اثر پیش‌تیمار با قارچ‌کش و اسید هیومیک و اندازه بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی سه رقم گندم

تحقیقات بذر

مقاله 1، دوره 7، شماره 23، شهریور 1396، صفحه 1-9   

نویسندگان

فاطمه نوری^{* 1}؛ هدیه مصنعی²

¹دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بهاران، گرگان، ایران

²باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

چکیده

گندم به عنوان یکی از عمده‌ترین محصولات کشاورزی است که 6/19 درصد منبع غذایی جهان را تشکیل می‌دهد. به منظور بررسی اثر پیش­تیمار با هیومیک اسید و قارچ‌کش و همچنین اثر اندازه بذر بر خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه ارقام گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار که فاکتور اول شامل سه سطح ارقام گندم (مروارید، گنبد و N8720)، فاکتور دوم چهار سطح پیش­تیمار، آب مقطر (شاهد)، اسید هیومیک، قارچ‌کش و قارچ‌کش + اسید هیومیک و فاکتور سوم اندازه بذر شامل بزرگ و کوچک بودند. این پژوهش در آزمایشگاه مرکز تحقیقات کشاورزی استان گلستان در سال 1395 انجام گرفت. صفاتی از جمله درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه­زنی، طول گیاهچه، طول ریشه­چه، طول ساقه­چه و شاخص طولی بنیه گیاهچه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر رقم بر تمامی صفات مورد مطالعه (درصد و سرعت جوانه‌زنی، میانگین مدت جوانه­زنی، طول ریشه­چه، طول ساقه­چه، طول گیاهچه، نسبت طول ریشه­چه به ساقه­چه و شاخص طولی بنیه گیاهچه) معنی­دار بود. اثر سه­گانه رقم در اندازه بذر در پیش­تیمار بر سرعت جوانه­زنی در سطح احتمال 5 درصد و طول ساقه­چه در سطح احتمال یک درصد معنی­دار به دست آمد. بیشترین سرعت جوانه­زنی بذر در رقم مروارید، در اندازه بذر بزرگ و پیش تیمار با اسید هیومیک و قارچ­کش، در هر دو با میانگین 49/08 بذر در روز بود. همچنین بلندترین طول ساقه­چه در ترکیب تیماری رقم مروارید در اندازه بذر کوچک و پیش­تیمار با قارچ­کش با میانگین 16/4 سانتی­متر بود. به طور کلی استفاده پیش­تیمار بذر با استفاده از قارچ­کش و اسید هیومیک توانست، با افزایش سرعت جوانه­زنی و شاخص بنیه گیاهچه موجب بهبود شاخص­های جوانه­زنی بذر گندم گردد.

کلیدواژه‌ها

بنیه بذر؛ پرایمینگ؛ ریشه‌چه؛ ساقه‌چه؛ سرعت جوانه‌زنی؛ گیاهچه