تأثیر هیدروپرایمینگ بر جوانه‌زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه گندم (Triticum aestivum L.) تحت تنش خشکی

تحقیقات بذر

مقاله 7، دوره 8، شماره 28، آذر 1397، صفحه 73-82   

نویسندگان

مجید عبدلی^{* 1}؛ عزت اسفندیاری²

¹دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران

²استاد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران

چکیده

تنش خشکی و پیش­تیمار کردن بذر تأثیر زیادی بر خصوصیات جوانه­زنی گیاهان می­گذارد. به­منظور بررسی اثر پیش­تیمار بذر بر جوانه­زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه گندم (رقم الوند) تحت تنش خشکی، آزمایشی طی سال 1394 در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه مراغه در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح تنش خشکی ناشی از پلی­اتیلن گلایکول (صفر و 12- بار) و دو سطح پیش­تیمار بذر (شاهد یا عدم پرایمینگ و هیدروپرایمینگ) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمار هیدروپرایمینگ بر طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه، متوسط زمان جوانه­زنی و شاخص بنیه بذر گندم در سطح پنج درصد معنی­دار بود. بیشترین و کمترین مقادیر صفات به جزء متوسط زمان جوانه­زنی به­ترتیب در تیمار هیدروپرایمینگ و شاهد (بدون پرایم) بدست آمد. اثر تنش خشکی بر تمامی صفات مورد مطالعه معنی­دار بود. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی، صفات اندازه‌گیری شده به طور قابل توجهی کاهش یافتند به طوری که در پتانسیل 12- بار طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه، ضریب آلومتری، درصد جوانه­زنی و شاخص بنیه بذر گندم به­ترتیب به میزان 3/38، 1/45، 1/54، 0/2 و 5/39 درصد کاهش یافت اما سبب افزایش متوسط زمان جوانه­زنی به میزان 9/47 درصد شد. به طور کلی، هیدروپرایمینگ ویژگی­های جوانه­زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه گندم را بهبود داد و توانست تحمل گندم به تنش خشکی در مرحله جوانه­زنی را افزایش دهد.

کلیدواژه‌ها

بنیه بذر؛ پیش‌تیمار بذر؛ پلی‌اتیلن گلایکول؛ گندم؛ وزن خشک گیاهچه