عنصر رنگ، نمودی از سبک زنانه‌‌ی فروغ فرخزاد

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 4، دوره 10، شماره 38، دی 1397، صفحه 61-79   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

اقلیما انصاری؛ اشرف چگینی^*

دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، گروه زبان و ادبیات فارسی، تهران، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش رنگ و نمادهای آن در ابراز احساسات و عواطف زنانه‌ی فروغ فرخزاد، با بهره‌گیری از نظرات جدید روان‌شناسی‌رنگ است. استفاده از رنگ‌ها و نمادهای زنانه‌ی آن، راهی برای ارتباط فروغ با مخاطب است تا افکار زنانه‌اش را بیان کند، از دغدغه‌ها و آرزوهای یک زن بگوید و در نهایت از پاکی خود به عنوان یک زن دفاع کند. توجه به این عنصر در شعر سراسر احساسی و زنانه‌ی فروغ، کمک به شناخت شاعر، و تا حدّ زیادی ارتباط صحیح مخاطب با افکار و احساسات زنانه‌ی اوست. پژوهش حاضر برمبنای روش توصیفی – تحلیلی انجام شده است و یافته‌های آن نشان می‌دهد که رنگ قرمز به عنوان رنگی هیجان‌آور با اثری کاملاً مثبت در بالاترین بسامد بوده و پس از آن رنگ سیاه به عنوان سنگین‌ترین رنگ، قالبِ بیان زنانه‌ترین حس‌ها در شعر فروغ قرار گرفته است؛ رنگ صورتی با کمترین بسامد، به عنوان رنگی کاملاً زنانه استفاده شده، و سایر رنگ‌ها شامل سفید، سبز، نقره‌ای، آبی و طلایی، با بسامدی تقریباً یکسان، بازتاب‌دهنده‌ی حالات روحی، حسرت‌ها، آرزوها و پاکدامنی این شاعر زن هستند.

کلیدواژه‌ها

عنصر رنگ؛ فروغ فرخزاد؛ سبک زنانه؛ رنگ در شعر فروغ فرخزاد

مراجع

-‌ ال ملا، دروتی. (بی‌تا). روا‌‌ن‌شناسی رنگ‌ها. ترجمه : افسانه سلمانی(1393). قم : ولی‌عصر.

-‌  استادی، محمدحسین. و ربیعی، آزیتا. (1393). زندگی شاد از نگاه رنگ درمانی. تهران : تحول.

-‌ آندروز، تد .(1997). درمان بیماری‌ها به وسیله رنگ‌ها. ترجمه قدیر گلکاریان. (1382). تهران : طلایه.

-‌ آیزمن، لئاتریس. (2000). روان‌شناسی کاربردی رنگ‌ها(پنتون). ترجمه روح‌الله زمزمه. (1395). تهران : سیمرغ.

-‌ خواجه پور، میلاد. و سمندی، ساناز. و عبداللهی، فاطمه. و تابش، سمانه. (1391). رنگ روان‌شناسی زندگی. تهران : سبزان.

-‌ ساتن، تینا. و ام.ولان، برید. (2004). هارمونی رنگ. ترجمه مریم مدنی. (1389). تهران : مارلیک.

-‌ سان، هوارد. و سان، دوروتی. (1992). زندگی با رنگ. ترجمه نغمه صفاریان پور. (1378). تهران : حکایت.

-‌ سرور یعقوبی، علی. (1388). رنگ و حس‌آمیزی در شعر معاصر. مطالعات نقد ادبی. 14، 106 – 124.

-‌ شعبانی، لیلا. (1393). نگاهی جامعه شناختی بر اشعار فروغ فرخزاد. تهران : بهمن برنا.

-‌ شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1372). صور خیال در شعر فارسی. تهران : آگاه.

- شمیسا، سیروس.(1388). نقد ادبی. تهران : میترا.

- عباسی، بتول (1382). به آفتاب سلامی دوباره خواهم داد. تهران : علم.

-‌ علوی مقدم، مهیار. و پورشهرام، سوسن. (1389). کاربرد نظریه روان شناسی رنگ ماکس لوشر در نقد و تحلیل شعر  فروغ فرخزاد. پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی. 2، 83 – 94.

-‌ فانی اسکی، راضیه. (1396). ﺯﯾﺒﺎﺷﻨﺎﺳﯽ ﺭﻧﮓ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﻌﺮ ﻓﺮﻭﻍ ﻓﺮﺧﺰﺍﺩ (ﺍﺳﯿﺮ، ﺍﯾﻤﺎﻥ ﺑﯿﺎﻭﺭﯾﻢ ﺑﻪ ﺁﻏﺎﺭ ﻓﺼﻞ ﺳﺮﺩ). ﻫﻤﺎﯾﺶ ﻣﻠﯽ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻫﺎﯼ ﺷﻌﺮ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻓﺎﺭﺳﯽ.

-‌ فرخزاد، فروغ. (1389). دیوان کامل. تهران : عدالت گستر.

-‌  فرخزاد، فروغ. (1383)، مجموعه‌ی سروده‌ها. تهران : شادان.

-‌ فلسفی، احمد. (1391). اسرار روان‌شناسی رنگ‌ها. تهران : فرا روان‌شناسی.

-‌ لامبرت، مری. (2002). رنگ‌ها برای زندگی بهتر. ترجمه نیکو اعلاباف.(1394). تهران : نسل نواندیش.

-‌ لوشر، ماکس. (1972). روان‌شناسی رنگ‌ها. ترجمه لیلا مهردادپی. (1393). تهران : حسام.

-‌ مشرف آزاد تهرانی. محمود. (1376). پریشادخت شعر. تهران : ثالث.

-‌ هانری، کربن. (1980). واقع انگاری رنگ‌ها و علم میزان. ترجمه انشاالله رحمتی(1390). تهران : سوفیا.