اولویت بندی نواحی روستایی براساس شاخص های زیست پذیری (مطالعه مورد: بخش زاغه، شهرستان خرم‌آباد)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 10، دوره 13، شماره 4 - شماره پیاپی 45، اسفند 1397، صفحه 971-988   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی منظم اسماعیل پور¹؛ حدیث شاهوردی²؛ احمد رومیانی^{* 3}؛ الیاس چهرازی⁴

¹‌استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی‌، دانشگاه پیام نور‌، ‌تهران، ‌ایران

²دانش آموخته کارشناسی ارشد، جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

³دانشجوی دکترای جغرافیا، عضو باشگاه پژوهشگران و نخبگان، واحد خرم‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم‌آباد، ایران

⁴دانش آموخته کارشناسی ارشد، جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

امروزه ارزیابی و سنجش زیست­پذیری مناطق روستایی یکی از مفاهیم نوین در ادبیات برنامه­ریزی سکونتگاه­های روستایی تلقی می­شود و دسترسی به خدمات و امکانات برای ارتقای زیست پایدار از اصولی است که توجه برنامه­ریزان و جامعه­شناسان را به خود جلب کرده است و بر آن تاکید زیاد کرده­اند. هدف از این پژوهش اولویت­بندی مناطق روستایی براساس شاخص­های زیستپذیری روستایی در بخش زاغه می­باشد و سعی دارد با تدوین و تکمیل پرسش­نامه و استخراج شاخص­های مربوطه، سطح زیست­پذیری مناطق روستایی را مورد بررسی قرار دهد. نوع تحقیق کاربردی و روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی است و برای تجزیه و تحلیل داده­ها از مدل کوپراس استفاده شده است. یافته تحقیق نشان داد که تفاوت­های زیادی بین شاخص­های 14 گانه در بین مناطق روستاهای بخش مورد مطالعه وجود دارد، به طوری که روستایی قلعه جهانبخش و طالقان با مجموعه N (00/100 و64/86­) به بدلیل پذیرش جمعیت زیاد، داشتن امکانات و خدمات زیربنایی مانند (­بهداشت و درمان، مخابرات و دسترسی­های مناسب­) دارای بهترین وضعیت زیست­پذیری و روستای غیبی و میر­احمدی با مجموعه N(63/56 و72/65­) به دلیل نبود زیرساخت­های خدماتی، فاصله از مراکز دهستان و جمعیت کمتر نسبت به دیگر روستاهای مورد مطالعه در بدترین وضعیت زیست­پذیری قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

اولویت بندی؛ مناطق روستایی؛ زیست پذیری؛ بخش زاغه؛ شهرستان خرم آباد

مراجع

Alberta, G. (2014). Village of Galahad Viability Review: Initial Findings Report, Alberta: Canada.

Bell, S., & Morse, S. (2003). Measuring sustainable development: Learning for doing, Earthscan.

Christakopoulou, S., Dawson, J., & Gari, A. (2001). The community well-being questionnaire: Theoretical context and initial assessment of its reliability and validity. Social Indicators Research, 56(3), 319-349.

Faiz, A., Faiz, A., Wang, W., & Bennett, C. (2012). Sustainable rural roads for livelihoods and livability. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 53, 1-8.

Isa Loo, A. A, Bayat, M and Bahrami, A.A. (2014). The notion of livability: a new approach in improvement of quality of life in rural communities- Case study: Qom County, Kahak District. Journal Housing and Rural Environment, 33 (146),9-2014. (In Persian)

Juanwen, Y., Quanxin, W., & Jinlong, L. (2012). Understanding indigenous knowledge in sustainable management of natural resources in China: Taking two villages from Guizhou Province as a case. Forest policy and economics, 22, 47-52.

Khorasani, M. A., Rezvani, M. R, Molaei Ghelichi, M. (2015) An Analysis of Individual Variables Affecting the Perception of Livability in Peri-urban Villages (Case Study: Varamin City). Journal of Geography and Regional Development, 13 (2),159-181. (In Persian)

Khorasani, M. A. Rezvani, M. R, Motiei Langroodi S, Hasan and Rafieian, M. (2012), Surveying and Assessment of Livability in Peri Urban Villages (Case Study: Varamin Township). Jouranl of Rural research, 3 (12), 85-110. (In Persian)

Lotfi, S. & Koohsari, M.J. (2009) Measuring objective accessibility to neighborhood facilities in the city (A case study: Zone 6 in Tehran, Iran). Cities, 26, 133–140. (In Persian)

Municipality, C. H. (2008). City of Cedar Hill comprehensive Plan 2008, chapter 5: Livability.

Murphy, B. (2010). Community well-being: An overview of the concept. NWMO. Available Online: http://nwmo. ca/uploads_managed/MediaFiles/1681_researchsupportprogram_co mmunitywellbeingoverview. Pdf.

National Association of Regional Councils. )2010(. Rural benefits of The Livable Communities Act. available at:  www.narc.com.

Norris, T., & Pittman, M. (2000). The health community’s movement and the coalition for healthier cities and communities. Public Health Reports, 115 (2-3), 118-124.

Omar, S. (2005). Challenges of the K-Era: The psychological contract of knowledge sharing and organisational commitment. International Journal of Knowledge, Culture and Change Management, 4, 1061-1073.

Radcliff, B. (2001). Politics, markets, and life satisfaction: The political economy of human happiness. American political science review, 95 (4), 939-952.

Rostamalizadeh, V., & Saliani, M. (2011). Desirable rural life with an emphasis on rural community wellbeing, Journal Local development (rural-urban), 3 (2).166-186. (In Persian)

Seymoar, J. (2008). principles of livable communities, journal of environmental science, 12(1). 172-188.Southworth, M. (2003). Measuring the liveable city. Built Environment (1978), 343-354.

Tarazkar, M. H., & Beheshti, M. (2004). Study of on Social Welfare and Income Distribution and Poverty Criteria in Rural and Urban Communities; A Case Study of Fars, Isfahan and Semnan Provinces. Agricultural Economics Development, 12 (48). 137-164. (In Persian)

Vergunst, P. (2003). Liveability and ecological land use the challenge of localization. PhD Thesis in Department of Rural Development Studies. Swedish University of Agriculture. http://www.merriam-webster.com/dictionary/livability visited at January 2012.

Wang, X. (2010). The research on the evaluation index system of livable rural areas in China—by the case of rural areas in Henan Province. Agriculture and Agricultural Science Procedia, 1, 456-461.

Wolfensohn, J. D. (1997). Livable Cities for the 21st Century: The Post Habitat II Agenda for the World Bank. The World Bank.