بررسی تطبیقی استعاره‌های مفهومی حوزه خشم در رمان‌های «شوهر آهوخانم» و «هرگز رهایم مکن»

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 2، دوره 12، شماره 48، اسفند 1397، صفحه 35-53   

نویسندگان

ساناز تقی پوری حاجبی¹؛ کامران پاشایی فخری²؛ پروانه عادل زاده²

¹دانشجوی دوره دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران

²دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران

چکیده

استعاره مفهومی مهم‌ترین دستاورد زبان‌شناسی نوین است که در آن مفاهیم انتزاعی و مجرد به طور عینی و تجربی مفهوم‌سازی می‌شوند. نظریه استعاره مفهومی اولین بار توسط لیکاف و جانسون در کتابی به نام «استعاره‌هایی که باور داریم» مطرح شد. بر اساس این نظریه، استعاره مفهومی امری تصوری و ذهنی است که در زبان به صورت استعاری تجلی می‌یابد. بیش‌تر مطالعه‌ها در مورد استعاره مفهومی منحصر به گفتار و نوشتار است در صورتی که استعاره‌های عواطف می‌تواند به گسترش الگوی استعاره مفهومی کمک کند. پژوهش حاضر به بررسی استعاره‌های مفهومی حوزه خشم در رمان «شوهر آهو خانم» افغانی و رمان «هرگز رهایم مکن» ایشی گورو(برنده جایزه نوبل ادبی 2017) می‌پردازد. داده‌‌های این تحقیق از عبارات و اصطلاحات مربوط به خشم در این دو رمان استخراج گردیدند. در این جستار بر آن‌ایم تا با بررسی قسمت‌هایی که در آن‌ها مفهوم خشم در قالب استعاره مفهومی مطرح است، پر بسامدترین نگاشت‌های استعاری و حوزه‌های مبدأ را تبیین کنیم.

کلیدواژه‌ها

استعاره مفهومی؛ عواطف؛ استعاره خشم؛ افغانی؛ ایشی گورو

مراجع

کتب فارسی

افغانی، علی محمد. 1344ش، شوهر آهو خانم، چاپ سوم، تهران: نشر امیرکبیر.

ایشی گورو، کازوئو. 1395ش، هرگز رهایم مکن، ترجمه سهیل سمُی، چاپ ششم،‌بی جا: شمشاد.

کوچش، زولتان. 1395ش، استعاره مقدمه‌ای کاربردی، ترجمه جهانشاه میرزا بیگی، تهران: نشر آگاه.

کوچش، زولتان. 1396ش، استعاره‌ها از کجا می‌آیند، ترجمه جهانشاه میرزا بیگی، تهران: نشر آگاه.

لیکاف، جرج و مارک جانسون. 1396ش، استعاره‌هایی که باور داریم، ترجمه راحله گندمکار، تهران: نشر علمی.

کتب لاتین

Darwin, ch. (1872).The expression of emotions in man and animals: london: john Murray.

Grady, J.E.(2007).Metaphor. In geeraerts, D.and Cuyckens, H.(eds),The oxford Hand book of cognitive linguistics(p.p.213-788).Oxford: Oxford university press.

King.B(1989).The conceptual structure of emotional experience in Chinese. phd thesis.

Mikolajezuk. A.(1998).The metonymic and metaphorical conce ptualoration of anger in polished. In A.Athouasiadon.and E.Tabakowska (Eds) speaking of emotions.

sweeter, Eve.(1990).From etymology to semantics, Cambridge: Cambridge university press.

Turner, mark.(1987).Death Is the Mother of beauty. mind, metaphor, criticism. Chicago: The university of Chicago press.

 

مقالات

مقالات فارسی

افراشی، آزیتا و تورج حسامی و کریستینا بئاتریس سالاس. 1391ش، «بررسی استعاره‌های جهتی در زبان‌های اسپانیایی و فارسی»، مجله پژوهش‌های زبان و ادبیات تطبیقی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، دوره سوم، شماره 4، صص 1-22.

افراشی، آزیتا و محمد مهدی مقیمی. 1393ش، «استعاره‌های مفهومی در حوزه شرم با استناد به شواهدی از شعر کلاسیک فارسی»، زبان شناخت، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال پنجم، شماره 2، صص 1-20.

زورورز، مهدیس و آزیتا افراشی و سید مصطفی عاصی. 1392ش، «استعاره‌های مفهومی شادی در زبان فارسی: یک تحلیل پیکره مدار»، مجله زبان‌شناسی وگویش‌های خراسان، دانشگاه فردوسی مشهد، علمی- پژوهشی، شماره پیاپی 9، صص 49-71.

ساسانی، فرهاد و معصومه ملکیان. 1393ش، «مفهوم سازی خشم در زبان فارسی»، نشریه پژوهش‌های زبان‌شناسی، سال ششم، شماره 2، شماره ترتیبی 11.

صراحی، محمدامین و محمد عموزاده. 1392ش، «بررسی مقایسه‌ای استعاره‌های خشم در زبان انگلیسی و فارسی»، نشریه پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی، سال سوم، شماره 6، صص 39-60.

مقالات لاتین

Kovecses, Z.(2008).The conceptual structure of happiness. In H.Tissari. A.Brigittapessi & M.Salmela(Eds). Happiness cognition, experience language (p.p131-143). Budapest: Eotvos lot and university.

Lakeoff, G & kovecses, Z.(1987).The cognitive model of anger inherent in American English. In D.Holland. & N.Quinn (Eds), Cultural models in Language and Thought ( p.p.165-221).Newyork: Cambridge university press.

Matsuki,K.(1995).Metaphors of anger in Japansex. In Taylor.J.R.and R.Maclaury (Eds). Language and the cognitive construal of the world (p.p.137-151).Berlin: Dr Gruyter.

Steiner .J.E, al.(2001)Comparative expression of hedonic impact. Affective reactions to taste by human infants and other primates. Neuroscience and Bio behavioural Reviews,25:7,53-74 Anger is a hindrance.

Yu, N.(1995).Metaphorical expressions of anger and happiness in English and Chinese. Metaphor and Symbolic Activity,10(2),( 59-92).