بررسی موردی «همزیه» احمد شوقی و «در بزرگداشت پیامبر اکرم» رهی معیری

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 4، دوره 11، شماره 42، مرداد 1396، صفحه 85-100   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

انسیه خزعلی¹؛ محبوبه پارسایی²

¹عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران(دانشیار)

²دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

حماسی و اجتماعی بودن مضامین شوقی در برابر فردی و غزل‌گونه بودن مدایح رهی، سادگی و روانی شعر احمد شوقی در برابر بهره‌گیری از صنایع ادبی و پیچیدگی الفاظ در شعر رهی معیری، سیر منطقی و جامعیت شعر شوقی و پردازش جنبه‌‌های مختلف زندگی پیامبر در برابر انتخاب یک موضوع محدود در شعر رهی همچنین پرداختن به خصوصیات اخلاقی پیامبر در شعر شوقی در برابر توصیفات ظاهری رهی از حضرت از ویژگی‌های بارز تفاوت در دو مدح است. اگرچه واقع‌گرایی، ارادت قلبی و پرهیز از تکسب و تصویر‌گری زیبا در هر دو مشترک و از نوع نگاه و ایدئولوژی آن‌ها نشأت گرفته است. از مضامین قابل توجه در شعر شوقی توسل به اهل بیت است که در شعر رهی با وجود آنکه در محیط شیعی پرورش یافته است ملاحظه نمی‌شود.

کلیدواژه‌ها

ادبیات تطبیقی؛ احمد شوقی؛ رهی معیری؛ جلوه‌های تصویری

مراجع

قرآن کریم.

ابن شهرآشوب مازندرانی، محمد بن علی. 1379ش، مناقب آل أبی طالب علیه السلام، ج 1، چاپ اول، قم: انتشارات علامه.

ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین. بی تا، الأغانی، قاهره: دار الإحیاء للتراث العربی.

برقعی، سید محمدباقر. 1373ش، سخنوران نامی معاصر، قم: نشر خرّم.

بیهقی، ابوبکر احمد بن احمد. 1361ش، دلایل النبوة، ج1، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

حلمی، مرزوق علی. 1402ق، شوقی وقضایا شعر الحضارة، بیروت: دار النهضة العربیه.

شوقی، احمد. 1998م، الشوقیات، ترجمه علی العسیلی، الطبعة الأولی، بیروت: مؤسّسه الأعلمی للمطبوعات.

مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی. 1363ش،حیاة القلوب، ج2، تهران: مؤسسه مطبوعاتی علمی‌.

محمدی، حسنعلی. 1375ش، از بهار تا شهریار، چاپ سوم، ج1، تهران: ارغنون.

معیری، محمد حسن. 1382ش، کلیات، به کوشش رضا سجادی، چاپ اول، تهران: انتشارات زوار.

نجف زاده بارفروش، محمد باقر. 1376ش، نقد، دیدگاه‌ها، زندگی و طنزهای رهی معیری، تهران: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.