شناسایی عوامل موثر بر توازن بین کار و زندگی در زنان شاغل

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 3، دوره 10، شماره 38، دی 1397، صفحه 43-60   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مرضیه داوودی¹؛ مراد شمسی^{* 2}

¹دانشگاه آزاد واحد الکترونیک تهران، مدیریت اجرایی، تهران، ایران.

²دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، گروه مدیریت، اهواز، ایران.

چکیده

هدف از تحقیق حاضر شناسایی عوامل موثر بر توازن بین کار و زندگی در زنان شاغل است. جامعه مورد بررسی در تحقیق حاضر زنان شاغل بودند. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای بوده که با مطالعه تحقیقات پیشین، منابع و متون موجودعوامل موثر بر توازن بین کار و زندگی در زنان شاغل شناسایی شدند که بر اساس تحقیقات پیشین و تحلیل مطالب موجود در زمینه توازن کار- خانواده مورد شناسایی و بررسی قرار گرفتند. مفاهیم کار و خانواده بیش‌ترین و قوی‌ترین پیوند را با فرد و جامعه دارند، به طوری که ایجاد تعادل بین آن‌ها ارزش و اهمیت بالایی دارد. اگر رابطۀ بین کار و زندگی خانوادگی مدیریت نشود، تعارض بین آن‌ها زیان‌های جبران‌ناپذیری برای فرد، سازمان و جامعه در پی خواهد داشت. مقدمۀ رسیدن به تعادل بین کار و خانواده آن است که مدیران و سایر افراد جامعه به این نگرش برسند که می‌توان اولویت‌های فرد، سازمان و جامعه را همسو و هماهنگ کرد. نتایج بررسی مطالب در تحقیق حاضر نشان داد که عوامل حمایت خانوادگی، حمایت سازمانی، رضایت شغلی، انگیزه شغلی، انعطاف‌پذیری کاری، منابع فردی و کیفیت زندگی به عنوان عوامل مؤثر بر توازن و یا عدم توازن بین کار و زندگی زنان شاغل در عرصه اجتماع می باشند.

کلیدواژه‌ها

توازن بین کار و زندگی؛ زنان شاغل

مراجع

-         اسدی، آرزو، فیاضی، محمد، حسنقلی پور یاسوری، طاها .(1393). عوامل سازمانی موثر بر تعادل کار و زندگی کارکنان یک شرکت تولید قطعات خودرو، مدیریت دولتی، 6 (2): 226-209.

-         ایران‌نژاد پاریزی، مهدی، عزیزآبادی فراهانی، فاطمه، رضوی، فاطمه السادات .(1392). بررسی تاثیر اجرای تسهیم شغل در ایجاد توازن بین کار و زندگی کارکنان وزارت کار و امور اجتماعی، فصلنامه آینده‌پژوهشی مدیریت، 24(99): 29-15.

-         بهمئی، مولود .(1392). بررسی تاثیرات بکارگیری فناوری اطلاعات بر توازن بین کار-زندگی اساتید دانشگاه شهید چمران اهواز (مطالعه موردی)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.

-         بیغمی، محمدکاظم، سرلک، محمدعلی، کولیوند، پبرحسین و احمدی، علی اکبر .(1395). بررسی عوامل کلیدی موثر بر تعادل کار-زندگی پرستاران در تهران، شفای خاتم، 5 (2): 39-29.

-         تباشیر، سیروس و سمانه نجارپوریان .(1394). بررسی رابطه بعد ساختاری سرمایه اجتماعی با انگیزه شغلی معلمان زن مدارس متوسطه شهر جیرفت، دومین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی، موسسه آموزش عالی مهر اروند ، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.

-         جلولی، ایران، صاحبقرانی، اعظم الملوک. (1396). تعادل بین خانه ومحیط کار، اولین همایش بین المللی سازمان وخانواده؛ ضرورت ها و اولویت ها، تهران: موسسه نیروی تدبیر ایرانیان.

-         حبیب‌پور گتابی، کرم. (1397). تعارض نقش زنان در خانه و کار: ماهیت و پیامدها، مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان، 16(2)، 4-5.

-         حسابی، معصومه، مقصودی، شاهرخ، امامی سیگارودی، عبدالحسین، کاظم نژاد، لیلی، احسان و منفرد مژدهی، آرزو. (1394). تعارض کار- خانواده در پرستاران شاغل در مراکز آموزشی درمانی شهر رشت، مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان، 13(4)، 123-152.

-         حسام، فرزانه .(1389). رابطه تعارض بین زندگی کاری و خانوادگی زنان با عملکرد آنان در معاونت برنامه‌ریزی و نظارت سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی.

-         حسنقلی‌پور، طهمورث، سیدجوادین، سیدرضا، سفیری، خدیجه، روشن‌نژاد، مژگان .(1392). ارائه و تبیین مدلی برای علل و عوامل موثر بر توازن کار-زندگی، مدیریت دولتی، 5 (2): 54-37.

-         خرم، ستاره .(1395). عدالت جنسیتی در توازن زندگی و کار، نخستین کنگره ملی زنان موفق ایران، تهران، مرکز همایش های بین المللی توسعه داتیس.

-         دامغانیان، حسین، گلشاهی، بهنام. (1395). ارائه راهبردهای فردی و سازمانی مؤثر در سلامت کارکنان: نقش تعادل زندگی-کار، مجله پژوهش های مدیریت منابع سازمانی، 6(4): 1-18.

-         داوودی، مرضیه، شمسی، مراد. (1397). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل موثر بر توازن بین کار و زندگی در زنان شاغل در شعب بانک تجارت خوزستان، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیک.

-         رستگارخالد، امیر، محمدی، میثم. (1392). بررسی تعارض کار-خانواده در بین پرستاران زن و مرد شهرستان سبزوار و رابطه آن با رضایت کاری، مطالعات راهبردی زنان، 16 (61): 96-60.

-         سیدجوادین، سیدرضا، روشن‌نژاد، مژگان، گلرد، پروانه .(1393). بررسی عوامل موثر بر توازن کار- خانواده در نهادهای آموزشی(مطالعه موردی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران)، نشریه زن در توسعه و سیاست، 12(1): 56-39.

-         شجاع‌نوری، فروغ‌الصباح، خادمی، فاطمه، سدیدپور، سمانه سادات .(1394). تحلیل اثرات دورکاری زنان شاغل و متاهل بر تعادل کار-زندگی، مطالعات اجتماعی، روانشناختی زنان، 13(3): 42-7.

-         شهریاری، مرضیه، نبوی، سید عبدالحسین. (1393). علل و پیامد تعارض کار خانواده و بررسی بیگانگی از کار به عنوان یکی از پیامدهای آن، پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 3(1)،45-59.

-         صیف، محمدحسین و چایچی، میلاد. (1394). عوامل موثر بر توازن کار و خانواده در معلمان، اولین همایش علمی پژوهشی روانشناسی، علوم تربیتی و آسیب شناسی جامعه، بصورت الکترونیکی، شرکت طلای سبز، انجمن پایش.

-         فراهانی، ابوالفضل. (1391). تبیین رابطۀ بین تعارض کار  خانواده و ، کیفیت زندگی رؤسا و نائب رؤسای هیأت های ورزشی استان همدان، پژوهشنامهمدیریتورزشیورفتارحرکتی، 15(8): 45-35.

-         گروسی، سعیده، آدینه زاد، راحله. (1384). بررسی رابطه عوامل اجتماعی با تعارض نقش های شغلی و خانوادگی در بین زنان شاغل شهر کرمان، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد مقدس، 15(5)، 139-121.

-         محمدیان، ساروی .(1396). شناسایی عوامل موثر بر ایجاد تعادل بین زندگی کاری و زندگی خانوادگی و تاثیر آنها بر رضایت شغلی؛ (مورد مطالعه: زنان شاغل در یک سازمان دانش بنیان)، پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 3 (3): 107-99.

-         مدنی، حسین. (1385). مدیریت تعادل بین کار و زندگی، ماهنامه تدبیر، 3 (168): 45-41.

-         ناظمی، مرجان (1397). طراحی الگو­ی ارتقای کیفیت زندگی زناشویی از طریق تعادل کار- خانواده، ادراک انصاف و تجارب معنوی روزانه با میانجی­گری تمایزیافتگی خود در پرستاران زن متاهل شهر اهواز، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره و راهنمایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.

-          Allen, TD, Herst, Del, Bruck, CS & Sutton, M. (2000). Consequences associated with work-to-family conflict: A review and agenda for future research. Journal of Occupational Health Psychology. 5(2): 278–308.

-          Braunstein-Bercovitz, H., Frish-Burstein, S., & Benjamin, B. A. (2012). The role of personal resources in work–family conflict: Implications for young mothers' well-being. Journal of Vocational Behavior. 80(2): 317-325.

-          Cohen, A & Liani E. (2009). Work-family conflict among female employees in Israeli hospitals. Division of Public Administration and Policy, School of Political Science. University of Haifa, Haifa, Israel. 38 (2):456-466.

-          Dönmez, M. Duru, H & Bez O .(2013). The Determinants Of Work And Family Conflict Among Police Officers In Diyarbakir Police Department. PBD. 15 (4):135-156.

-          Frone, MR, Russell, M. & Cooper, ML. (1992). Antecedents and outcomes of work-family conflict. Journal of Applied Psychology. 77(7): 65-78.

-          Garrosa, E., Moreno-Jiménez, B., Rodríguez-Muñoz, A., & Rodríguez-Carvajal, R. (2011). Role stress and personal resources in nursing: A cross-sectional study of burnout and engagement. International journal of nursing studies. 48(4): 479-489.

-          Grandey, A.A., Cordeiro, B.L. and Crouter, A.C. (2005). A longitudinal and multi-source test of the work-family conflict and job satisfaction relationship. Journal of Occupational and Organizational Psychology. 78 (8): 305-23.

-          Grant-Vallone, E.J. and Ensher, E.A. (2001). An examination of work and personal life conflict, organizational support, and employee health among international expatriates. International Journal of Intercultural Relations. 25(9): 261-78.

-          Greenhaus, J. H., & Powell, G. N. (2003). When work and family collide: Deciding between competing role demands. Organizational Behavior and Human Decision Processes. 90(2): 291-303.

-          Gutek, B. A., Searle, S., & Klepa, L. (1991). Rational versus gender role explanations for work-family conflict. Journal of applied psychology. 76(4): 560-572.

-          Haar, J. M., Russo, M., Suñe, A., & Ollier-Malaterre, A. (2014). Outcomes of work–life balance on job satisfaction, life satisfaction and mental health: A study across seven cultures. Journal of Vocational Behavior. 85(3): 361-373.

-          Jeffrey Hill, E., Yang, C., Hawkins, A. J., & Ferris, M. (2004). A cross‐cultural test of the work‐family interface in 48 countries. Journal of marriage and family. 66(5): 1300-1316.

-          Kim, H. K. (2014). Work-life balance and employees' performance: The mediating role of affective commitment. Global Business and Management Research. 6(1): 37-48.

-          Kim, S. (2008). Women and family-friendly policies in the Korean government. International Review of Administrative Sciences. 74(3): 463-476.

-          Kim, W.G., Leong, J.K., & Lee, Y.K. (2005). Effect of service orientation on job satisfaction, organizational commitment, and intention of leaving in a casual dining chain restaurant. Hospitality Management. 24(6): 171-193.

-          Kossek, E. E., & Van Dyne, L. (2008). Face-time matters: A cross-level model of how work-life flexibility influences work performance of individuals and groups. In Handbook of work-family integration. 5 (8): 305-330.

-          Lambert, E. (2002). Justice in corrections: An exploratory study of the impact of organizational justice on correctional staff. Journal of Criminal Justice. 31(4): 155−168.

-          Lord, B. Vivian. (1996). An Impact of Community Policing: Reported Stressors, Social Support, and Strain among Police Officers in a Changing Police Department. Journal of Criminal Justice.24(6): 503-522.

-          Major, D. A. & Lauzun, H. M. (2010). Equipping Managers to Assist Employees in Addressing Work-Family Conflict: Applying the Research Literature toward Innovative Practice. The Psychologist-Manager Journal. 13(2): 69-85.

-          Masoudi-Alavi N, Ghofrani Pour F, Ahmadi F, Rajab A, Babaei Gh. R.(2003). Quality of life in diabetics referred to Iran Diabetes Association (IDA), Tehran. Behbood the Scientific Quarterly. 21 (8): 47-56.

-          McCray, N. N. (2006). Work-family conflict and family-work conflict among senior female administrators in Mid-Atlantic community colleges. degree of Doctor of Education. Morgan State University.

-          Michel, J. S., Mitchelson, J. K., Kotrba, L. M., LeBreton, J. M., & Baltes, B. B. (2009). A comparative test of work-family conflict models and critical examination of work-family linkages. Journal of Vocational Behavior. 74(2): 199-218.

-          Michel, J. S., Mitchelson, J. K., Pichler, S., & Cullen, K. L. (2010). Clarifying relationships among work and family social support, stressors, and work–family conflict. Journal of vocational behavior. 76(1), 91-104.

-          Morganson, V. J., Major, D. A., Oborn, K. L., Verive, J. M., & Heelan, M. P. (2010). Comparing telework locations and traditional work arrangements: Differences in work-life balance support, job satisfaction, and inclusion. Journal of Managerial Psychology. 25(6): 578-595.

-          Morley, M. J. (2004). Contemporary debates in European human resource management: Context and content. Human Resource Management Review. 14(4): 353-364.

-          Offer, S., & Schneider, B. (2008). The emotional dimensions of family time and their implications for work-family balance. In Handbook of Work-Family Integration. 177-189.

-          Roberts, G. E. (2001). New Jersey local government benefits practices survey. Review of Public Personnel Administration. 21(4): 284-307.

-          Senze, B; feliciolip, M; morreau, A. (2004). "Quality of life assessment of type 2 diabetic patients in general medicine" press med. 33 (5): 160-6.

-          Shapiro, M., Ingols, C., & Blake-Beard, S. (2008). Confronting career double binds: Implications for women, organizations, and career practitioners. Journal of Career Development. 34(3): 309-333.

-          Voydanoff, P.( 2005). Towards a conceptualization of perceived work-family fit and balance: A demands and resources approach. Journal of Marriage and Family. 67(7): 822 – 836.

-          Williams, C. (2008). Work-life balance of shift workers. Ottawa, Ontario, Canada: Statistics Canada publication.

-          Willis, A.T., O’Conner, B.D., & Smith, L. (2008). Investigating effort-reward imbalance and work-family conflict in relation to morningness-eveningness and shift work. Journal of Work & Stres. 22(2): 125-137.

-          Xanthopoulou, D., Bakker, A. B., Demerouti, E., & Schaufeli, W. B. (2007). The role of personal resources in the job demands-resources model. International journal of stress management. 14(2): 121.