بررسی بازتاب عشق به مفهوم وطن در اشعار بهار و ابراهیم طوقان

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 13، دوره 4، شماره 15، آبان 1389، صفحه 97-122   

نویسندگان

علی سلیمی¹؛ پیمان صالحی²

¹دانشیار گروه عربی دانشگاه رازی

²دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی

چکیده

از آنجا که ایران و فلسطین، در طول تاریخ خود، همواره با حوادث فراوانی، دست به گریبان بوده‌اند، لذا ادبیات پایداری در این دو سرزمین، به شکلی بسیار برجسته رواج یافته است. بیان شاعرانه حس وطن دوستی، مبارزه علیه استبداد و استعمار، و فداکاری در راه وطن، از ویژگی‌های بارز این گونه‌ی ادبی بوده که در شعر پایداری این دو سرزمین، بازتابی گسترده داشته است. در جای جای دیوان اشعار، شاعر آزادی‌خواه ایرانی، ملک‌الشعرای بهار، و شاعر ملی‌گرای فلسطینی، ابراهیم طوقان، احساس عشق به وطن و جان‌ بازی در راه آزادی آن، به خوبی متجلی است، و به دلیل اینکه درون‌مایه‌ی اصلی شعر میهنی این دو، تحریک حس وطن دوستی و تکیه بر ملی‌گرایی، به منظور خلق روحیه‌ی پایداری در میان مردم است، لذا شعر اجتماعی و سیاسی این دو، وجوه اشتراک فراوانی با هم یافته است.    

کلیدواژه‌ها

عشق به وطن؛ ملی‌گرایی؛ شعر پایداری؛ ایران؛ فلسطین؛ ملک‌الشعرای بهار؛ ابراهیم طوقان

مراجع

چاپ دوم، تهران، انتشارات علمى و ،« سنت و نوآورى در شعر معاصر معاصر » ،( امین پور، قیصر، ( 1384
فرهنگى.
الطبعهًْ الأولى، بیروت، المؤسسهًْ العربیهًْ للدراسات ،« ابراهیم طوقان أضواء جدیدهًْ » ،( بکار، یوسف، ( 2004
و النشر.
چاپ دوم، تهران، انتشارات توس. ،« دیوان » ،( بهار، ملک الشعراء، ( 1380
فصلنامه علمى پژوهشى علوم انسانى، ،« حاکمیت و رهبرى در اندیشه بهار » ،( حسن زاده، رسول، ( 1385
، دانشگاه الزهراء (س)، سال شانزدهم، شماره 61
نشریه ادبیات تطبیقى، « درآمدى تطبیقى بر شعر فارسى و اردو در دوره مشروطه » ( رادفر، ابوالقاسم ( 1388
سال سوم، شماره 9
بیروت، المؤسسهًْ العربیهًْ ،« موسوعة الأدب الفلسطینى المعاصر » ،( الخضراء الجیوسى، سلمى، ( 1997
للدراسات و النشر.
الطبعة الأولى، ،« الإتجاهات و الحرکات فى الشعر العربى المعاصر » ،(2001) ---------------
بیروت، مرکز الدراسات الوحدهًْ العربیهًْ.
مجله الجمعیهًْ الإیرانیهًْ للغهًْ العربیهًْ، ،« ابراهیم طوقان پایه گذار شعر مقاومت » ،( روشن فکر، کبرى، ( 1386
. شماره 8
چاپ هشتم، تهران، انتشارات سخن. ،« بهار، ستایشگر آزادى » ،( زرّین کوب، عبد الحسین، ( 1373
انتشارات سخن، تهران. ،« شعر معاصر عرب » ،( شفیعى کدکنى، محمد رضا، ( 1380
الطبعهًْ الثانیهًْ، بیروت، المؤسسهًْ العربیهًْ للدراسات و ،« الأعمال الشعریهًْ الکاملهًْ » ،( طوقان، ابراهیم، ( 1993
النشر.
. طوقان، فدوى، ( 1977 )، مجلة البیان، کویت، شماره 138
مجله دانشکده ادبیات و ،« حضور سیاسى بیگانگان در دیوان مل کالشعراى بهار » ،( فلاح، غلامعلى، ( 1383
. علوم انسانى دانشگاه تربیت معلم تهران، سال دوازدهم، شماره 47
القاهرهًْ، دار الفکر. ،« ابراهیم طوقان شاعر فلسطین فى حیاته و شعره » ،( المحاسنى، زکى، ( 2007
نشریه ادبیات ،« بررسى مفهوم وطن در اشعار بهار و رصافى » ،( محسنى نیا، ناصر و داشن، فاطمه، ( 1388
تطبیقى، دانشکده علوم انسانى دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال اول، شماره اول،
نشریه ،« مقایسه ناسیونالیسم در اشعار ملى عارف قزوینى و ابراهیم طوقان » ،( ممتحن، مهدى، ( 1388