تحول در راهبرد نظامی عربستان: زمینه‌ها و دلایل

فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

مقاله 1، دوره 10، شماره 36، آبان 1397، صفحه 1-25   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

نادر پورآخوندی^*

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران

چکیده

چکیده
هدف این مقاله، بررسی تحول در راهبرد نظامی عربستان است. عربستان از زمان تأسیس بیش‌تر به‌عنوان یک کشور نفتی شناخته می‌شد. این کشور اگرچه خود را به عنوان رهبر جهان عرب و حافظ کشورهای شبه جزیره عربستان تلقی می‌کرد؛ اما نیروی نظامی آن علی‌رغم هزینه‌های زیاد، فاقد توانمندی لازم برای نقش‌آفرینی در تحولات منطقه خلیج فارس بود؛ اما از سال 2003 ؛ به‌ویژه پس از بهار عربی، عربستان توانمندی نظامی خود را افزایش داد و مداخله در تحولات منطقه‌ای را شروع نمود. نیروی نظامی عربستان پس از ناآرامی‌ها در بحرین وارد این کشور شد و در حال حاضر به طور همزمان در دو عملیات نظامی مانند حملات هوایی اتئلاف بین‌المللی در سوریه و عملیات هوایی و زمینی علیه حوثی‌های یمن مشارکت دارد. این مقاله به بررسی چرایی تبدیل راهبرد نظامی تدافعی عربستان به راهبرد تهاجمی می‌پردازد و معتقد است با توجه به تغییراتی که در محیط امنیتی عربستان صورت گرفته، این کشور راهبرد نظامی تهاجمی اتخاذ کرده است. این مقاله برای آزمون فرضیه خود از روش توصیفی- تبیینی استفاده کرده و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی نشان می‌دهد که هدف اصلی این راهبرد، مقابله با نفوذ منطقه‌ای ایران است.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: عربستان؛ راهبرد نظامی؛ رقابت منطقه‌ای؛ راهبرد تهاجمی؛ ایران

مراجع

منابع

بوزان، باری .(1378). دولت، مردم، هراس، ترجمه: پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

بوزان، باری و همکاران .( 1389). مناطق و قدرت‌ها، ترجمه: قهرمان عسگرپور، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

نصری، قدیر .(1383). «مناطق و قدرت‌ها»، مجله مطالعات راهبردی، سال هفتم، ش24.

 لیک و مورگان،(1381). نظم امنیت منطقه­ای، ترجمه: سید جلال الدین دهقانی فیروزآبادی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

Armstrong, Ian, (2017).“What’s Behind China’s Big New Drone Deal?”,available: https://thediplomat.com /2017 /  04/whats-behind-chinas-big-new-drone-deal/.

Bhatia, Rima, (2017). “Suadi Arbia Budget ,2017”. available : https://www .gib.com/sites/ default/files/ budget _book_ -_landscape_for_website.pdf.

Blanchard,‌ Christopher M.( 2017).“Saudi Arabia: Background and U.S. Relations”, Congressional Research Service,  available: https://fas.org/ sgp/crs/ mideast/ RL33533.pdf.

 Burkhard, sarah & et al, (2017). “Saudi Arabia’s Nuclear Ambitions and Proliferation Risks”, Institute for Science and International Security , available: http://isis-online.org/isis-reports/detail/saudi-arabias-nuclear-ambitions-and-proliferation-risks/.

Cigar, Norman, (2017), Missiles, Money, and Power Politics: The Riyadh–Moscow–Kiev Triangle, The Journal of Slavic Military Studies, 30:2

Cordesman , Anthony, & Obaid Nawaf,(2004). Saudi Military Forces and Development: Challenges & Reforms, Center for Strategic and International studies.

Daniels, Jeff,(2017).“Russia Tries to Elbow its way into Saudi Arabia Arms Club”, available: https: //www.cnbc.com/2017/05/06/russia-tries-to-elbow-its-way-into-saudi-arabia-arms-club.html.

Gaub, Florence,( 2016a). “ Saudi Arabia and the Islamic Alliance”,EUISS, Brief, No.1.

_____________,(2016b).“An Arab NATO in the Making? Middle Eastern Military Cooperation Since 2011”, Strategic Studies Institute, available: https://ssi.armywarcollege.edu/pdffiles/PUB1329.pdf.

Gaub ,Florence, & Stanley-Lockman Zoo,(2017), “Defence Industries In Arab States: Players and Strategies”, EU Institute for Security Studies, available: https://www.iss.europa.eu/content/defence-industries-arab-states-players-and-strategies.

Gause III ,F. Gregory, (2014). “Beyond Sectarianism: the New Middle East Cold War”, Brookings Doha Center Analysis Paper, Number, 11.

Gerzhoy, Gene , (2015). “How to Manage Saudi Anger at the Iran Nuclear Deal”, available: https: //www. washingtonpost.com/.../how-to-manage-saudi-anger-at-the-iran-deal/.

Hartmann , Laura, (2016). “ Saudia Arabia as a Regional Actor : Threat Perception and Balancing at Home and Abroad”. Available: http://www.sciencespo.fr/psia/sites/sciencespo. fr.psia/files/ HARTMANN _Laura_KSP Paper Award.pdf.

Hathaway, Melissa, et al, (2017). “ Kingdom of Saudi Arabia Cyber Readiness at a Glance”, Potomac Institute for Policy Studies, available: https://www.belfercenter.org/publication/kingdom-saudi-arabia-cyber-readiness-glance

Hussain, Zakir , (2016). Saudi Arabia in a Multipolar World: Changing dynamics, New Dehli : Routledge India.

Husein Amgad, et al, (2016), “Defense Contracting in Saudi Arabia  Middle East Policy Council”, available: https://www.mepc.org/commentary/defense-contracting-saudi-arabia

Jarzabek, Jarosław, (2016). “G.C.C Military Spending in Era of Low Oil Prices”, MEI Policy Focus ,No.19.

Jenkins, Brian Michael, (2016). A Saudi-Led Military Alliance to Fight Terrorism, available: https://www. rand.org/ pubs/perspectives/PE189.html

Jervis, Robert,(1978), “Cooperation under Security Dilemma ”,World Politics, Vol.30,No.2.

Lieber, Robert J. (2017) “Saudi Arabia and US Middle East Policy: The Consequences of Retrenchment”, Mideast Security and Policy Studies, No. 133.

McNamara ,Eoin micheál, (2016). “ Promoting Stability in the Middle East? American Alliance with Saudi Arabia after the Rebalance” available: https://dspace.ut.ee/bitstream/handle/10062/58025/ mcnamara_ us_ saudi_alliance _after_rebalance.pdf?sequence=1&isAllowed=y.

Nan Tian, et al ,(2017). “Trends in World Military Expenditure, 2016”, Sipri Fact Sheet, available: https://www. sipri.org/sites/default/files/Trends-world-military-expenditure-2016.pdf.

“National Information Security Strategy for the Kingdom of Saudi Arabia – NISS, Draft 7,”( 2013). a‌valiable : https://www.enisa.europa.eu/topics/national-cyber-security-strategies/ncss-map/national-cyber-

security-strategy-of-saudi-arabia/at_download/file.

Nuruzzaman, Mohamad, (2016). “Saudi Arabia's Defense Doctrine is Missing Something: Defense”, available : http://nationalinterest.org/feature/saudi-arabias-defense-doctrine-missing-something-defense-17943

Obaid ,Nawaf,(2014). “ A Saudi Arabian Defense Doctrine”, Belfer Center for science and International Affairs. avaliable: https://www.belfercenter.org/sites/default/files/legacy/files/ Saudi% 20Strategic% 20 Doctrine %20-%20web.pdf.

Razoux, Pierre,(2015). The Iran-Iraq War, NewYork:Harvard University Press

Saab, Bilal Y.(2014).,, “the Gulf Rising Defense Industrialization in Saudi Arabia and the UAE” , Atlantic Council of the United States,. http://www.atlanticcouncil.org/publications/reports/the-gulf-rising-defense-industrialization-in-saudi-arabia-and-the-uae.

Shapiro, Jacob L.(2017), Saudi Arabia, Russia: Delivering Missiles, Delivering Promises of Cooperation, available: https://geopoliticalfutures.com/saudi-arabia-russia-delivering-missiles-delivering-promises-cooperation/.

Szalai, Máté, (2017). “The Alliance dilemma of the Gulf States after the Obama president”, available: http://unipub.lib.uni-corvinus.hu/2889/1/COJOURN_2017v2n2_3_01.pdf

Tang, Shiping,(2004). "A System Theory of the Security Environment", The Journal of Strategic Studies, Vol.27, No.1.

Thomas ,Clayton,(2017). “Arms Sales in the Middle East: Trends and Analytical Perspectives for U.S. Policy”, Congressional Research Service, available: https://fas.org/sgp/crs/mideast/R44984.pdf.

Wahab, Siraj(2015), “New Saudi Defense Policy Outlined”, available: http://www.arabnews.com/saudi-arabia/news/817166

Wezeman ,Pieter D.(2011). “Conventional Strategic Military Capabilities in the Middle East”, available: https:// www .files.ethz.ch/isn/142928/wezeman.pdf.

 

پایگاه اینترنتی لاتین

“Saudi brothers arrested over links to Kuwait mosque bombing”, available: https://www.reuters.com/article/us-saudi-security-arrest/saudi-brothers-arrested-over-links-to-kuwait-mosque-bombing-idUSKCN0PH1EV20150707.

“Saudi Arabia strives to improve its cyber-readiness: Potomac assessment", available https: //www. Scmagazineuk .com/saudi-arabia-strives-to-improve-its-cyber-readiness-potomac-assessment/article/695129/.

“Terrorist Attack at Abqaiq Oil Facility Thwarted”, available http://susris.com/2006/02/25/terrorist-attack-at-abqaiq-oil-facility-thwarted/.

“Saudi and the Brotherhood: From friends to foes " available : https://www.aljazeera.com /news/2017/06/ saudi-brotherhood -friends-foes-170623093039202.html.