حافظ و متنبی در مضمون و مفهوم

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 6، دوره 4، شماره 16، دی 1389، صفحه 119-133   

نویسنده

احمد شعبانی میناآباد

دانشجوی کارشناسی ارشد رشتة زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

چکیده

لسان الغیب حافظ ، یکی از بزرگترین شاعران غزل سرای  نیمة اوّل قرن هشتم ، که با مهارتی کم نظیر با الفاظ  بسیار زیبا همراه با صنایع لفظی ، مضامین عالی با معانی بسیار در ابیات کوتاه گنجانیده و در غزلهای عالی خود افکار دقیق عرفانی ، حکمی و غنایی را همراه با ترکیبات و الفاظ برگزیده  ، بدیع ، تازه و منتخب همراه کرده و از این راه شاهکارهای جاویدان بی بدیلی در ادب پارسی بوجود آورده که در این راه بس دشوار از مضامین ، اندیشه ها و سخنان بکار رفته در آثار شعرای طراز اوّل عرب و یا زبان و ادبیات فارسی پیش از خود با باز آفرینی زیبا و عالی آنها  نهایت استفاده را برده است.
 
 
 

کلیدواژه‌ها

ادبیات تطبیقی؛ حافظ؛ متنبّی؛ شعرفارسی؛ شعرعربی؛ تأثّر مضمونی؛ ادب پارسی

مراجع

الیازجى، الشیخ ناصیف ، 2003 ، العرف الطیّب فى شرح دیوان المتنبى، شرح تقدیم الدکتوریاسین الیوبى
داروالمکتبه الهلال، بیروت.
الفاخورى، حنّا، 1368 ، تاریخ ادبیات زبان عربى، ترجمه عبدالمحمّد آیتى، چاپ دوّم، انتشارات توس.
امین مقدّسی، ابوالحسن، 1386 ، ادبیات تطبیقی با تکیه بر مقارنة ملک الشعراء محمّد تقی بهار، امیر
الشعراء احمد شوقی، چاپ اوّل، انتشارات دانشگاه تهران.
براون، پروفسورادوارد 1335 ، تاریخ ادبى ایران، ترجمه و تحشیه وتعلیق على پاشا صالح، تهران، چاپ
دوم، کتابخانه ابن سینا.
حافظ، شمس الدّین محمّد ، 1375 ، دیوان، براساس نسخة خلخالی و مقابله با نسخة بادلیان و پنجاب، با
تصحیح بهاءالدین خرمشاهى، چاپ دوّم، انتشارات نیلوفر.
خرّمشاهى، بهاءالدین، 1375 ، حافظ نامه ، شرح الفاظ ، اعلام، مفاهیم کلیدى ، و ابیات دشوار حافظ، چاپ
اول، شرکت انتشارات علمى فرهنگى.
دامادى، سیّد محمّد، 1379 ، مضامین مشترک در ادب فارسى و عربى، چاپ دوّم، انتشارات دانشگاه
تهران.
، 1385 ، فصلنامه علمى – پژوهشى، ادبیات تطبیقى، سال دوّم شماره 6 /9/ دانشگاه آزاد اسلامى جیرفت، 22
دفتر مجله ادبیات تطبیقى سازمان چاپ وانتشارات.
شجاعپوریان، ولی الله، 1376 ، ا خلاق و حکمت عملی در شعر متنبّی، چاپ اوّل، انتشارات دانشگاه شهید چمران