الصراع بین الإسلام والنزعة النسویة فی الروایة العربیة الملتزمة(روایة زینب بنت الأجاوید نموذجاً)

فصلیة دراسات الادب المعاصر

مقاله 3، دوره 8، شماره 32، شهریور 1438، صفحه 47-67   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

لادن مرادی¹؛ نرگس انصاری²

¹طالبة الماجستیر فی فرع اللغة العربیة وآدابها بجامعة الإمام الخمینی(ره) الدولیة، قزوین، ایران.

²عضو هیئة التدریس فی قسم اللغة العربیة وآدابها بجامعة الإمام الخمینی(ره) الدولیة، قزوین، ایران(أستاذ مساعد).

چکیده

کانت النزعة النسویة ومنظری هذه الحرکة فی جمیع المجالات والأطر یحاولون تحقیق آمال المرأة، وبشکل خاص عن طریق أدبهم المتمثل بالأشعار المربوطة بحریة المرأة. وقد وضعوا هذه النظریة فی مجالات مختلفة رداً علی الرجال، وقد اعتبروا نجاح المرأة فی هذه المجالات تحرراً من سطوة الرجل المهیمن علی جمیع قطاعات الحیاة. إنّ لهذه النظریة أنصارها الذین یذودون عنها، کما أنها لم تسلم من منتقدیها فی العالم الإسلامی وتعالیمه الذین کانوا نداً بارزاً لها. خولة القزوینی کاتبة کویتیة التزمت قضیة المرأة فی جمیع مناحی الحیاة من خلال القصص والروایات التی کتبتها نصرة لها. وتعتبر روایة زینب بنت الأجاوید من الروایات التی سلطت الضوء علی القضایا والمشاکل المتعلقة بالمرأة فی العالم العربی والغربی وبشکل خاص فی المجتمعات الإسلامیة. والمقال الذی بین أیدینا یحاول دراسة النزعة النسویة ومواجهة الإسلام لها وبشکل خاص القضایا الاجتماعیة للمرأة فی روایة «زینب بنت الأجاوید»، وقد اتخذت هذه الدراسة المنهج الوصفی التحلیلی منهجاً لها.

کلیدواژه‌ها

النزعة النسویة؛ المرأة؛ خولة القزوینی؛ زینب بنت الأجاوید؛ الأدب الاجتماعی

مراجع

آبرامز، مایر هوارد. 1991م، فرهنگ اصطلاحات ادبی، ترجمه مهدی شهسواری، کرمان: نشر خدمات فرهنگی.

احمدی خراسانی، نوشین. 1379ش، جنس دوم(مجموعه مقالات)، چاپ دوم، تهران: نشر توسعه.

اسحاقیان، جواد. 1385ش، درنگی بر سرگردانی‌های شهرزاد پسامدرن سیمین دانشور، تهران: گل آذین.

ایگلتون، تری. 1386ش، پیش‌درآمدی بر مطالعه نظریه ادبی، ترجمه عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.

بسیلی، کریس. 1385ش، چیستی فمینیسم(درآمدی بر نظریه‌های فمینیستی)، ترجمه محمدرضا زمردی، نشر: روشنگران

پاینده، حسین. 1382ش، گفتمان نقد، تهران: روزنگار.

تادیه، ژان ایو. 1378ش، نقد ادبی در قرن بیستم، ترجمه مهشید نونهالی، تهران: نیلوفر.

تایسن، لوئیس. 1387ش، نظریه‌های نقد ادبی معاصر، ترجمه مازیار حسین‌زاده و فاطمه حسینی، تهران: نشر نگاه امروز.

حسن آبادی، محمود. 1381ش، مکتب اصالت زن(فمینیسم) در نقد ادبی، چاپ اول، تهران: نشر نیکو.

داد، سیما. 1387ش، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید.

راغب، نبیل. 2003م، موضوعات النظریات الأدبیة، الطبعة الأولی، بیروت: الشرکة المصریة للنشر.

سلدن، رامان و دیگران. 1384ش، راهنمای نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمه‌ عباس رنجبر، تهران: نشر نو.

شمیسا، سیروس. 1378ش، نقد ادبی، تهران: فردوس.

قره باغی، علی اصغر. 1387ش، هنر نقد هنری، تهران: سوره مهر.

کرس میر، کارولین. 1387ش، فمینیسم و زیبایی‌شناسی(زن در تحلیل‌ها و دیدگاه‌های زیبایی شناختی)، ترجمه‌ افشنگ مقصودی، نشر گل آذین.

گرین، کیت؛ لبیهان، جیل. 1383ش، درس‌نامه نظریه نقد ادبی، ویراستاری حسین پاینده، تهران: روزنگار.

 

مقالات

افخمی، رضا. 1383ش، «ره‌آورد داستان‌های زنانه در ادبیات عرب»، کاوشنامه، سال چهارم، شماره 9.

أونق، سمیه. 1390ش، «المرأة فی روایات خولة القزوینی(قصص البیت الدافئ وسیدات وآنسات)»، جامعة الزهراء.

برجی خانی، منا. 1392ش، «تجلی نوشتار زنانه در کتاب دا»، دو فصلنامه علمی‌ پژوهشی زبان‌پژوهی دانشگاه الزهراء، سال چهارم، شماره 8.

جانفدا، نسیم. 1393ش، «سنت نوشتاری زنان: مطالعه موردی دو نسل از نویسندگان زن ایرانی(سیمین دانشور و زویا پیرزاد)»، نشریه زن در فرهنگ و هنر، دوره 6، شماره 1.

حسینی، مریم. 1384ش، «روایت زنانه در داستان‌نویسی زنانه»، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شماره 93. 

حسینی، مریم؛ جهانبخش، فرانک. 1388ش، «سیمای زن در رمان‌های برگزیده محمد محمدعلی با تأکید بر نقد ادبی فمینیستی»، مجله زن در فرهنگ و هنر، دوره یک، شماره 3.

السلمان، عواطف. 2002م، «خولة القزوینی أصدرت روایتها الثانیة عشر»، مجله الثقافة، الکویت عدد 1533.

صحابی، شهربانو. 1387ش، «نگرشی تازه به شیوه نگارش زنانه»، سال چهارم.

محسنی نژاد، سهیلا. 1384ش، «بانو خوله القزوینی؛ معرفی شخصیت اجتماعی- سیاسی»، مجله بانوان شیعه، شماره 6 و 7.