بررسی منظر اجتماعی بافت های ناکارآمد شهری (مطالعه موردی: کوی نهضت آباد کلانشهر اهواز)

آمایش محیط

مقاله 10، دوره 11، شماره 43، اسفند 1397، صفحه 235-252   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

بهروز شیری¹؛ عباس معروف نژاد^{* 2}

¹(دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، ماهشهر، ایران)

²(استادیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، ماهشهر، ایران)

چکیده

بافت های ناکارآمد و قدیمی شهرهای کشور که در اغلب موارد هسته ی اولیه و اصلی آن شهرها را تشکیل می دهند. این بافت ها با گذشت زمان و عدم توجه و نگهداری مناسب، دچار فرسودگی و اضمحلال کالبدی و عملکردی شده اند. مسائل اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، فیزکی- کالبدی و زیست محیطی از اعم مشکلات این بافت ها است. از این رو، این پژوهش در قالب یک محله ی منتخب کلانشهر اهواز(محله ی نهضت آباد منطقه ی4 (فرآیند عملکرد بافت ناکارآمد شهری در چهارچوب رویکرد جامعه شناسی با نگاه ساماندهی و بازآفرینی شهری را براساس شاخص های اجتماعی مورد بررسی قرار داده است. جامعه آماری در این تحقیق با استفاده از فرمول کوکران360 نفر محاسبه گردید و پرسشنامه به صورت تصادفی ساده در بین ساکنان محله ی نهضت آباد توزیع شد. سپس برای تحلیل های آماری پرسشنامه ها از نرم افزار Spss و بر اساس آزمون T تک نمونه ای استفاده گردید. نتایج تحلیل نشان داد که مولفه ی توانمندسازی ساکنان و افزایش کیفیت زندگی آنها(عدم میزان رضایت از امنیت اجتماعی محله و عدم میزان رضایت از امکانات محله) به تشدید ناکارآمدی بافت افزوده و بی انگیزه شدن ساکنان را در احیاء آن سبب شده است.

کلیدواژه‌ها

بافت ناکارآمد؛ منظر اجتماعی؛ محله ی نهضت آباد؛ کلانشهر اهواز

مراجع

 

1-     احمد پور، ا، کشاورز، م، علی اکبری، ا،‌هادوی، ف. 1396. بازآفرینی پایدار بافت‌های ناکارآمد شهری مورد مطالعه (منطقه10شهری تهران). فصلنامه آمایش محیط. شماره37: 194-167.

2-     اسمعیل پور، ن، رحیمیان، م،ح، قربانی، س. 1391. بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهری با تأکید بر بسیج اجتماعی؛ مطالعه موردی محله کشتارگاه در شهر یزد، فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه ای، شماره 15 :140-123.

3-     حبیبی، س،م.، مقصودی، م. 1395. مرمت شهری. چاپ هشتم. انتشارات دانشگاه تهران.218صفحه.

4-     حسینی، س،ع. 1387. مبانی فنی و اجرایی حقوق شهری و منطقه‌ای در ایران. چاپ اول. انتشارات حق شناس.352.

5-     دوبران، ا، مشکینی، ا، کاظمیان، غ، علی آبادی، ز. 1390. بررسی مداخله در ساماندهی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری با رویکرد ترکیبی (نمونه موردی: محله زینبیه زنجان). فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی، شماره 7: 90-71.

6-      سجادی، ژ، پور موسوی، س،م، اسکندرپور، م. 1390. بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری با تأکید بر مشارکت مردمی (مورد: محله دولاب تهران). فصلنامه آمایش محیط. شماره14: 164-143.

7-     شاطریان، م، اشنویی، ا، گنجی پور، م. 1391. سنجش میزان رضایتمندی ساکنان بافت قدیم شهر آران و بیدگل از شاخص‌های کیفیت زندگی، فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه ای، شماره 13: 144-127.

8-     شهرداری کلان‌شهراهواز. 1396. مطالعات بافت فرسوده محلات اهواز،چاپ اول، جلد دوم، شهرداری اهواز.196صفحه.

9-     فتحی، س، میرساردو، ط، بهرامی ثابت، ح. 1393. بررسی تأثیر فرهنگ توسعه بر مشارکت اجتماعی شهروندان (مورد مطالعه: شهروندان مناطق یک، ده و بیست شهر تهران). فصلنامه مطالعات جامعه شناختی شهری، شماره13: 166-135.

10- فلامکی، م،م. 1384. باز زنده سازی بناها و شهرهای تاریخی. چاپ اول. انتشارات دانشگاه تهران.290صفحه.

11- کیانی، ا، حیدری، ف. 1395. ارزیابی عوامل تأثیرگذار در روند فرسودگی بافت‌های قدیم شهری در راستای نوسازی و بهسازی (مطالعه موردی: شهر داراب). فصلنامه آمایش محیط.شماره34: 44-27.

12- محمدصالحی، ز، شیخی، ح، رحیمیون، ع،ا. 1392. بهسازی کالبدی- محیطی بافت مرکزی شهر با رویکرد توسعه پایدار مطالعه موردی بافت مرکزی خرم آباد، فصلنامه مطالعات شهری، شماره7:  88-73.

13- مختاری ملک آبادی، ر، ابراهیمی، م، کرمی، ا. 1394. تدوین استراتژی‌های راهبردی بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهر جهرم با استفاده از مدل SWOT. فصلنامه آمایش محیط.شماره29: 200-177.

14- موحد، ع، مسعودی راد، م. 1387. بررسی ابعاد اجتماعی و فرهنگی برای توانمندسازی بافت فرسوده شهری مطالعه موردی: محله نهضت‌آباد اهواز، اولین همایش بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری. مشهد21-20 آذر،16-1.

15- موسوی، م،ن، حیدری، ح، باقری کشکولی، ع. 1391. بررسی نقش سرمایه اجتماعی در نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده‌ی مطالعه‌ی موردی شهر سردشت، فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری منطقه‌ای، شماره 15: 122-105.

16-  نیازی، م، روحی، م. 1395. بررسی تطبیقی سبک زندگی ساکنان بافت قدیم و جدید در شهر کاشان، فصلنامه مطالعات جامعه شناختی شهری، شماره ی20: 48-27.

17-  Aluko .J.T. Gbadegesin.,B.T. (2010). Pakistan Journal of Social Sciences, heProgramme of Urban Renewal for Sustainable Urban Development in Nigeria: Issues and Challenge,7(3):244-253.

18-  Bae, J. H. and J. H. Kim. (2014). China’s Strategic Environment and External Relations in the Transition Period. Korea Institute for National Unification.

19-  Bertoini.L. (2010). Sustainable urban mobility, an evolutionary approach  European spatial Research Policy. 1:109–126.

20-  Dayson , R. G .(2004). Strategic Development and SWOT Analysis at Public Administration Review, 69(2): 284-296

21-  Wang, k, J., Hon G,. (2011). competitive advantage analysis and Research, (3)631:152.