کارگفت‌های ترغیبی و بررسی قوانین جرج لیکاف(نظریه ادب) در قرآن کریم

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقاله 1، دوره 9، شماره 33، خرداد 1397، صفحه 9-21   

نویسندگان

رحیم احمدی نرگسه¹؛ بهمن گرجیان²؛ محمود نقی زاده³؛ سید حسام الدین حسینی⁴

¹دانشجوی دکتری، گروه زبان شناسی همگانی، پردیس علوم تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران و گروه زبان شناسی همگانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

²دانشیار گروه زبان‌های خارجی، واحد آبادان، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان، ایران

³استادیار گروه زبان شناسی همگانی، دانشگاه پیام نور ایران

⁴استادیار گروه قرآن و حدیث، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

از آنجا که قرآن کریم منشأ و منبع علوم طبیعی و ماوراء طبیعی است و به قول ابونصر فارابی شامل مصالح دنیوی و اخروی انسان‌هاست و برای درک مفاهیم متعالی آن راهی جز بهره بردن از فقه اللغه(زبان‌شناسی) وجود ندارد، لذا در این پژوهش ابتدا به طور اجمالی به نظریه کارگفت‌های آستین(1962) و تقسیم بندی پنج‌گانه آن‌ها توسط شاگردش جان سرل(1969) پرداخته‌ایم. سپس به نظریه ادب توسط لوینسون(1975) و قوانین سه‌گانه مطروحه توسط جورج لیکاف(1973) می‌پردازیم. آنگاه به روش کتابخانه‌ای و به شیوه توصیفی- تحلیلی به تجزیه و تحلیل نمونه‌هایی از داده‌های قرآنی می‌پردازیم. از جمله نتایج ارزشمند در این پژوهش می‌توان به بهره جستن قرآن کریم از کارگفت‌های مذکور و قوانین سه‌گانه لیکاف در کارگفت‌های ترغیبی جهت انتقال و تفهیم بهتر معانی و مفاهیم متعالی آن اشاره نمود. خداوند حکیم با استفاده از توان منظوری آیات کریمه و انتفاع از قوه عاقله، اراده و اختیار به بشر توان منظوری خوب از بد، حق از باطل و سعادت از شقاوت را ارزانی داشته است.

کلیدواژه‌ها

کارگفت؛ نظریه ادب؛ توان منظوری؛ انتخاب؛ تحمیل

مراجع

کتب فارسی

قرآن کریم.

صفوی، کورش. 1387ش، درآمدی بر معناشناسی، تهران: انتشارات سوره.

صفوی، کورش. 1392ش، معنی شناسی کاربردی، تهران: همشهری.

عبدالباقی، محمدفؤاد. 1369ش، المعجم المفهرس، تهران: آرمان.

عموزاده، محمد و منوچهر توانگری. 1393ش، ترجمه کاربردشناسی جورج یول، قم: زرین.

قائمی نیا، علی. 1390ش، معناشناسی شناختی قرآن، تهران: مجاب.

لاینز، جان. 1391ش، درآمدی بر معنی شناسی زبان، ترجمه کورش صفوی، تهران: رامین.

نادری، عزت اله و مریم سیف نراقی. 1393ش، روش‌های تحقیق در علوم انسانی، تهران: ارسباران.

کتب انگلیسی

Chapman, S. 2011. Pragmatics.  Palgrave Macmillan: New York,

Crystal, D. 2012. A dictionary of linguistics (6^th Ed.). Oxford: Blackwell Publishing.

Levinson, S. C. 1983. Pragmatics. Cambridge, England: Cambridge University

Saeed, J. L. 2013. Semantics. Willy: Black well.

Brown, G., &  Yule, G. 1983. Discourse analysis. Cambridge: Cambridge University Press.

 

مقالات و پایان نامه‌ها

بختیاری، ژاله. 1390ش، «بررسی کارگفت‌ها در دفتر اول و دوم مثنوی»، پایان نامه کارشناسی ارشد.

بطولی، عباس. 1380ش، «نقش معنایی- منظوری جملات پرسشی در اشعار اخوان ثالث و فرخزاد بر اساس نظر کنش گفتاره»، پایان نامه کارشناسی ارشد.

ساجدی، ابوالفضل. 1392ش، «نظریه کنش گفتاری آستین در قرآن کریم»، قبسات، شماره 25.