پیر در دیوان حافظ و شعر شاعران کُرد

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 6، دوره 7، شماره 26، مرداد 1392، صفحه 115-140   

نویسندگان

میر جلال الدیم کزازی¹؛ بهروز خیریه²

¹عاو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک (استاد)

²دانش آموختة دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

چکیده

خواجه شمس‌الدین محمد مشهور به حافظ شیرازی، یکی از شاعران بی‌بدیل ادب پارسی است، که اشعارش سال‌ها ورد زبان عارف و عامی بوده و می‌توان گفت شعر کمتر شاعر ایرانی به‌وسعت اشعار حافظ در میان مردم رواج یافته است. حافظ در عرصة انتخاب و کاربرد واژه‌ها و ترکیب‌های خاص نیز، شاعری مبدع بوده و نه تنها برخی واژه‌ها را در شعر خود در معنی خاصی به‌کار برده؛ بلکه ترکیب‌هایی نیز ساخته است که حاصل ذهن پویا و خلاق اوست. با توجه به هنرمندی حافظ در ساختن و برساختن این‌گونه ترکیب‌ها، شاعرانِ پس‌ازوی نیز، گاه همان ترکیب‌های خاصِ شعر خواجه را در اشعار خود به‌کار برده‌اند. شاعران کُرد نیز از این نوع تأثیرپذیری به‌دور نمانده‌اند. یکی از واژگان پر بسامد در شعر حافظ، واژة پیر و ترکیب‌های خاص آن نظیر؛پیر خرابات، پیر مغان، پیر میخانه و پیر میکده است. در این مقاله، چگونگی کاربرد این واژه و برساخته‌های آن را در شعر شاعران کُرد با شعر حافظ شیراز مقایسه شده ‌است.  

کلیدواژه‌ها

حافظ؛ شاعران کرد؛ پیر خرابات؛ پیر مغان؛ پیر میخانه و پیر میکده