مفاهیم روح و نفْس در قرآن و مثنوی

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 5، دوره 11، شماره 42، مرداد 1396، صفحه 101-113   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

غلام ابراهیم زاده

کارشناس ارشد ادبیات تطبیقی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

واژه «روح‏» از واژه‏های پر رمز و راز و اسرار‏آمیز در حوزه‏های دین و روان‏شناسی است. مولانا روح را امری از طرف خدا می‌داند که برای دیگران امری ناشناخته است. باید وجهه مادی نفسانی را رها کرد و آنچه می‌ماند روح است که خداوند به انسان عنایت کرده است. نویسنده معتقد است که از روح تعاریف و برداشت‌های مختلفی ارائه شده و مفسران در قرآن به شرح ابعاد گوناگون آن اشارات مهم و کاربردی پرداخته‏اند. هر جا از حیات و آثار آن نشانی هست، نشانگر وجود مرتبه‏ای از روح است. واژه روح 37 بار در قرآن کریم آمده است.

کلیدواژه‌ها

قرآن؛ روح؛ نفْس؛ مولوی؛ مثنوی؛ تفکر؛ روح القدس

مراجع

قرآن کریم.

مکارم شیرازی، ناصر. 1375ش، تفسیر نمونه، قم: دار الکتب الاسلامیة.

طباطبایی، محمدحسین. 1362ش، المیزان فی تفسیر القرآن، بی جا: مؤسسه الاعلمی.

قرائتی، محسن. 1392ش، تفسیر نور، تهران: انتشارات اوقاف.

ابن‏سینا، ابو علی.1360ش، ترجمه قدیم الاشارات و التنبیهات، تصحیح سیدحسن اشکان طبسی، مقدمه منوچهر صدوقی‏ سها، تهران: کتابخانه فارابی.

ابن‏سینا، ابوعلی. 1386ش، النفس مِن کتاب الشفاء، ترجمه حسن حسن‌زاده آملی، قم: انتشارات قیام.

استعلامی، محمد. 1387ش، متن و شرح مثنوی مولانا، چاپ هشتم، تهران: مهارت.

امینی‌، ابراهیم. 1391ش، ‌خودسازی‌، بی جا: انتشارات شفق.

انوری، حسن.1370ش، گلستان سعدی، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.

آذر، امیر اسماعیل. 1392ش، ادبیات ایران در ادبیات جهان، تهران: چاپ مهارت.

حسن‌زاده آملی، حسن. 1391ش، نامه‌ها و برنامه‌ها، قم: انتشارات قیام.

خمینی، روح الله. 1387ش، شرح چهل حدیث، تهران: بنیاد نشر آثار امام خمینی(ره).

دژاکام، حسین. 1377ش، عبور از منطقه 60 درجه زیر صفر، بی جا: پرشکوه.

فاطمی، جواد. 1374ش، معاد، بی جا: نشر غیاث.

فاطمی، جواد. بی‌تا، توحید مفضّل، بی جا: انتشارات اسلامیه.

فروغی، محمدعلی. 1388ش، بوستان سعدی، تهران: هیرمند.

گورکی، ماکسیم. بی تا، ادبیات از نظر گورکی، ترجمه ابوتراب باقرزاده، تهران: شبگیر.