نقش واسطه‌ای حمایت اجتماعی ادراک شده در تأثیر بخشودگی بین فردی بر سلامت اجتماعی در دانشجویان

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 7، دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 75، فروردین 1398، صفحه 71-80   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2019.663544

نویسندگان

سولماز آوریده^{* 1}؛ سامره اسدی مجره²؛ لیلا مقتدر²؛ مریم عابدینی³؛ عباس میربلوک بزرگی⁴

¹مربی گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، ایران.

²استادیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت، ایران.

³مربی گروه روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، ایران.

⁴مربی گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، ایران.

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه‌ای حمایت اجتماعی ادراک‌شده در تأثیر بخشودگی بین‌فردی بر سلامت اجتماعی انجام گردید. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعة آماری این پژوهش شامل همة دانشجویان دختر و پسر مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور مرکز تالش که در نیمسال دوم سال تحصیلی 96-1395 مشغول به تحصیل می‌باشند، بود که از میان آن‌ها، بر اساس جدول تعیین حجم نمونه مورگان، نمونه‌ای شامل 327 دانشجو به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه سلامت اجتماعی کییز (2004)، مقیاس حمایت اجتماعی ادراک‌شده زیمت و همکاران (1988) و مقیاس بخشودگی بین‌فردی احتشام‌زاده و همکاران (1389) را تکمیل نمودند. داده‌ها با استفاده از شاخص‌های توصیفی و روش‌های آماری و روش تحلیل مسیر تحلیل شدند. نتایج نشان داد که به ترتیب متغیر حمایت ادراک‌شده از سوی دیگران، حمایت دوستان و حمایت خانواده تأثیر مستقیم بر سلامت اجتماعی دانشجویان داشتند (P<0/01). درک واقع‌بینانه دارای بیشترین اثر غیرمستقیم بر سلامت اجتماعی بوده (P<0/05)، پس از آن متغیر کنترل رنجش بر سلامت اجتماعی دانشجویان مؤثر است (P<0/01). بر اساس یافته‌های پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که حمایت اجتماعی و بخشودگی در سلامت اجتماعی دانشجویان نقش دارند.

کلیدواژه‌ها

حمایت اجتماعی؛ بخشودگی بین فردی؛ سلامت اجتماعی؛ دانشجویان

مراجع

آزادی، س؛ آزاد، ح. (1390). بررسی رابطه حمایت اجتماعی، تاب‌آوری و سلامت روانی دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاه‌های شهر ایلام. طب جانباز. 3(4)، 48-58.

احتشام زاده، پ؛ احدی، ح؛ عنایتی، م؛ حیدری، ع. (1389). ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش بخشودگی بین فردی. اندیشه و رفتار، دوره 16، شماره 4 (63)، 443-455.

اسدی مجره، س. (1390). مقایسه استرس ادراک‌شده، کانون کنترل سلامت و حمایت اجتماعی ادراک شده در دانشجویان با و بدون تیپ شخصیتی D. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه تبریز.

بخشایی، ن، بیرشک، ب، عاطف وحید، م، بوالهری، ج. (1384). ارتباط حمایت اجتماعی ادراک شده و رویدادهای استرس‌زای زندگی با افسردگی. فصلنامه اندیشه و رفتار، 9، 2، 49-55.

حیدری، س؛ سلحشوریان، ا؛ رفیعی، ف؛ حسینی، ف. (1387). ارتباط حمایت اجتماعی درک شده و اندازه شبکه اجتماعی با ابعاد کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان. فصلنامه علمی پژوهشی فیض، 12(2)، 15-22.

خیراله‌پور، ا. (1383). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت روانی با تأکید بر سرمایه اجتماعی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه آموزشی جامعه‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.

زارع، ح؛ عبداله‌زاده، ح. (1391). مقیاس‌های اندازه‌گیری در روان‌شناسی شناختی، تهران، نشر آییژ.

صدوقی، م؛ حسام‌پور، ف. (1396). پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کاشان بر اساس مؤلفه‌های بخشودگی. مرکز تحقیقات مراقبت‌های پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ایران، 30، 110، 1-10.

صفاری نیا، م؛ محمدی، ن؛ افشار، ح. (1395). نقش بخشودگی بین فردی در تاب‌آوری و شدت درد بیماران مبتلا به درد مزمن. مجله اصول بهداشت روانی، 18(4)، 212-219.

طاهری خرامه، ز؛ شریفی‌فرد، ف؛ علیزاده، م؛ وحیدابی، و؛ میرحسینی، ح؛ امیدی، ر. (1395). بررسی همبستگی مؤلفه‌های بهزیستی معنوی - مذهبی با سلامت روان در دانشجویان. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم،10، 4، 102-109.

قاسمی پور، م؛ جهانبخش گنجه، س. (1389). رابطه حمایت اجتماعی و سلامت روان در دانشجویان شهرستان خرم‌آباد (در سال ۱۳۸۸). مجله علمی پژوهشی یافته،12(1)، 57-64.

قاعدی، غ، یعقوبی، ح. (1387). بررسی رابطة بین ابعاد حمایت اجتماعی ادراک شده و ابعاد بهزیستی در دانشجویان دختر و پسر. مجله ارمغان دانش، دوره 13، شماره 2(شماره پی‌درپی 50).

باباپورخیرالدین، ج؛ طوسی، فهیمه؛ حکمتی، ع. (1388). بررسی عوامل جمعیت شناختی در سلامت اجتماعی دانشجویان دانشگاه تبریز، فصلنامه روان‌شناسی دانشگاه تبریز، 4(16)،1-19.

نبوی، س؛ علیپور، ف؛ حجازی، ع؛ ربانی، ا؛ راشدی، و. (1393). بررسی رابطه حمایت اجتماعی و سلامت روان در سالمندان. مجلة دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 57(7)،841-846.

نیک ورز، ط؛ یزدان پناه، ل. (1394). رابطة عوامل اجتماعی با سلامت اجتماعی دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان. جامعه‌شناسی کاربردی، 26(3)، 99-116.

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. (1385). عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، معاونت سلامت، دبیرخانه عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت.

همتی، ا؛ مهدوی، م؛ بقائی سرابی، ع. (1392). تأثیر حمایت اجتماعی بر سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانوار شهر رودهن. فصلنامه پژوهش اجتماعی، 6، 45-61.

 

Ayten, A., Ferhan, H. (2016). Forgiveness, Religiousness, and Life Satisfaction: An Empirical Study on Turkish and Jordanian University Students. Spiritual psychology andcounseling, 1(1), 79-84.

Chantelle, A., M., Ross, N. A., Egeland, G. M (2007).Social support and thriving health: A approach to understanding the health of indigenous Canadians. American Journal of Public Health, 97(9), 1829-1830.

Disch, W.B., Harlow, L.L., Campbell, J.E, Dougan, T.R (2000). Student ftmctioning concerns and socio-personal well-being.Social Indicators Research, 51, 41-44.

Green M, Decourville N, Sadava, s. (2012). Positive affect, negative affect, stress, and social support as mediators of the forgiveness-health relationship. Social Psychology, 152(3), 288-307.

Gulact, F. (2010).The effect of perceived social support on subjective well-being.Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 3844–49.

Johnson, B., Batia, A., Haun, J (2008). Perceived stress among graduate students: Roles, responsibilities, and social support. Vahperd Journal, (Spring), 31-35.

Keyes, C. L. M. (2004). Complete mental health: An agenda for the 21 century. Washington.

Lai, C. CW., Ma, C. MS. (2016). The mediating role of social supportin therelationship betweenpsychological well-being andhealth-risk behaviors amongChinese university students.Health Psychology Open, 3(2), 1-11.

Lee, K., Ashton, MC. (2004). Psychometric properties of the HEXACO personality inventory.Multivariate behavioral research.39(2), 329-58.

Nolan, S., Hendricks, J., &Towell, A. (2015). Social networking sites (SNS); exploringtheir uses and associated value for adolescent mothers in Western Australia in terms ofsocial support provision and building social capital. Midwifery, 31(9), 912-919.

Orcutt, H. K., &Ferhan, H. (2006). The Prospective Relationship of Interpersonal Forgiveness andPsychological Distress Symptoms Among College Women.Journal of Counseling Psychology Copyright, 53, 3, 350–361.

Polman, r., Borkoles, E., Nicholls, A.R. (2010). Type D personality, stress, and symptoms of burnout: The influence of avoidance coping and social support. Britishjournalof Health Psychology, 15, 681-683.

Sapmaz, F., Yıldırım, M., Topçuoglu, P., Nalbant, D., Sızır, U. (2016).Gratitude, Forgiveness and Humility as Predictors of Subjective Well-being among University Students.International Online Journal of Educational Sciences. 8(1), 38-47.

Webb, J. R., Hirsch, J. K., Visser, P. L & Brewer, K. J. (2013). Forgiveness and Health: Assessing the Mediating Effect of Health Behavior, Social Support, and Interpersonal Functioning. The Journal of PsychologyInterdisciplinary and Applied, 147(5), 391-414.

Williams, L (2007). Predictors of outcome in cardiac disease: the role of personality and illness cognitions.Stirling University, 10-16.

Wright, K. (2016). Social Networks, Interpersonal Social Support, and Health Outcomes: A Health Communication Perspective. Frontiers in Communication, 1, 1-10.

Worthington, J.R.E.L. (2007). Handbook of forgiveness: Routledge.

Zhu, H. (2015). Social Support and Affect Balance Mediate the Association Between Forgiveness and Life Satisfaction.Social Indicators Research, 124(4), 671-681.