معیارهای دین درانتخاب زوجه وآثارآن بر سلامت خانواده

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 6، دوره 10، شماره 38، دی 1397، صفحه 95-108   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

زهره اولیائی^*

دانشگاه پیام نور مرکز اراک، گروه تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش، اراک، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی معیارهای دین در انتخاب زوجه و آثار آن بر سلامت خانواده است. خانواده جایگاه مهمی در دین اسلام دارد و در آیات و روایات اسلامی توصیه های زیادی در این زمینه شده است که می تواند راهنمای خوبی در جهت تحکیم خانواده و سلامت آن باشد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی معیارهای دین در انتخاب زوجه می پردازد و به دنبال یافتن راهکارهایی جهت تأمین و حفظ سلامت خانواده است. یافته های پژوهش بیانگر این است که زن به عنوان عنصر اصلی تشکیل خانواده نقش بسیار مهمی را در سلامت خانواده ایفا می کند و معیارهایی چون عفت و پاکدامنی، ولود بودن، دین داری و تقوا، خوشبو و پاکیزه بودن، آراستگی، آرامشگری، تواضع، امانت داری و مطیع بودن، حفاظت از آبروی شوهر، و مهارت در طبخ غذا و مدیریت امور خانه، که در دین اسلام به عنوان معیارهای انتخاب زوجه بیان شده اند، تمامی شاخص های سلامت خانواده شامل بسترهای فردی، زوجی، والدگری، خانوادگی، اجتماعی و مذهبی را در بر می گیرند و با تأمین نیازهای روحی و جسمی افراد خانواده و بهبود روابط آن ها می تواند در تأمین سلامت خانواده مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

معیارهای دین؛ انتخاب زوجه؛ سلامت خانواده

مراجع

-              قرآن کریم.

-              ابن سینا. تدابیر المنازل اوالسیاسات الاهیه، به کوشش جعفر نقدی (1988)، بغداد: المرشد.

-              ابن سینا. (1404ه .ق). الشفاء، طبیعیات و الهیات، قم: مکتبه المرعشی النجفی.

-              امینی حاجی آبادی، محمدرضا؛ سعادت مصطفوی، سیدحسن؛ ناصح، احمد. (1386). سلامت خانواده از دیدگاه قرآن و حدیث، رساله دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قم.

-              برومند راد، شکوه؛ نوحی، خانم. (1396). مقایسه سلامت خانواده، معنا در زندگی و مقابله مذهبی بین زنان با و بدون سرپرست، پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد شاهرود.

-              بهشتی، محمّد؛ ابوجعفری، مهدی؛ فقیهی، علی نقی. (1388). آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن (جلد2)، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ناشر همکار سمت. 

-              بهشتی، محمّد؛ ابوجعفری، مهدی؛ فقیهی، علی نقی. (1388). آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن (جلد 4)، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت.

-              پروین پور، فاطمه؛ تولائی، علی؛ شایق، محمد رضا. (1394). تحلیل ملاک های انتخاب همسر از دیدگاه امیرالمومنین علیه السلام، پایان نامه کارشناسی ارشد الهیات، دانشگاه یزد.

-              پیکار، زینب؛ محمدی، اصغر. (1396). مطالعه تطبیقی خانواده از دیدگاه شهید مطهری و تالکوت پارسونز، فصلنامه پژوهش های اجتماعی اسلامی، 115، 99- 126.

-              حر عاملی، محمدبن حسن. (1409). وسائل الشیعه، قم: مؤسسه آل بیت.

-              خاوری، رقیه؛ مهریزی، مهدی. (1393). نقش زن در تعادل و سلامت خانواده و جامعه از منظر قرآن و روایات، پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشکده اصول الدین.

-              خدادادی، جواد؛ نظری، علی محمد؛ احمدی، خدابخش. (1393). شناسایی و سنجش شاخص‌های سلامت خانواده و ارائه مدل خانواده سالم مبتنی بر بافت فرهنگی- اجتماعی، رساله دکتری مشاوره خانواده، دانشگاه تربیت معلم تهران.

-  ذاکری ماهانه، عذرا؛ سفیری، خدیجه. (1393).  بررسی میزان سلامت خانواده و عوامل اجتماعی موثر بر آن (مطالعه تطبیقی: شهرهای یزد و تهران)، پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه الزهرا (س).

- راجی اسدآبادی، کیامرث؛ رفاهی، ژاله. (1394). رابطه بلوغ عاطفی و سبک های تفکر با ملاک های همسر گزینی در بین دانشجویان، پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرو دشت.

- زارعان، منصوره؛ پناهی، محمد حسن؛ کباری، سوسن. (1391). سلامت خانواده و عوامل اجتماعی موثر بر آن، رساله دکتری جامعه شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی.

- زینوند لرستانی، ربابه؛ میری، محمد حسین. (1394). جایگاه حفوقی زن در آیات قرآن و تأثیر آن بر سلامت روانی  خانواده، پایان نامه کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشکده اصول الدین.

- سعدی، مصلح بن عبدالله. (1378) . بوستان سعدی، تهران: پیام محراب.

- شرفی، محمدرضا. (1377). راهنمای ازدواج جوانان، تهران: تزکیه.

- شریفی، احمد حسین. (1387). آیین زندگی، اخلاق کاربردی، تهران: معارف.

- صادقی، مسعود؛ احمدی، سید احمد؛ فاتحی زاده، مریم. (1392). تدوین مدل بومی خانواده سالم و بررسی تأثیر آموزش مبتنی  بر این مدل بر سلامت خانواده، عملکرد خانواده و کیفیت رابطه زناشویی، رساله دکتری مشاوره خانواده، دانشگاه اصفهان.

- طغرلی پور، مهین؛ موسوی نسب، محمد حسین. (1396). بررسی مدل علی سلامت خانواده اصلی و سبک های دلبستگی با تعهد زناشویی با نقش واسطه ای تمایز یافتگی خود، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه شهید باهنر کرمان.

- طوسی، خواجه نصیرالدین؛ مینوی، مرتضی؛ حیدری، علیرضا. (1385). اخلاق ناصری، چاپ ششم، تهران: خوارزمی.

- غفوری اصل، فرانک؛ فراهانی، محمّد تقی. (1393). رابطه بین سبک‌های دلبستگی و تنظیم هیجان با ملاک های انتخاب همسر در دانشجویان مجرد دانشگاه خوارزمی، پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی، دانشگاه تربیت معلم تهران.

- فتحعلی خانی، محمّد؛ فصیحی زاده، علیرضا؛ فقیهی، علی نقی. (1391). آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن (جلد1)، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 

- فرهادی، مریم؛ رفاهی، ژاله. (1391). اعتبار گونه شناسی خانواده در مدل فرآیند و محتوای خانواده و مدل مدور ترکیبی بر اساس شاخص های سلامت، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره و راهنمائی، دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد مرودشت.

- فیض کاشانی، ملامحسن. (1383). الحقائق فی محاسن الاخلاق، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.

- فیض کاشانی، ملامحسن. (1383). المحجه البیضاء، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.

- فیض کاشانی، ملامحسن. (1399ق). تفسیر الصافی، بیروت: مؤسسه الاعلمی.

- فیض کاشانی، ملا محسن. (1412ق). الوافی، اصفهان: مکتبه الامام امیر المؤمنین.

- کلینی، محمّد بن یعقوب. (1414). اصول الکافی، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات .

- کلینی، محمّد بن یعقوب. (1350). الفروع من الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.

- مجلسی، محمّد باقر. (1403ق). بحار الانوار، بیروت: مؤسسه ی الوفا.

- مجلسی، محمد باقر. (1387). فضیلت ازدواج، آداب زناشویی و همسرداری در اسلام، ویرایش: داوود احمدی، قم: مؤسسه فرهنگی و هنری بیت الاحزان فاطمه (سلام الله علیها) .

- محمّدی اشتهاردی، محمّد. (1387).  قصّه های قرآنی (احسن القصص): نبوی.        

- محمودیان، حسین؛ شرفی، محمدرضا؛ خوش بین، سهیلا؛ احمدی، احمد. (1387). دانش خانواده، تهران: سمت.

- مطهری، مرتضی. (1377). یادداشت های استاد مطهری، تهران: صدرا.

- مطهری، مرتضی. (1390). تعلیم و تربیت در اسلام، تهران: صدرا.

- نبیلی، مریم؛ فرح بخش، کیومرث؛ شفیع آبادی؛ عبدالله. (1396). بررسی کیفی نقش سبک های مدیریت تعارضات زناشویی والدین بر معیارهای انتخاب همسر در فرزندان، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه علامه طباطبائی.