سنجش پایداری سیستم های حمل و نقل در دسترسی به کاربری های گردشگری منطقه 22 شهرداری تهران، مطالعه موردی: دریاچه شهدای خلیج فارس(دریاچه چیتگر)

جغرافیا و مطالعات محیطی

مقاله 9، دوره 6، شماره 22، مرداد 1396، صفحه 129-144   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

آمنه جوری¹؛ رحیم سرور^{* 2}؛ زهرا پیشگاهی فرد³

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³استاد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

پایداری سیستم کلان شهرها حاصل تعامل صحیح خرده سیستم های موجود در آن می باشد. از اینرو شناخت عوامل و مولفه های تاثیرگذار بر پایداری، از ضروریات دستیابی به این مهم می باشد. در مقاله حاضر به دو خرده سیستم شهری و تعامل بین آنها توجه خاص شده است؛ حمل و نقل شهری و گردشگری شهری در بستر کلان شهر تهران، در محدوده منطقه 22 شهرداری و در حوزه نفوذ دریاچه شهدای خلیج فارس(دریاچه چیتگر). بر این اساس پس از بررسی مولفه های موثر بر پایداری، از طریق آزمونهای آماری به تحلیل این مولفه ها، البته در قالب چهار شاخص عمده پرداخته شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی ـ تحلیلی بوده که در آن گردآوری داده ها بر پایه پرسشنامه هایی می باشد که در میان کارشناسان و متخصصان حوزه های برنامه ریزی شهری، حمل ونقل و ترافیک و گردشگری، توزیع گردید. جامعه آماری حدود 100 نفر بوده که به روش غیر تصادفی هدفمند انتحاب شده اند و به منظور تحلیل آمارهای گردآوری شده از نرم افزار SPSS22 و از روش های آماری از قبیل آزمون تی تک متغیره و نیز آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج آزمونها نشان می دهد که معیارهای چهارگانه پایداری مورد مطالعه، فاقد پایداری لازم بوده و در میان مولفه های موثر بر پایداری، معیار زیست محیطی دارای بیشترین تاثیر و معیار حمل ونقلی دارای کمترین تاثیر در ارزیابی پایداری سیستم ها حمل و نقل منطقه 22 شهرداری تهران در دسترسی به دریاچه شهدای خلیج فارس می باشند.

کلیدواژه‌ها

سیستم های حمل و نقل شهری؛ مقاصد گردشگری شهری؛ دریاچه شهدای خلیج فارس؛ حمل و نقل پایدار

مراجع

1. اسماعیل‌پور اشکاء، رضا؛ رمضانیان، محمدرحیم، نبی‌زاده، ساره (1393)، "ارزیابی پایداری سیستم‌های حمل و نقل شهری (مطالعه موردی: شهر رشت)"، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، شماره هشتم، صص 30-17.

3. اعتماد، گیتی (1377)، شهرنشینی در ایران، نشر آگاه، تهران.

4. افندی زاده، شهریار؛ رحیم اف، کامران و حامد نیکتاش (1392)، "ارزیابی شاخص‌ها و استراتژی‌های پایداری در شبکه حمل و نقل شهری با استفاده از تکنیکهای انتروپی و و تاپسیس"، دوازدهمین کنفرانس بین المللی مهندسی حمل و نقل وترافیک، تهران.

5. امانپور، سعید؛ نعمتی، مرتضی و هادی علیزاده (1393)، "ارزیابی و اولویت سنجی شاخصهای پایداری حمل و نقل شهری با استفاده از منطق فازی (نمونه موردی: شهر اهواز)"، فصلنامه فضای جغرافیایی، شماره 47، صص 231-213

6. بحرینی، حسین(1376)، "شهرسازی و توسعه پایدار"، مجله رهیافت، شماره هفدهم.

7. پوراحمد، احمد، آرزو حاجی شریفی و کیوان کیانفر(1391)، "محله و حمل و نقل عمومی؛ کارآیی سیستم حمل و نقل در محلات مدائن و هفت حوض تهران"، منظر، شماره 18، صص 95-89

8. تاجدار، وحید، اکبری، مصطفی، زمستان 1387، رهیافتهای بین‌المللی حمل و نقل عمومی شهرها، جستارهای شهرسازی، شماره 26 و 27، صفحات 102 الی 115

9. جهانشاهی، کاوه. (بهار 1384) نظام حمل و نقل در مراکز شهری و طرح مسئله برای مرکز شهر تهران. جستارهای شهرسازی، شماره 12، صفحات 112 الی 117

10. سازمان فنی و مهندسی شهر تهران(1390)، مطالعات چارچوب طراحی شهری حوزه دریاچه چیتگر و محور چهارباغ، بخش اول: سنجش وضعیت حوزه مداخله (جلد سوم)، مهندسین مشاور امکو ایران.

11. سایت شهرداری منطقه 22 تهران. 20/01/1395 http://region22.tehran.ir

12. سیف الدینی، فرانک، شورجه، محمود(1393)، برنامه‌ریزی هوشمندانه کاربری زمین و حمل و نقل شهری، چاپ اول، انتشارات مدیران امروز، تهران.

13. عابدین درکوش، سعید(1386)، درآمدی به اقتصاد شهری. تهران: مرکز نشر دانشگاهی

14. قدمی، مصطفی و رحیم بردی و سحر محمدی (1390)، "بررسی وضعیت دسترسی شهروندان با تاثیرگذاری شیوه سفر، نمونه مورد مطالعه شهر بابلسر"، آرمانشهر، شماره 7.

15. کاکاوند، الهام، جباری، سمانه(1391)، "ارزیابی پایداری سیستم‌های حمل ونقل عمومی درون شهری"، یازدهمین کنفرانس مهندسی حمل و نقل و ترافیک ایران، تهران، http://www.civilica.com/Paper-TTC11

16. کیانژاد، سید قاسم(1387)، "الگوی بهینه سیستم‌های حمل و نقل پایدار در کشورهای در حال توسعه"، هشتمین کنفرانس حمل و نقل ترافیک، تهران.

17. موحد، علی(1379)، "توسعه پایدار شهری"، نشریه مسکن وانقلاب، شماره 90.

18. Albalate,D. and G. Bel, (2009): Tourism and urban public transport: Holding demand pressure under supply constraints, Tourism Management, xxx, 1-9, journal hom epage: www.elsev i er .com /locate/tourman

19. Burtenshaw, D. and M  Bateman, and G.J, Ashwort (1991): European City, David Fulton Publishers, London.

20. Campaigns,P.C.(2004):Accessibility and Sustainability Local Urban Communities. Communi-cations Manager Department for Transport guidance on accessibility planning Newington ; Sydney

21. Hidalgo, D. and C. Huizenga, (2013): Implementation of sustainable urban transport in Latin America. Research in Transportation Economics, 40(1), 66-77

22. Richardson, B. C. (2005): Sustainable transport: analysis frameworks. Journal of Transport Geography, 13(1), 29-39.

23. Thompson, K. Julie,(2003): Urban transport networks and overseas visitors: analysis of the factors affecting usage and the implications for destination management,Ph.D Thesis, University of Salford, UK.

24. Thompson, K. and P. Schofield, (2007): An investigation of the relationship between public transport performance and destination satisfaction, Journal of transport geography, 15, 136-144, www.elsevier.com/locate/jtrangeo

25. Van der Berg, L. , J. van der Borg. and J. van der Meer, (1995): Urban Tourism: Performance and Strategies in Eight European Cities. Aldershot: Ashgate

26. Yigitcanlar,T. L.Fabian, E.Coiacetto,(2008):  Challenges to urban Transport Sustainability and Smart transport in a Tourist city: The Gold Coast, Australia, The open transportation journal, 2, 29-46

27. Zuidgeest, M.H.P. (2005): Sustainable urban transport development: A dynamic optimization approach. PhD Thesise, University of Twente, Den Helder, 290.