تاثیر نیترات پتاسیم بر شاخص‌های جوانه‌زنی ریحان سبز (Ocimum basilicum L) در شرایط تنش خشکی

تحقیقات بذر

مقاله 3، دوره 8، شماره 27، شهریور 1397، صفحه 20-28   

نویسندگان

علی منصوری^{* 1}؛ حشمت امیدی²

¹دانشجوی دکتری تخصصی زراعت دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد تهران

²استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی و مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه شاهد

چکیده

اسموپرایمینگ تکنیکی برای خیساندن بذور در محلول اسمزی با پتانسیل آب پایین برای کنترل مقدار آب قابل جذب توسط بذور می­باشد. به منظور بررسی تأثیر پیش­تیمار بذور ریحان سبز با نیترات پتاسیم در شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، در سه تکرار در آزمایشگاه علوم و فناوری بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد تهران در سال 1395 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل پرایم بذور در سه سطح شاهد (بدون پرایم) ، غلظت های 2/0 درصد و 5/0 درصد نیترات پتاسیم و تیمار تنش خشکی ایجاد شده با پلی­اتیلن­گلایکول 6000 (PEG 6000) در  چهار سطح (صفر، 3/0- ، 6/0- ، 9/0- مگاپاسکال به ترتیب از ترکیب صفر، 5/7، 15، 5/22 درصد وزن در حجم PEG 6000) بودند. صفات مورد بررسی در این آزمایش شامل درصد جوانه­زنی، سرعت جوانه­زنی، میانگین مدت جوانه­زنی، واریانس زمان جوانه­زنی، همگنی زمان جوانه‌زنی، طول گیاهچه و طول ریشه­چه می­باشد. نتایج نشان داد که پرایمینگ بذور با نیترات پتاسیم، بر درصد جوانه­زنی، صد جوانهzian, darian,  خشکی بر طول گیاهچه در سطح 5% اثر معنی داری داشت ولی بر طول ریشه چه اثر معنی داری نداشت.سرعت جوانه­زنی، طول گیاهچه و ریشه­چه اثر معنی­دار داشت و باعث افزایش این صفات شد. تنش خشکی ایجاد شده نیز بر تمامی صفات در سطح 1درصد اثر معنی­دار داشت. اثر متقابل نیترات پتاسیم و خشکی نیز فقط بر طول گیاهچه ریحان سبز اثر معنی­دار داشت. با توجه به نتایج پژوهش حاضر می­توان نتیجه گرفت که نیترات پتاسیم اثرات مثبتی بر جوانه زنی و رشد گیاهچه ریحان سبز دارد هرچند با توجه به نتایج این پژوهش نمی­توان به طور قطع در مورد اثرات مثبت نیترات پتاسیم در شرایط تنش خشکی نظر داد.
 

کلیدواژه‌ها

پرایمینگ بذر‌؛ پلی اتیلن گلایکول؛ درصد جوانه‌زنی؛ سرعت جوانه‌زنی؛ میانگین مدت جوانه‌زنی