowska, U., Złotek, U., Karaś, M. and Baraniak, B. 2015. Anti-inflammatory and antioxidative activity of anthocyanins from purple basil leaves induced by selected abiotic elicitors. Food Chem. 172: 71-77.
44. Tabart, J., Kevers, C., Pincemail, J., Ddefraigne, J.O. and Dommes, J. 2008. Comparative antioxidant capacities of phenolic compounds measured by various tests. Journal of Food Chemistry, 113: 1226-1233.
45. Tzulker, R., Glazer, I., Bar-Ilan, I., Holland, D., Aviram, M. and Amir, R. 2007. Antioxidant activeity, polyphenol content and related compounds in different fruit juices and homogenates prepared from 29 different pomegranate accessions. Journal Agricultural Food Chemistry, 55: 9559-7.
46. Usman, L.A., Ismaeel, R.O., Zubair, M.F., Saliu, B.K., Olawore, N.O. and Elelu, N. 2013. Comparative studies of constituents and antibacterial activities of leaf and fruit essential oils of Ocimium basilicum grown in north central Nigeria. International Journal of Chemical and Biochemical Sciences. 3: 47-52.
47. Wall, P.D. and Melozoc R. 1991. Text boock of pain. Second edit Churchill Livingstone, P. 1.
48. Weiner, R.S. 2001. Pain management. 6th ed. American Academy of pain management, P: 3-9.
49. Zhang, M., Hettiarachchy, N.S., Horax, R., Kannan, A., Praisoody, M.D.A, Muhundan, A. and Mallangi, C.R. 2011. Phytochemicals, antioxidant and antimicrobial activity of Hibiscus sabdariffa, Centella asiatica, Moringaoleifera and Murraya koenigii leaves. Journal of Medicinal Plants Research, 5(30): 6672-6680.
50. Zafra-Stone, S., Yasmin, T., Baqchi, M., Chatterjee, A., Vinson, J.A. and Baqchi D. 2007. Berry anthocyanin’s as novel antioxidants in humen health and diseases prevention Molecular Nutrition and Food Research., 51(6): 675-83.