شخصیت‌شناسی و مضمون‌شناسی در داستان «امیرارسلان نامدار» و نمایشنامه «اسکریکر»

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 1، دوره 11، شماره 43، آبان 1396، صفحه 9-30   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

زهرا خزاعی راوری

عضو هیأت علمی گروه زبان‌های خارجی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران (استادیار).

چکیده

مطالعه حاضر به بررسی تطبیقی مفاهیم شخصیت‌شناسی و مضمون‌شناسی در داستان «امیرارسلان نامدار» اثر محمدعلی نقیب الممالک، نویسنده ایرانی قرن نوزدهم و «اسکریکر» اثر کریل چرچیل، نمایشنامه‌نویس انگلیسی قرن بیستم اختصاص یافته است. پژوهشگران با استفاده از روش کیفی و تحلیل محتوا، ابتدا به بررسی نوع ادبی هر کدام از آثار ادبی پرداخته و سپس شخصیت‌های اسطوره‌ای، مضمون‌شناسی ادبی و در نهایت مفاهیم فرهنگ عامه را در دو اثر مورد بررسی تطبیقی قرار داده است. نتیجه این تحلیل‌ها نشان می‌دهدکه شخصیت‌های دو اثر از لحاظ تبدیل‌شوندگی، خردمندی و زودباوری در دو فرهنگ عامه مجزا قابل تطبیق هستند. بن‌مایه‌ها، درونمایه‌ها و تصاویر نیز از دیگر موارد قابل انطباق محسوب می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

شخصیت‌شناسی؛ مضمون‌شناسی؛ بن‌مایه؛ درونمایه؛ تصویر

مراجع

داد، سیما. 1375، فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ 2، تهران: انتشارات مروارید.

ژرژ دو مزیل و دیگران. 1379، جهان اسطوره­شناسی 4، ترجمه جلال ستاری، تهران: نشر مرکز.

شمیسا، سیروس. 1380، انواع ادبی، چاپ 8، تهران: انتشارات فردوسی.

محجوب، محمدجعفر. 1382، ادبیات عامیانه ایران مجموعه مقالات درباره افسانه‌ها و آداب و رسوم مردم ایران، جلد 1، تهران: نشر چشمه.

میرزایی، علی پدرام، علی آیتی. 1391، ترجمه و راهنمای زبان خارجی تخصصی 1، تهران: انتشارات کلک سیمین.

نقیب الممالک، محمد علی. 1388، امیرارسلان نامدار و ملکه فرخ لقا، تصحیح و گردآوری رزمی­پور، چاپ 1، تهران: انتشارات جاجرمی.

یوسفی، غلامحسین. 1370، دیداری با اهل قلم، جلد 1، چاپ 3، تهران: انتشارات علمی.

 

مقالات

احمد سلطانی، منیره. 1384، «تصویرسازی در ادبیات عامیانه»، ش 55، صص 1-14.

امیدی، علیرضا. 1388، «ظرفیت­های ادبیات کهن و ادبیات عامیانه برای کودکان امروز ایران»، شماره 89، صص 13-15.

حاج­آقا بابایی، محمدرضا و ملیحه شریلو. 1394، «بررسی ساختاری داستان امیرارسلان نامدار»، همایش بین­المللی نوآوری و تحقیق در هنر و علوم انسانی، صص 1-14.

حنیف، محمد. 1386، «مثل­های منظوم در داستان امیرارسلان نامدار»، فصلنامه نجوای فرهنگ، شماره 4، صص 21-28.

ذوالفقاری، حسن و دیگران. 1390، «قصه­شناسی نوش­آفرین­نامه»، فصلنامه جستارهای ادبی(ادبیات و علوم انسانی سابق). شماره 173، صص 81-98.

صافی پیرلوجه، حسین. 1391، «روایت­گردانی در قصه­های عامیانه و داستان­های نوین فارسی»، شماره 19، صص 1-20.

علومی، محمدعلی. 1370، «ادبیات محلی منطقه کرمان؛ پنج قصه عامیانه کرمانی»، نشریه کرمان، شماره 3، صص 20-24.

غیبی، مژده و الخاص ویسی.1394، «تجلی سه نمود حیوانی آناهیتا در افسانه­های عامیانه ایرانی»، شماره 7، صص 113-138.

نور پیشه قدیمی، عاطفه. 1391، «بررسی جنبه­های نمایشی ادبیات عامیانه با تأکید بر داستان امیرارسلان نامدار»، پژوهشنامه فرهنگ و هنر، شماره 13، صص 77-95.

یاوری، هادی. 1388، «گزاره­های قالبی در قصه امیرارسلان»، مجله نقد ادبی، شماره 4، صص 153- 188.

 

منابع لاتین

 

Alexander, M. (2013). A Companion to the Folklore, Myths & Customs of Britain. Gloucestershire: The History Press.

Aston, E., & Diamond, E. (2009). Introduction: On Caryl Churchill. In E. A. a. E. Diamond (Ed.), The Cambridge Companion to Caryl Churchill. Cambridge: Cambridge University Press.

Bennett, G. (2009). Folklore Studies and the English Rural Myth. Rural History, 4(1).

Bennette, G. (1991). English folklore and the Land of Lost Content. in R. L. Baker (Ed.), The Folklore Historian, Journal of the Folklore and History Section of the American Folklore Society (Vol. 8). Indiana: Indiana State University.

Bronner, S. J. (Ed.). (2007). The Meaning of Folklore The Analytical Essays of Alan Dundes. Logan, Utah: Utah State University Press.

Cao, S. (2013). The Variation Theory of Comparative Literature. Heidelberg: Springer.

Chatterji, R. (2016). Scripting the Folk: History, Folklore, and the Imagination of Place. Annual Review of Anthropology, 45.

Churchill, C. (1997). Caryl Churchill Plays: Three. London: Nick Hern Books.

Gazin-Schwartz, A., & Holtorf, C. (1999). "As Long as Ever I've Known It... On folklore and archaeology. In A. Gazin-Schwartz & C. Holtorf (Eds.), Archaeology and folklore. New York: Routledge.

Harries, E. W. (2015). Changing the Story: Fairy Tale, Fantasy, Myth. In M. Eagleton & E. Parker (Eds.), The History of British Women’s Writing, 1970-Present. London: Palgrave macmillan.

Howard, J. E. (2009). On Owning and Owing: Caryl Churchill and the Nightmare of Capital. In E. A. a. E. Diamond (Ed.), The Cambridge Companion to Caryl Churchill. Cambridge: Cambridge University Press.

Kritzer, A. H. (2012). Damaged Myth in Caryl Churchill's the Skriker. In V. A. Foster (Ed.), Dramatic Revisions of Myths, Fairy Tales and Legends: Essays on Recent Plays. North Carolina: McFarland & Company, Inc., Publishers.

Roud, J., & Simpson, S. (2000). A Dictionary of English Folklore. New York: Oxford University Press.

Singh, H. (2010). A Comparative Study of Eulogistic Works of Bhatts, Bhai Gurdas and Bhai Nand Lal. University Amritsar- 143005 India.