بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مرتبط با احساس نابرابری اجتماعی در شهر کازرون

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 4، دوره 8، شماره 27، شهریور 1397، صفحه 97-118   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

اکبر زارع شاه آبادی¹؛ لیلی بنیاد²؛ فاطمه کامیارفرد³

¹دانشیار جامعه شناسی دانشگاه یزد

²دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه یزد

³کارشناس مدیریت آموزشی دانشگاه پیام نور اردکان

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مرتبط با احساس نابرابری اجتماعی در شهر کازرون است. روش تحقیق از نوع پیمایش و جامعه‌ی آماری آن افراد سرپرست خانوار در شهر کازرون که تقریباً 28988 نفر هستند بوده، که 275 نفر از آنها با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه و به روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای؛ ابتدا طبقه‌ای نسبی و بعد در داخل طبقات نمونه‌گیری سیستماتیک انجام شده است. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه‌ی محقق‌ساخته است که روایی آنها از طریق اعتبار صوری و پایایی آن از طریق محاسبه‌ی ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شد. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از نرم‌افزار spss تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها حاکی از آن است که متغیرهای سن، تعداد اعضای خانواده، پایگاه اجتماعی-اقتصادی خانواده و دسترسی نابرابر به مسیرهای استخدامی، تجمل‌گرایی، سرمایه‌ی اجتماعی، دسترسی نابرابر به امکانات بهداشتی، با نابرابری اجتماعی رابطه‌ی معناداری دارند. همچنین نتایج رگرسیون نشان می‌دهد که تجمل‌گرایی و دسترسی نابرابر به امکانات بهداشتی در مجموع 45 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

نابرابری اجتماعی؛ تجمل‌گرایی؛ سرمایه‌ی اجتماعی؛ پایگاه اجتماعی- اقتصادی؛ دسترسی نابرابر به امکانات بهداشتی

مراجع

-         ازکیا، مصطفی. غفاری، غلامرضا. (1384). جامعه‌شناسی توسعه، تهران: انتشارات کیهان.

-         باقری یزدی، هانیه سادات. (1390). رابطه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی با خطرپذیری در دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی. فصلنامه‌ی رفاه اجتماعی، سال یازدهم، شماره‌ی 41، صص 250-223.

-         تامین، ملوین. (1388). جامعه‌شناسی قشربندی و نابرابری‌های اجتماعی، ترجمه‌ی عبدالحسین نیک گهر، تهران: توتیا.

-         چلبی، مسعود. (1375). جامعه‌شناسی نظم: تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران: نشر نی، چاپ اول.

-         رابرتسون، یان. (1385). درآمدی بر جامعه‌شناسی با تأکید بر نظریه‌های کارکردگرایی، ترجمه‌ی حسین بهروان، تهران: انتشارات به نشر.

-         ربانی، رسول و دیگران. (1390). بررسی ارتباط بین عوامل اجتماعی با نابرابری‌های اجتماعی، فصلنامه‌ی رفاه اجتماعی، سال یازدهم شماره‌ی 41، صص 305-267.

-         ربانی، رسول و انصاری، ابراهیم. (1385). جامعه‌شناسی قشرها و نابرابری‌های اجتماعی، اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.

-         رفیعی، عباس. (1386). سالنامه‌ی آماری استان فارس 1385، دفتر آمار و اطلاعات استانداری فارس.

-         ساروخانی، باقر. (1376). درآمدی بر دایرة المعارف علوم اجتماعی، تهران: کیهان.

-         شالچی، وحید؛ جنگ، عباس. (1395). بازتولید نابرابری اجتماعی در تهران از خلال تعامل سرمایه و فضا، فصلنامه‌ی مطالعات اجتماعی- فرهنگی، دوره‌ی پنجم، شماره‌ی 1، 120-87.

-         شیخاوندی، داور. (1383). مفاهیم برابری و نابرابری در فلسفه‌های غربی، آموزش علوم اجتماعی، دوره‌ی هشتم، شماره‌ی یک، صص 13-4.

-         صالح آبادی، ابراهیم. (1379). مطالعه‌ای در قشربندی اجتماعی ایران، کتاب ماه علوم اجتماعی، شماره‌ی 34-35.

-         صداقتی فر، مجتبی؛ سخامهر، میترا. (1392). تأثیر نابرابری جنسیتی بر میزان مشارکت اجتماعی زنان، فصلنامه‌ی مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، سال چهارم، شماره‌ی دهم، صص 84-67.

-         طهماسبی، فردین و همکاران. (1391). عوامل اجتماعی مؤثر بر احساس نابرابری‌های اجتماعی و پیامدهای آن در شهر تهران، فصلنامه‌ی پژوهش اجتماعی، سال چهارم، شماره‌ی چهاردهم. صص 100-75.

-         گرب، ادوارد. (1373). نابرابری‌های اجتماعی: دیدگاه‌های نظریه‌پردازان کلاسیک و معاصر، ترجمه‌ی محمد رضا سیاهپوش و احمدرضا غروی زاده، تهران: نشر معاصر.

-         گرت، استفان. (1382). جامعه‌شناسی جنسیت، ترجمه‌ی محسن ثلاثی، تهران: توتیا.

-         لهسایی زاده، عبدالعلی، ماجدی، سیدمسعود.(1386). بررسی نظری شاخص‌های اندازه‌گیری نابرابری اجتماعی در مناطق روستایی، فصلنامه‌ی تخصصی جامعه‌شناسی، شماره‌ی8، صص 78-46.

-         لهسایی زاده، عبدالعلی. (1380). نابرابری و قشربندی در ایران، مجله‌ی علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره‌ی شانزدهم، شماره‌ی 2، صص 24-4.

-         معدن دار، لیلا؛ محمدی شکیبا، عباس. (1389). بررسی نظرات مردم درباره الگوهای مصرف در جامعه و نقش رسانه در اصلاح آنها، فصلنامه‌ی پژوهش ارتباطی، سال هفدهم، شماره‌ی 1، صص 170-149.

-         مهدی پورخراسانی، ملیحه. (1390). مطالعه‌ی تطبیقی میزان سرمایه‌ی اجتماعی در بین افراد بزهکار و افراد غیر بزهکار در شهر یزد، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشکده‌ی علوم اجتماعی، دانشگاه یزد.

-         نوریان نجف آبادی، محمد. (1389). مقایسه‌ی میزان سرمایه‌ی اجتماعی در بین دانشجویان یزد و اصفهان، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد.

-         یاسوری، مجید. (1388). بررسی وضعیت نابرابری منطقه‌ای در استان خراسان رضوی، مجله‌ی جغرافیا و توسعه‌ی ناحیه‌ای، شماره‌ی دوازدهم، صص 223-201.

-          Burt,R (2000)”A prime on Crime and delinquency Theory “Second Edition ,Wads Worth

-          Bendix, R. and Lip set, M. (1967). Class, Status and Power, London: R.K.P

-          Clarka, R, A., Zbojab, J. J. and Goldsmith, R. E. (2007) “Status consumption and role-relaxed consumption: A tale of two retail consumers”, Journal of Retailing and Consumer Services, 14: 45–59

-          Clarke,J. (2006). Consumption; Encyclopedia of Governance, Sage publication.

-          Eastman, J. K., Goldsmith, R. E., Flynn, L. R. (1999) “Status consumption inconsumer behavior: scale development and validation”, Journal of MarketingTheory and Practice, 7 (3): 41–52

-          Entwistle, D.R, and Alexander, K.L.(1993) “Entry into School:The beginning School transition and educational Stratification in the united States” Annual Review of Sociology,19: 401-423

-          Gegel, L, Lebedeva, I& Frolova , Y(2015). “Social Inequality in Modern Higher Education”, Social and Behavioral Sciences Volumi 214: 368 – 374

-          Johnsena, N.F. Toftager, M. Melkevika, OHolsteinb,. B.E. Rasmussenb. M. (2017).” Trends in social inequality in physical inactivity among Danish adolescents 1991–2014. “SSM -Population Health 3(2017). 534-538

-          Loury G (1985).. "Social capital "Black Enterprise New dividends through

-          Miles, S. (1998). Consumerism: As a Way of Life. London: sage.

-          putnam.R. D(1995) Bowling alone: Americas decline social an interview with Putnam pp.65-78

-          Retailing and Consumer Services, 14: 45–59

-          Singh A, Harford J. Schuch H S. Watt R G. Peres M A(2016). “Theoretical basis and explanation for the relationship between area-level social inequalities and population or alhealth outcomes”. SSM _Population Health 2(2016). 451-462

-          Sewell, W.H, Hauser, R.M, and Wolf, w(1980). “Sex, Shooling and Occupational Status, American Sociological Status” American Jornal Of Sociological Review,52:269-275