تحلیل ژئوپلیتیکی مولفه‌های تأثیرگذار بر آمایش منطقه مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 2، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 29، اسفند 1394، صفحه 21-42   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

رسول افضلی¹؛ حسن کامران¹؛ سید عباس احمدی²؛ محمد صادق یحیی پور^{* 3}

¹دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

²استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

³دکترای جغرافیای سیاسی، واحد صومعه سرا، دانشگاه آزاد اسلامی، صومعه سرا، ایران

چکیده

چکیده
برنامه ریزی اصولی برای ارتقا حاکمیت دولت در مناطق مرزی از ضروریات هر کشوری است. کشور ایران نیز به لحاظ شکل سرزمین، گستردگی و موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی و تهدیدات قومی و مذهبی و رقابت کشورهای غربی و منطقه ای دارای حساسیت بالایی در مرزهای خود است. به ویژه که در مناطق مرزی ایران اقوام و مذاهب مختلفی زندگی می کنند. علاوه بر این میزان فقر در این مناطق بالا است و گروه های واگرای قومی- مذهبی نیز در این مناطق فعالیت دارند. همچنین این مناطق به لحاظ توانمندی و ظرفیت معادن و کشاورزی و صنایع نیز ضعیف هستند. یکی از این مناطق مرز مشترک ایران با اقلیم کردستان عراق است که تمامی تهدیدات و چالش های مذکور را به همراه دارد. این امر لزوم توجه خاص دولت ایران و اقلیم کردستان عراق به برنامه ریزی منطقی و منطبق بر اقتضائات اکولوژیکی و انسانی و فرهنگی و سیاسی در این منطقه را می رساند. بنابراین در این مقاله سعی شده تا با رویکردی آمایشی به منطقه پرداخته شود و مولفه های ژئوپلیتیکی اثرگذار بر آمایش این منطقه مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. از اینرو سوال های اصلی عبارتند از: 1- مؤلفه های ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر آمایش منطقه ی مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق کدامند؟ 2- این مؤلفه های ژئوپلیتیکی چگونه بر نحوه ی آمایش سرزمین منطقه ی مورد مطالعه اثر می گذارند؟ فرضیه های تحقیق نیز عبارتند از: به نظر می رسد مولفه های ژئوکالچر، جغرافیای سیاسی-امنیتی و ژئواکونومی، مولفه های ژئوپلیتیکی تأثیر گذار بر آمایش منطقه ی مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق اند. این رساله به شیوه ای توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: آمایش سرزمین؛ منطقه ی مرزی؛ مولفه های ژئوپلیتیکی؛ ایران؛ اقلیم کردستان عراق

مراجع

منابع

Esmaelzadeh, Khaled and Sahabi, Jalil, (2012), Trans-boundry markets, A mechanism for border regions to stay healthy economy and The development of regional cooperation, [In Persian], Second National Conference on economic development strategies with a focus on regional planning, Faculty of Humanities, Islamic Azad University of Sanandaj, May 2012.

Eftekhari, Asghar. (2001). National Security Studies, [In Persian], Tehran: Publication of Institutefor Strategic Studies.

 

Goul, Omar, (2006), Community of invite and correction of Iran, [In Kurdish], www.xandan.com

 

Javanmardi, Ali, (2011), The rise ofSalafismin Iranian Kurdistan, [In Persian],  Oshnavieh News, http://www.rezgari.blogsky.com/1390/02/25/post-43

 

Jahan News, (2015 September 4), A new round of Sepahoperations began todestroyPJAK, [In Persian], http://www.jahannews.com/vdcgwt9q7ak97n4.rpra.html

 

Hataminejad, Hosein and Hoseini, Seyed Mohamad, (2010), The place and roleof geographyin theland Logistic, [In Persian], Journal ofTeachingGeography, Vol 25

Hafeznia, Mohammad Reza. (2000). Foundations ofsocialand politicalstudies, [In Persian], Qom: The Hozeh andreligiousschoolsabroad

 

Shakuie, Hosein. (1989). Applied Geography and Geographic doctrine, [In Persian]: Institute Press of Astan Qods Razavi

Arab Mazar Yazdi, Ali. (2005). BlackeconomyinIran, [In Persian], Tehran: Publication of Institute forHumanitiesResearch and Development

Azimi, Somayeh, (2012), Kurdistan and intrigue of Moftizadeh, [In Persian], http://taghribnews.com