برآورد سطح برگ با برخی ویژگی‌های رویشی در ارقام گندم نان و دوروم

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 12، دوره 9، شماره 30، آذر 1396، صفحه 129-141   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

جعفر پوررضا^{* 1}؛ افشین سلطانی²؛ احمد نادری³

¹گروه کشاورزی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران

²دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گروه زراعت

³مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی

چکیده

به منظور برآورد سطح برگ با استفاده از ویژگی‌های رویشی در ارقام مختلف گندم ، آزمایش مزرعه‌‌ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز در سال‌های 87-1385 انجام شد. تیمارهای آزمایش 13 رقم گندم نان (اترک، بیات، چمران، چناب، دز، اینییاء، کویر، مرودشت، S78-18، شیراز، زاگرس، استار، ویریناک) و دو رقم گندم دوروم (یاواروس و شوامالد) بودند. از معادلات مختلفی برای توصیف رابطه سطح برگ با ویژگی‌های ذکر شده استفاده شد و سرانجام معادله توانی (y=axb) به صورت تبدیل شده خطی [ln(Y)=ln(a)+b×ln(X)]به عنوان بهترین معادله تعیین گردید. نتایج نشان داد که اختلاف معنی-داری بین ارقام در ضرایب مربوط به روابط بین سطح برگ با ویژگی‌های رویشی وجود نداشت بنابراین یک معادله کلی برای همه ارقام در دو سال برای هر رابطه استفاده گردید. معادله 96/0X2/219Y= (99/0R2=) توصیف بسیار خوبی از برآورد سطح برگ(Y) با استفاده از وزن خشک برگ(X) نشان داد، همچنین سطح برگ(Y) با استفاده از داده های وزن خشک اجزای رویشی(X) بر اساس معادله 60/0X77/84Y= (92/0R2=) به خوبی برآورد گردید. رابطه سطح برگ (Y) با تعداد کل برگ در بوته (Y) نسبت به دو رابطه بالا؛ رابطه ی مناسبی بوده ولی سطح برگ با دقت کمتری برآورد گردید (57/1X34/1Y=،89/0R2=) و برآورد سطح برگ با استفاده از داده های ارتفاع بوته به خوبی انجام نشد. از این روابط می‌توان برای تخمین سطح برگ به ویژه زمانی که دستگاه‌های سنجش سطح برگ موجود نیست، استفاده کرد. علاوه براین، چنین روابطی قابلیت کاربرد در مدل‌های شبیه‌سازی گیاهان زراعی را دارا هستند.

کلیدواژه‌ها

ارقام گندم؛ توابع توانی؛ سطح برگ؛ وزن خشک برگ؛ ویژگی های رویشی

مراجع

##ترابی، ب و ا. سلطانی. 1391. کمی کردن واکنش سبز شدن نخود نسبت به دما. مجله­ی تولید و فراوری زراعی، 2 (6): 119-109.##راحمی-کاریزکی، ع.، ا. سلطانی.، ج. پوررضا.، ا. زینلی و ر. سرپرست. 1385. روابط آلومتریک بین سطح برگ و صفات رویشی در گیاه نخود. مجلة علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. جلد 13، شماره 5: صفحات 56-45##سلطانی، ا. 1377. کاربرد نرم افزار SAS در تجزیه­های آماری. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 166 صفحه.##قادری­فر، ف.، ا. سلطانی و ح. صادقی­پور. 1388. ارزیابی مدلهای رگرسیون غیرخطی در کمی سازی جوانه­زنی کدوی تخم کاغذی، براگر و سیاه دانه به دما. مجله­ی پژوهشهای گیاهی، 4 (16): 19-1.##Akram-Ghaderi, F. and A. Soltani. 2007. Leaf area relationships to plant vegetative characteristics in cotton (Gossypium hirsutum, L.) grown in a temperate sub-humid environment. Int. J. Plant Product. 1: 63-71.##De Jesus, W. C., F. X. R. Dovale and L. C. Costa. 2001. Comparison of two methods for estimating leaf area index on common bean. Agron. J. 93: 989-991.##Dwyer, L.M., and D. W. Stewart. 1986. Leaf area development in field-grown maize. Agron. J. 78: 334-343.##Gardner, F. P., R. B. Pearce and R. L. Mitchell. 1985. Physiology of crop plants. Iowa State Univ. Press, Ames, USA.##Hammer, G. L., P. S. Carberry and R. C. Muchow. 1993. Modeling genotype and environmental control of leaf area dynamics in grain sorghum. I. Whole plant level. Field Crops Res. 33: 293-310.##Johnson, R.E. 1967. Comparison of methods for estimating cotton leaf area. Agron. J. 59: 493-494.##Lenton, J. R. and P. G. Heddon. 1978. Gibberellins Insensitivity and Development in Wheat-Consequences for development. In: Hoad, C. V., J. R. Lenton, M. B. Jackson, and R. K. Atkins. (Eds.) Hormone Action in Plant Development. P: Butterworth, London 145-160.##Lieth, J. H., J. F. Reynolds and H. H. Rogers. 1986. Estimation of leaf area of soybeans grown under elevated carbon dioxide levels. Field Crops Res. 13: 193-203.##Ma, L., F. P. Gardener and A. Selamat. 1992. Estimation of leaf area from leaf and total mass measurements in peanut. Crop Sci. 32: 461-471.##Marvel, J. N., C. A. Beyrouty and E. E. Gbur. 1992. Response of soybean growth to root and canopy competition. Crop Sci. 32: 797-801.##Montgomery, E.G. 1911. Correlation studies in corn. 24th Annual Report, Agricultural Experiment Station of Nebraska. Pp. 59-109.##Niklas, K. J. 1994. Plant allometry: The scaling of form and process. University of Chicago Press. 81: 339-344.##Niklas, k.J. 1995. Plant height and the properties of some herbaceous stem. Ann. Bot. 75: 133-142##Payne, W.A., C. W. Went., L. R. Hossner and C. E. Gates. 1991. Estimating pearl millet leaf area and specific leaf area. Agron. J. 83: 937-941.##Reddy, V. R., B. Acock., D. N. Baker and M. Acock. 1989. Seasonal leaf area-leaf weight relationships in the cotton canopy. Agron. J. 81:1-4.##Reddy, V. R., Y. A. Pachepsky and F. D. Whislers. 1998. Allometric relationships in field-grown soybean. Ann. Bot. 82: 125-131.##Romas, J.M., L. F. Gareiadel Moral and L. Reelade. 1983. Dry matter and leaf area relationship in winter barley. Agron. J. 75: 308-310.##Sharrett, B.S and D. G. Baker. 1985. Alfalfa leaf area as a function of dry matter. Crop Sci. 26: 1040- 1042.##Shih, S.F and G. J. Gascho. 1980. Relationship among stalk length, leaf area, and dry biomass of sugarcane. Agron. J. 72: 309-313.##Sinclair, T.R., and P.D. Jamieson. 2006. Grain number, wheat yield, and bottling beer: An analysis. Field Crops Res. 98: 60-67.##Slafer, G. A., and H. M. Rawson. 1995. Base and optimum temperatures vary with genotype and stage of development in wheat. Plant Cell and Environment. 18: 671-679.##Soltani, A, M. J. Robertson,. Y. Mohammad Nejad and A. Rahemi Karizaki. 2006. Modeling chickpea growth and development: Leaf production and senescence. Field Crops Res. 99:14-23.##Soltani, A., Robertson, M.J., Torabi, B., Yousefi-Daz, M., and Sarparast, R. 2006. Modeling seedling emergence in chickpea as affected by temperature and sowing depth. Agri. Forest. Met. 138: 156-167.##Stewart, D.W and L. M. Dwayer. 1999. Mathematical characterization of leaf shape area of maize hybrids. Crop Sci. 39, 422-427.##