اثر پرایمینگ زیستی و هورمونی بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذرهای مریم‌گلی‌کبیر (Salvia sclarea L.)

تحقیقات بذر

مقاله 6، دوره 8، شماره 28، آذر 1397، صفحه 61-72   

نویسندگان

حسن نورافکن^{* 1}؛ فرانک ناصری²

¹گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران

²دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران

چکیده

پرایمینگ بذر روشی است که در آن بذر پیش از قرار گرفتن در بستر کشت و مواجهه با شرایط محیطی، به لحاظ فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آماده جوانه­زنی می­شود. در این راستا، دو آزمایش جداگانه به منظور ارزیابی اثر پرایمینگ بذرهای مریم گلی کبیر با باکتری­های افزاینده رشد گیاهی و مواد تنظیم کننده رشد گیاهی به صورت طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه علوم باغبانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه انجام در سال 1394 شد. تیمارهای پرایمینگ زیستی شامل 15 باکتری افزاینده رشد گیاهی از جنس­های Herbaspirillum، Azotobacter، Azospirillum، Flavobacterium و Pseudomonas و پرایمینگ هورمونی شامل جیبرلیک­اسید و کینتین در غلظت­های 50 و 100 میلی­گرم بر لیتر به همراه هیدروپرایمینگ و شاهد (بدون پرایم) بود. پس از اعمال پرایمینگ، تعداد 25 عدد بذر در هر پتری­دیش قرار داده شده و بذرهای جوانه­زده به صورت روزانه شمارش گردید. همه شاخص­های جوانه زنی مورد بررسی، به جز میانگین زمان جوانه­زنی و ضریب سرعت جوانه­زنی روزانه تحت تأثیر پرایمینگ زیستی قرار گرفتند. پرایمینگ زیستی با Azotobacter 12 موجب کاهش درصد، سرعت و متوسط جوانه­زنی روزانه بذر شد و فقط سرعت جوانه­زنی روزانه افزایش یافت. در پرایمینگ هورمونی، تمام شاخص­های جوانه­زنی تحت تأثیر تیمارها قرار داشتند و کاربرد مواد تنظیم کننده رشد موجب کاهش ضریب سرعت جوانه­زنی و افزایش میانگین زمان جوانه­زنی گردید. همچنین، کینتین در غلظت 100 میلی­گرم بر لیتر موجب کاهش درصد، سرعت و متوسط جوانه­زنی روزانه بذر شد و فقط سرعت جوانه­زنی روزانه را افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

ازتوباکتر؛ بیوپرایمینگ؛ تندش؛ جیبرلیک‌اسید؛ کینتین