بررسی اثرات زیست‌محیطی فلزات سنگین در خاک های شمال برگه 1:100000 تربت‌جام، شمال شرق ایران

ژئوشیمی

مقاله 3، دوره 5، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 37-45

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مجید اطاری؛ رحیم دبیری

چکیده

در دهه‌های اخیر، غلظت فلزات سنگین در خاک مورد توجه قرار گرفته است، چرا که این عناصر در مقایسه با آلاینده‌های آلی و رادیواکتیو غیر قابل تجزیه هستند. هدف از این پژوهش تعیین میزان و نحوه توزیع فلزات سنگین در خاک‌های شمال تربت‌جام بر اساس نقشه‌های پهنه‌بندی عناصر و همبستگی بین آنها در محیط خاک بود. جهت ارزیابی آلودگی خاک در نمونه‌ها، از فاکتور آلودگی، فاکتور غنی‌شدگی، شاخص زمین‌انباشت، درجه آلودگی اصلاح شده و شاخص بار آلودگی بهره گرفته شد. بررسی‌ها نشان داد که خاک‌های منطقه آلوده بوده و سطح عناصر آنتیموان، کبالت و بور از متوسط جهانی بالاتر است. بر اساس شاخص زمین‌انباشت، خاک‌های منطقه آلودگی شدید تا متوسط از عناصر بور، آنتیموان، سرب و روی دارند. نتایج درجه آلودگی اصلاح شده نشان می‌دهد که نمونه‌های خاک با داشتن مقادیر 8/3 تا 8/5 دارای آلودگی بالا می‌باشند. همچنین مقادیر شاخص بار آلودگی نشان می‌دهد که تمامی نمونه‌های مورد مطالعه آلوده هستند.

کلیدواژه‌ها

فاکتور آلودگی؛ فاکتور غنی شدگی؛ شاخص زمین انباشت؛ فلزات سنگین؛ آلودگی خاک