اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات418
تعداد شماره‌ها9,995
تعداد مقالات83,540
تعداد مشاهده مقاله77,194,847
تعداد دریافت فایل اصل مقاله54,243,604
پور سعید, عباس, محمدی پور, رحمت اله. (1398). امکان سنجی استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور. نشریه علمی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی, 11(41), 229-262.
عباس پور سعید; رحمت اله محمدی پور. "امکان سنجی استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور". نشریه علمی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی, 11, 41, 1398, 229-262.
پور سعید, عباس, محمدی پور, رحمت اله. (1398). 'امکان سنجی استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور', نشریه علمی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی, 11(41), pp. 229-262.
پور سعید, عباس, محمدی پور, رحمت اله. امکان سنجی استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور. نشریه علمی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی, 1398; 11(41): 229-262.

امکان سنجی استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور

پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی
مقاله 10، دوره 11، شماره 41، فروردین 1398، صفحه 229-262    اصل مقاله (683.82 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
نویسندگان
عباس پور سعید1؛ رحمت اله محمدی پور* 2
1گروه حسابدرای، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران.
2استادیار گروه حسابداری، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران.
چکیده
هدف اصلی مقاله حاضر بررسی امکان استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک و شناسایی متغیرهای مربوطه در دانشگاه آزاد اسلامی کشور است. حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، به عنوان یک راهکار اطمینانبخشی نسبی و شامل این احتمال است که تمام خطراتی را که به درستی مدیریت نشده‌اند،شناسایی کند و در غیر این صورت اطمینان بخشی نمی‌تواند داده شود، به‌طوری‌که این راهکار روشی را فراهم می‌کند که اطمینان می‌دهد ریسک‌های سازمان مدیریت و کنترل شده‌اند. براین اساس، جامعه آماری مورد مطالعه این پژوهش نیز شامل کارکنان بخش‌های حسابداری و مالی کلیه واحدها و ادارات تابعه دانشگاه آزاد اسلامی می‌باشد که با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای نمونه پژوهش انتخاب و مورد آزمون قرار گرفت. روش پژوهش حاضر نیز توصیفی- پیمایشی می‌باشد. برای آزمون فرضیه‌ها و تخمین مدل نیز از روش تجزیه و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. نتایج کلی پژوهش نشان می‌دهد که به ترتیب عوامل انسانی، عوامل ساختاری و عوامل فنّی در قالب 8 متغیر شامل: اهداف و فرآیندهای سازمانی، آموزش جهت افزایش توان فنی، پذیرش و حمایت مدیران ارشد، امکان تجزیه و تحلیل و اولویت‌بندی ریسک‌ها، تعیین نقاط ضعف کنترلی و فعالیت‌های کنترلی، تدوین برنامه حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، انجام رسیدگی، و ارائه گزارش حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور از عوامل اصلی استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی است.
The purpose of this paper is investigating the feasibility of establishing risk-based Internal audit in Islamic Azad University. The risk-based internal audit, is a solution for ensuring about control of risks, and includes this possibility that all risks are not managed properly can be detected and otherwise be reassured, as well as this approach provides a way to ensure that risks are managed and controlled in the organization The population of this research includes accounting and financial staff in all of the units of Islamic Azad University that selected using proper sampling test. The research method is also a descriptive method. For testing hypotheses and model estimation we used Confirmatory Factor Analysis method. Results show that there are 3 main factors (human, structural and technical factors) in related to implementation of risk-based internal audit in IAU. objectives and organizational processes, training to enhance technical capacity, acceptance and supporting by senior managers, the ability to analyzing and prioritizing risks, determining weaknesses of control and control activities, risk-based internal audit plan, investigating and providing a risk-based internal audit report are important variables of these 3 factors.
کلیدواژه‌ها
حسابرسی داخلی؛ مبتنی بر ریسک؛ عوامل انسانی؛ عوامل ساختاری؛ عوامل فنی
اصل مقاله

امکان سنجی استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک

در دانشگاه آزاد اسلامی کشور

 

 

عباس پورسعید

تاریخ دریافت: 27/10/1397            تاریخ پذیرش: 28/12/1397

[1]

رحمت‌اله محمدی‌پور[2]

 

 

 

چکیده

هدف اصلی مقاله حاضر بررسی امکان استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک و شناسایی متغیرهای مربوطه در دانشگاه آزاد اسلامی کشور است. حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، به عنوان یک راهکار اطمینانبخشی نسبی و شامل این احتمال است که تمام خطراتی را که به درستی مدیریت نشده‌اند،شناسایی کند و در غیر این صورت اطمینان بخشی نمی‌تواند داده شود، به‌طوری‌که این راهکار روشی را فراهم می‌کند که اطمینان می‌دهد ریسک‌های سازمان مدیریت و کنترل شده‌اند. براین اساس، جامعه آماری مورد مطالعه این پژوهش نیز شامل کارکنان بخش‌های حسابداری و مالی کلیه واحدها و ادارات تابعه دانشگاه آزاد اسلامی می‌باشد که با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای نمونه پژوهش انتخاب و مورد آزمون قرار گرفت. روش پژوهش حاضر نیز توصیفی- پیمایشی می‌باشد. برای آزمون فرضیه‌ها و تخمین مدل نیز از روش تجزیه و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. نتایج کلی پژوهش نشان می‌دهد که به ترتیب عوامل انسانی، عوامل ساختاری و عوامل فنّی در قالب 8 متغیر شامل: اهداف و فرآیندهای سازمانی، آموزش جهت افزایش توان فنی، پذیرش و حمایت مدیران ارشد، امکان تجزیه و تحلیل و اولویت‌بندی ریسک‌ها، تعیین نقاط ضعف کنترلی و فعالیت‌های کنترلی، تدوین برنامه حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، انجام رسیدگی، و ارائه گزارش حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور از عوامل اصلی استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی است.

 

واژه‌های کلیدی:حسابرسی داخلی، مبتنی بر ریسک، عوامل انسانی، عوامل ساختاری، عوامل فنی.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1- مقدمه

رویکرد حسابرسی داخلی نقش مهمی در ایجاد کارائی و اثربخشی سیستم کنترل داخلی سازمان‌ها ایفامی‌نماید. حسابرسی داخلی باید اطلاعات صحیحی را در رابطه با اثربخشی مدیریت ریسک وکنترل‌های داخلی شامل پیروی از قوانین و مقررات سازمانی به مدیریت ارائه نماید (خدادادی،1391). درحال حاضر، انواع مختلف حسابرسی داخلی وجود داشته که عمدتاً
روش‌هایی از قبیل آزمون معاملات، آزمون صحت و قابلیت اتکاء دفاترحسابداری و گزارشات مالی، صحت، قابلیت اتکاء و به موقع بودن گزارشات کنترلی و آزمون رعایت الزامات قانونی ومقرراتی را پذیرفته و اجرا می‌نمایند (کمیتهباسل 1، 2000). با این حال، هیچ کدام از آن‌ها در رابطه با جنبهٔ کیفی مدیریت سازمانی به ویژه مدیریت ریسک اظهارنظری ارائه نمی‌نمایند. به طوری که، نیاز به تعریف مجدد حسابرسی داخلی و تعیین حوزه‌های جدید برای آن احساس شده به نحوی که از پذیرش ابزارهای مدرن مدیریت ریسک، کفایت و اثربخشی این ابزارها و همچنین کمک به واحدهای سازمانی برای کاهش ریسک‌ها اطمینان حاصل شود (برودی 2،2000). نحوهٔ عمل و شیوهٔ حسابرسی داخلی به طور شگفت‌انگیزی در طول دههٔ گذشته تغییر نموده است (دین و همکاران 3،2008). این تغییر از حسابرسی مبتنی بر سیستم به حسابرسی مبتنی بر فرآیند و درحال حاضر تاکید بر حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک می‌باشد. همچنین، توجه به این موضوع مهم و ضروری می‌باشد که اصولاً وضعیت ریسک به صورت ایستا نمی‌باشدبه‌طوری‌که، نمی‌توان آن در یک موقعیت وبه صورت جمعی آن را در خصوص یک پدیده در نظرگرفت (موسسه حسابرسان داخلی استرالیا 4،2016).یکی از مباحث مهم که در دانشگاه آزاد اسلامی توسط کمیته حسابرسی در دست بررسی و اقدام است، تعیین نقاط ضعف کنترلی و فعالیت‌های کنترلی است. تدوین برنامه حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، انجام رسیدگی در حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک و امکان ارائه گزارش حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک نیز لازمهاجرایی‌سازی این الگوی حسابرسی است (کمیته باسل،2000). با توجه به اینکه نظام مالی دانشگاه آزاد اسلامی تابع بخش خصوصی می‌باشد و از طرفی حسابرسان هیات امناء وظیفه حسابرسی داخلی را بر عهده دارند و با توجه به موضوعات ریسک در این دانشگاه که یکی از مباحث مهم در دست بررسی و اقدام توسط کمیته حسابرسی بوده و در ارتباط با آن تلاش‌های متعددی در رابطه با تعیین نقاط ضعف کنترلی و فعالیت‌های کنترلی انجام شده، لذا اتفاق نظری که مبتنی بر ادبیات نظری حسابرسی داخلی و بررسی‌های عملیاتی دانشگاه وجود دارد مبین این نکته است که الگوی موفق حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک می‌تواند در این خصوص گره‌گشاباشد (بخشنامه‌های دانشگاه آزاد اسلامی 1394).

 

2- مبانی نظری و مروری بر پیشینه‌های پژوهش

ارزش نهائی فعالیت حسابرسی در کمک به استفاده‌کننده برای تشخیص کیفیت اطلاعات دریافت شده می‌باشد، از این رو استفادهکنندگان اطلاعات می‌بایست صلاحیت حسابرس را پذیرفته تا به اظهارنظر او اعتماد کنند و در شرایطی که اطمینان استفادهکنندگان جلب نشود هدف‌های حسابرسی به صورت کامل تحقق نمی‌یابد. از طرف دیگر بحران‌های گزارشگری مالی سال‌های اخیر که موجب فروپاشی شرکت‌های بزرگی گردید، توجه محققان و مجامع حرفه ای را به افزایش قابلیت اعتماد گزارش‌های حسابرسی و کاهش قصور، معطوف ساخت (صالحی و زمانی مقدم،1394). حسابرسیدرمعنایاعمکلمهدارایسابقه‌هایطولانی است. حسابرسیاززمانیمتولدگشت کهنیازبهکنترل،نسبتبهعملیاتمختلفمالی بهخصوصوجوهدولتیاحساسشد. پسازدورهرنسانسوتوسعهتجارتجهانینیازبه داشتنحسابوکتاببیشترشد (سازمان حسابرسی، 1388). حسابرسی منطبق بر استانداردهای حسابرسی به‌گونه‌ای طراحی می‌شود که از نبود اشتباه و یا تحریفی با اهمیت در صورت‌های مالی به عنوان یک مجموعه اطمینانی معقول بدست آید (حساس یگانه و مداحی،1388).

حسابرسیداخلییعنیوظیفهارزیابیکه در داخل واحد مورد رسیدگی و توسطکارکنانآن،به منظور ارائهخدمتبهآن واحد به وجود می‌آید و از ارکاناصلیمحیطکنترلیمحسوب می‌شود.ارزیابی و بررسیکفایت و اثربخشیسیستم‌هایحسابداری و کنترلداخلی، ازجملهوظایفاصلی واحد حسابرسیداخلیاست (استانداردهای حسابرسی، بخش 610، بند 5). حسابرسی داخلی، فعالیتی مستقل و مشاوره‌ای با اهداف مشخص است که برای ایجاد ارزش و بهبود عملکرد، طراحی شده است. حسابرسی داخلی به شرکت کمک می‌کند تا با رویکردی ساختارمند به اهداف خود برسد که درنتیجه اثربخشی مدیریت ریسک، کنترل‌ها و فعالیت‌های حاکمیتی را ارزیابی می‌کند و بهبود می‌بخشد (انجمن حسابرسان داخلی 5، 2000). حسابرسان داخلی باید برای جلوگیری و کشف بی‌نظمی‌های کنترل داخلی، درک دقیقی از عملیات، فرآیندها و رویه‌های شرکت داشته باشند و به منظور تعیین این‌که آیا فرآیندها و روش‌هاهمان‌طوری کار می‌کنند که مدنظر بوده است، باید قادر به طراحی و اجرای آزمون‌هاباشند (کلارک 6وهمکاران، 1980). ارائه اطلاعات مربوط به کفایت و کارآیی نظام کنترل‌های داخلی و کیفیت عملکرد واحد تجاری به رئیس هیات مدیره و مدیران اجرائی واحد تجاری، از مسئولیت‌های حسابرسان داخلی است.

شرکت‌هایی که بهترین دستورالعمل حسابرسی داخلی را دارند عموماً کنترل‌های بهتری خواهند داشت (هیرث 7،2008).

حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک بر ارزیابی فرآیند تجاری و پردازش استراتژیک (گرونلی و زیستروس 8،1999؛ لورنزو 9، 2001؛ کمپل 10 و همکاران،2006) و ارزیابی اهداف، ریسک‌ها و کنترل‌هایی که باید برای موفقیت یک سازمان، یکی شوند و به هم به‌پیوندند (ریونبارک 11،2000)، متمرکز است. حسابرسی داخلی با شناسایی، ارزیابی و نظارت بر ریسک شرکت، به کسب اطمینان از کفایت منابع و این‌کهآن‌ها بر اولویت‌ها متمرکز هستند، کمک می‌کند (کونکل 12،2004). به‌طورکلی، حسابرسی مبتنی بر ریسک، نواحی پرخطر را ارزیابی می‌نماید (گریفیدس 13،2006)، و مهم‌تراین‌که، ارزیابی مستمر ریسک را اجرا می‌کند (مینارد 14، 1999؛ مارکس 15،2001؛ ارگان 16،2002). شناخت حاصل شده از ارزیابی جامع سالانهٔ ریسک به همراه ارزیابی‌های ریسک انجام شده در ابتدای هرکار حسابرسی، باید با مدیریت و هیات مدیره به اشتراک گذاشته شود (جکسون 17،2005).

ریسک را می‌توان به عنوان انواع رویدادها یا شرایطی که ممکن است سازمان را از رسیدن به اهدافش بازدارد، تعریف کرد (روی 18،2008). سازمان استانداردهای بین‌المللی، ریسک را به عنوان ترکیبی از احتمال یک رویداد و اثرات آن تعریفمی‌کند. بنابراین، تعیین تمام ریسک‌های احتمالی در یک فرآیند و احتمال وقوع آن‌ها، بخش اصلی ارزیابی ریسک یک سازمان است. براین اساس، مدیریت ریسک بنگاه را می‌توان به عنوان فرآیندی پیوسته و سازمان یافته درکل سازمان برای تعیین، ارزیابی، تصمیم‌گیری در زمینه پاسخ وگزارشگری دربارهفرصت‌ها و خطراتی تعریف کرد که دست‌یابی به اهداف را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین، از نظر تکنیکی ریسک‌هامی‌توانند هم فرصت باشند و هم خطر (جهانبانی و باقرپور،1389). مدیریت ریسک بنگاه، رویکرد پویای ارزیابی ریسک یکپارچه است که سازمان‌ها به منظور کاهش سطح ریسک خود، از آن استفادهمی‌کنند (بوسمن و زویدن 19،1998). پس از آنکه مدیریت ریسک بنگاه ایجاد شود، به شرکت اجازه می‌دهد که به طور مستمر ریسک‌ها را ارزیابی نماید و منابع و مراحل مورد نیاز برای غلبه یا تسکین ریسک‌ها را شناسایی کند (فونستان 20،2003).

درمقابل، طی سال‌های اخیر، مدیریت ریسک در شرکت‌های مالی به شدت توسعه یافته است، عمدتاً به دلیل این‌که مقررات موجود، بانک‌ها را به تقویت سیستم‌های مدیریت ریسک و کنترل، تشویق می‌نمایند (آلزولا 21،2003). استانداردها و توصیه‌های عملی ارائه شده توسط انجمن حسابرسان داخلی، مشارکت حسابرسی داخلی در مدیریت ریسک بنگاه را تشویق نموده‌اند، انجمن حسابرسان داخلی (2001) همچنین برای حسابرسان داخلی به منظور تعیین نقش خود در واحدهایی که فرآیند مدیریت ریسک مقرر ندارند، رهنمودهای ارائه نموده است. توصیه عملی خاطرنشان می‌کند که گرچه مدیریت ریسک، مسئولیت کلیدی مدیریت است، حسابرسان داخلی می‌توانند درشناسایی، ارزیابی و پیاده‌سازی مدیریت ریسک و کنترل‌ها، به منظور رسیدگی به آن ریسک‌ها، به سازمان کمک کنند. انجمن حسابرسان داخلی (2009) این‌چنین استدلال می‌کند که فعالیت حسابرسی داخلی شرایط خوبی را برای ترویج پیاده‌سازی مدیریت ریسک بنگاه دارد، درنتیجه، نقش حسابرسان داخلی در کمک به سازمان‌ها به منظور پیاده‌سازی مقدماتی مدیریت ریسک بنگاه درحال توسعه و گسترش است.

حاجی‌ها و رفیعی (1393)، در پژوهش خود با عنوان" تأثیر کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی بر به هنگام بودن گزارش حسابرسی مستقل"، نتایج پژوهش آن‌هانشان می‌دهد که بی‌طرفی وقدمت با تأخیرحسابرسی مستقل رابطه معکوس دارند ولی متغیر اندازه واحد حسابرسیداخلی با این متغیر رابطه معنی‌داری ندارد.

ملکیان و همکاران (1394)،در پژوهش خود موضوع شناسایی علائم هشداردهنده وجود مشکلات کنترل داخلی در مؤسسات غیرانتفاعی را مورد مطالعه و بررسی قرار دادند. نتایج پژوهشآن‌ها نشان می‌دهد که از نظر اعضای جامعه حسابداران رسمی ایران، پیچیدگی سازمانی، وجود کسری، انتقال گیرنده، جدید بودن، خطر تداوم فعالیت، سطح ریسک و کوچک بودن موسسه حسابرسی کننده سال گذشته، از علائم بااهمیت وجود نقاط ضعف در سیستم کنترل داخلی مؤسسات غیر انتفاعی قلمداد می‌شوند.

محمدی و خسروی (۱۳۹۵)، در پژوهش خود موضوع عوامل مرتبط با به کارگیری حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در صنایع مالی و غیرمالی را مورد مطالعه و بررسی قرار دادند. نتایج پژوهش آن‌هانشان می‌دهد تعداد شرکت‌هایی که روش‌های مبتنی بر ریسک را برای طرح‌ریزیبرنامهسالانه حسابرسی به‌کارمی‌برند در صنعت مالی نسبت به بخش‌های غیرمالی، بیشتر است و ارتباطی معنادار بین نقش فعال حسابرسی داخلی در پیاده سازی مدیریت ریسک بنگاه و عضویت شرکت‌ها در صنعت مالی، وجود دارد.

رضاخانی و همکاران (1395)،در پژوهش خود به بررسی عوامل مؤثر بر اثربخشی عملکرد حسابرسی داخلی در سطح سازمانی شهرداری کرج پرداختند. داشتن تجربه و تخصص کافی حسابرسان داخلی، تأمین جایگاه سازمانی و استقلال حسابرسان داخلی، افزایش مهارت حسابرسان داخلی از طریق شرکت در دوره‌های آموزشی، برگزاری جلسات منظم بین مدیران و حسابرسان داخلی و پی‌گیری و اجرای گزارش حسابرسان داخلی، گزارش نتایج حسابرسی داخلی به بالاترین مقام دستگاه به ترتیبمهم‌ترین عوامل مؤثر بر اثربخشی حسابرسی داخلی در شهرداری کرج از دیدگاه این محققین می‌باشند.

 حسن زادهو همکاران (1395)،در پژوهش خود به بررسی موضوع حسابرسی داخلی با دو بعد (مالی و عملیاتی)، پرداختند. آن‌ها بیان نمودند که از حسابرسان داخلی انتظار می‌رود ضمن داشتن تفکر راهبردی، دارای دانش فنی و نگاه جزئی‌نگر باشند تا بینش‌های کسب و کار ایجاد کنند و نسبت به کنترل‌ها و پوشش ریسک، خدمات اطمینان‌بخشی ارائه نمایند.

جلیلی و بابازاده (1395)،در پژوهش خود به موضوع حسابرسی داخلی و ارزش آفرینی آن، پرداختند. آن‌ها بیان می‌دارند که حسابرسی داخلی تنها ابزاری تک‌منظوره برای کنترل درستی و اطمینان از رعایت بعضی معیارهای معیننیست، در عوضشیوه‌ای است عملی که با آفرینش ارزش افزوده باعث تسهیل دست‌یابی سازمان به شاخص‌های اثربخشی و سودآوری از پیش تعیین شده می‌شود.

مؤمنی (1395)، در پژوهش خود به موضوع بررسی نقش کمیته حسابرسی و حسابرسی داخلی در بهبود وکیفیت گزارشگری مالی در ایران پرداخته است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد ضرورت تشکیل کمیته حسابرسی درشرکت‌ها به عنوان یک ابزار نظارتی می‌تواند کیفیت اطلاعات رابه طورمستقیم ازطریق نظارت برفرآیندگزارشگری مالی و به طورغیرمستقیم به وسیله مواظبت و توجه به کنترل‌های داخلی وحسابرسان داخلی افزایش دهد.

نایارومب و همکاران 22(2015)، در پژوهش خود به موضوع بررسی تأثیر رویکرد حسابرسی مبتنی بر ریسک بر اساسپیاده‌سازی سیستم‌های کنترل داخلی در غالب یک مطالعه موردی در ایالت یوسین گیشو، پرداختند. آن‌ها بیان می‌دارند با استفاده از پایه‌گذاری مفهوم ریسک، تعریف رویکرد حسابرسی مبتنی بر ریسک در منشور حسابرسی تعیین، و همچنین در راستای تدوین برنامه ممیزی سالانه، جهت ارائه گزارش به بخش کمیته ریسک، و همچنین، جهت تخصیص منابع به فعالیت‌های ممیزی داخلی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. فقدان دانش مرتبط، عدم تجربه، نبود ابزار مناسب برای شناسایی خطرات و عدم اصل مربوطه یا دستورالعمل به عنوان یکی از چالش‌های عمده در اجرای رویکرد حسابرسی بر اساس ریسک می‌باشند که با آن مواجه می‌شوند.

خالد ساما و همکاران 23(2015)، در پژوهش خود به موضوع نقش حسابرسی داخلی در شفافیت و کیفیت گزارشگری مالی از دیدگاه حسابرسان خارجی، پرداختند. نتایج پژوهش آن‌ها نشان می‌دهد که، دوگانگی مدیرعامل شرکت تأثیر منفی قابل توجهی بر افشای داوطلبانه، داشته است. علاوه بر این، میانه‌روها موقعیت تعدیل کننده ارتباط بین اندازه هیات مدیره، ترکیب هیات مدیره، مدیرعامل شرکت دوگانگی و افشا داوطلبانه، است. در نهایت، با توجه به تفاوت گنجانده شده در تعاریف به‌کار رفته در پژوهش آن‌هامی‌توان بیان نمود که متغیرهای توضیحی بر ارتباط بین ترکیب هیات مدیره و افشای داوطلبانه تأثیرمی‌گذارند.

آبوت و همکاران 24(2016)، در پژوهش خود به موضوع کیفیت حسابرسی داخلی و کیفیت گزارشگری مالی با ابعاد اهمیت مشترک استقلال و صلاحیت، پرداختند. در این پژوهش آن‌ها در صدد پاسخ‌گویی به این سئوال مهم که رویکرد شایستگی حسابرسی داخلی (استقلال) بر میزان کیفیت گزارشگری مالی چه تأثیری دارد، برآمدند. نتایج پژوهش آن‌ها نشان می‌دهد که این قضیه به موضوع استقلال (صلاحیت)، حسابرسی داخلی بستگی دارد. در این مطالعه آن‌ها همچنین نسبت به گسترش درک حوزه وظایف حسابرسی داخلی (IAF)، عوامل کیفیت عرصه گزارشگری مالی به عنوان نمونه بحث‌های جاری که توسط محققان، استانداردگذاران، تنظیم کننده قوانین و مقررات، و فعالان و قانون‌گذاران، مطرح می‌شوند، اقدام نمودندماریوس. اِف.گراسوهمکاران 25(2016)، درپژوهش خود به موضوع عملکرد کیفیت حسابرسی داخلی و گزارشگری مالی، درنتیجه یک نظرسنجی در بین شرکت‌های فهرست شده آلمان، پرداختند. نتایج پژوهش آن‌ها نیز نشان می‌دهد که در یک سیستم دوگانه، یک وضعیت عملکرد کیفیت حسابرسی داخلی با کیفیت بالا قادر به بهبود هر دو جنبه مربوط به کیفیت گزارش حسابرسی و بهره‌وری مالی است ضمناً عملکرد کیفیت حسابرسی داخلی به عنوان یک عنصر اساسی در رویکرد حاکمیت شرکتی اثربخش در بین شرکت‌های بزرگ عمل می‌کند و گواهی‌نامه‌های مربوط به حسابرسی کارکنان ممکن است که به کیفیت گزارشگری مالی بالاتر و هزینه‌های حسابرسی پایین‌تر کمک نماید. زمان ژروف و همکاران 26(2016)، در پژوهش خود به موضوع نقش معاصر حسابرسی داخلی در حاکمیت شرکتی پرداختند. آن‌ها در این راستا از مصاحبه برای حمایت از یافته‌های نظری پژوهش با مشاهدات بدست آمده از بین ذی‌نفعان کلیدی در اسلوونی استفاده نمودند.

 

3- فرضیه­های پژوهش    

فرضیه فرعی اول:مولفه اهداف و فرآیندهای سازمانی بر استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور، تأثیرگذار می‌باشد.

فرضیه فرعی دوم:مولفه آموزش جهت افزایش توان فنی بر استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور، تأثیرگذار می‌باشد..

فرضیه فرعی سوم:مولفه پذیرش و حمایت مدیران ارشد بر استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور، تأثیرگذار می‌باشد.

فرضیه فرعی چهارم:مولفه امکان تجزیه و تحلیل و اولویت‌بندی ریسک‌ها بر استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور، تأثیرگذار می‌باشد.

فرضیه فرعی پنجم:مولفه تعیین نقاط ضعف کنترلی و فعالیت‌های کنترلی بر استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور، تأثیرگذار می‌باشد.

فرضیه فرعی ششم:مولفه تدوین برنامه حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک بر استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور، تأثیرگذار می‌باشد.

فرضیه فرعی هفتم:مولفه انجام رسیدگی در حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک بر استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور، تأثیرگذار می‌باشد.

فرضیه فرعی هشتم:مولفه ارائه گزارش حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک بر استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور، تأثیرگذار می‌باشد.

 

4- متغیرهایپژوهش

  • ·       متغیرهای مستقل

متغیرهایمستقل پژوهش حاضر فاکتورهای تشخیصی استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی برریسک دردانشگاهآزاداسلامی کشور است که براساس مطالعه مبسوط دستورالعمل‌های دانشگاه، بررسی میدانی نظام مالی و بودجه‌ای و حسابرسی دانشگاه، انجام مصاحبه‌ها و بررسی اسناد داخلی و نیز توجه به تحقیقات مشابه داخلی و خارجی در این خصوص گردآوری شده‌اند که می‌بایست با توجه به پرسش‌نامه طراحی شده متناسب با وضعیت دانشگاه آزاد اسلامی به تأیید خبرگان برسند که شامل: متغیرهای اهداف و فرآیندهای سازمانی، آموزش جهت افزایش توان فنی، پذیرش و حمایت مدیران ارشد، امکان تجزیه و تحلیل و اولویت‌بندی ریسک‌ها، تعیین نقاط ضعف کنترلی و فعالیت‌های کنترلی، تدوین برنامه حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، انجام رسیدگی در حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، و ارائه گزارش حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور می‌باشد.

 

  • ·       متغیروابسته

به‌طورکلی در پژوهش حاضر استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور بهعنوانمتغیروابستهدرنظرگرفتهشدهاست.

 

نمودار 1- مدل مفهومی پژوهش

 (مدل بسط یافته باقرپور ولاشانی، جهانبانی و ظفرزاده، 1392)

 

5-روش پژوهش

پژوهش حاضر ازنوع پژوهش‌های کاربردی است. و با توجه به این‌که به توصیف شرایط موجود خواهد پرداخت، پس از نوع پژوهش‌های توصیفی است و از آنجا که این پژوهش به بررسی و امکان سنجی استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشورمی‌پردازد، لذا پژوهش از نوع پیمایشی است. منابع و ابزارگردآوری داده‌ها و اطلاعات این پژوهش نیز مبتنی براطلاعات جمع‌آوری شده از طریق پرسش‌نامه و مطالعات کتابخانه‌ای می‌باشد. در بخش کتابخانه‌ای توسط محقق اطلاعات مربوط به ادبیات پژوهش و مباحث نظری از منابع کتابخانه‌ای و پایگاه‌های علمی و مقالات خارجی و داخلی جمع‌آوری شدهاست. همچنین گردآوری داده‌ها دراین پژوهش، با استفاده از اسناد و مدارک صورت‌گرفته است. درتشریح پرسش‌نامه پژوهش می‌توان بیان نمود که با توجه به طرح نظری پژوهش حاضر که دربرگیرندهامکان‌سنجی استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور است که از طریق نمونه‌گیری شامل خزانه‌دارکل دانشگاه، خزانه داران سازمان مرکزی و خزانه‌داران 31 استان، حسابرس منتخب هیات امنای دانشگاه، حسابرسان سازمان مرکزی و حسابرسان 31استان، معاونین اداری و مالی واحدهای جامع (46 واحد) و بسیاربزرگ (51 واحد) و مدیران مالی واحدهای جامع، بسیاربزرگ و بزرگ در دانشگاه آزاد اسلامی کشور طی سال 1395می‌باشد، درتشریح پرسش‌نامه پژوهش بر اساس فرضیه‌ها تنظیم شده که شامل 38 پرسش بوده و هر پرسش دارای 5 گزینه بوده که حداقل امتیاز وحداکثر امتیاز حاصل و میانگین آن در پرسش‌نامه قابل محاسبه می‌باشد. به‌طوری‌که، نمرههرفردمعادلجمعامتیازاتمربوطبهکلیهسئوالاتاست.

 

جدول 1- متغیرهای پژوهش و نتایج آزمون پایایی پرسش‌نامه

ردیف

مقیاس (متغیرها)

عوامل

شیوه محاسبه

نوع متغیر

داده‌های مورد نیاز

آلفای کرونباخ

منبع گردآوری داده‌ها

1

اهداف و فرآیندهای سازمانی

ساختاری

پرسش‌نامه

مستقل

سؤالات 6-1 پرسش‌نامه

706/0

ادبیات موضوع-مصاحبه-بررسی میدانی دانشگاه آزاد اسلامی کشور

2

آموزش جهت افزایش توان فنی

انسانی

پرسش‌نامه

مستقل

سؤالات 9-7 پرسش‌نامه

874/0

3

پذیرش و حمایت مدیران ارشد

انسانی

پرسش‌نامه

مستقل

سؤالات 12-10 پرسش‌نامه

868/0

4

امکان تجزیه و تحلیل و اولویت‌بندی ریسک‌ها

ساختاری

پرسش‌نامه

مستقل

سؤالات 20-13 پرسش‌نامه

766/0

5

تعیین نقاط ضعف کنترلی و فعالیت‌های کنترلی

ساختاری

پرسش‌نامه

مستقل

سؤالات 27-21 پرسش‌نامه

797/0

6

تدوین برنامه حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک

فنی

پرسش‌نامه

مستقل

سؤالات 31-28 پرسش‌نامه

852/0

7

انجام رسیدگی در حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک

فنی

پرسش‌نامه

مستقل

سؤالات 34-32 پرسش‌نامه

827/0

8

ارائه گزارش حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی

فنی

پرسش‌نامه

مستقل

سؤالات 38-35 پرسش‌نامه

799/0

9

کل پرسش‌نامه

--

پرسش‌نامه

وابسته

سؤالات 1-38 پرسش‌نامه

735/0

10

استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی

--

--

وابسته

سؤالات 38-1 پرسش‌نامه

--

منبع: یافته‌های پژوهشگر.

براین اساس با توجه به جدول 1، که بیانگر متغیرهای پژوهش در پرسش‌نامه پژوهش، می‌باشد، متغیرهایمستقل و متغیروابسته پژوهش حاضر در پرسش‌نامهبه‌صورتی تنظیم شده است که متغیرهایمستقل شامل فاکتورهای استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور مبتنی بر مدل باقرپور ولاشانی و همکاران (1392)، است. همچنین، به طورکلی درپرسش‌نامه پژوهش حاضراستقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور بهعنوانمتغیروابسته پژوهش درنظرگرفتهشده است. جامعه آماری این پژوهش، نیز شامل کارکنان بخش‌های حسابداری و مالی کلیه واحدها و ادارات تابعه دانشگاه آزاد اسلامی کشور می‌باشد. روش نمونه‌گیری طبقه‌ای و تصادفی ساده و استفاده از جدول کرجسی و مورگان جهت تعیین حجم نمونه بوده است. برای تعیین حجم نمونه نیزبا توجه به موارد فوق، پس از مراجعه به جدول کرجسی و مورگان تعیین حجم نمونه از یک جامعه آماری بسیار بزرگ به تعداد نمونه 384 نفر طبق جدول مذکور، صورت گرفته است.علاوه براین، در پژوهش حاضر برای تعیین روایی ابزار اندازه‌گیری از روایی محتوا استفاده شده است. برای بدست آوردن روایی پرسش‌نامه مربوطه با بهره‌گیری از نظرات و راهنمایی‌های استاد راهنما، کارشناسان بودجه و مالی دانشگاه، و همچنین بر اساس نظرات خبرگان، سئوالات این پرسش‌نامه مورد بررسی قرارگرفت. نظربرخی از
صاحب‌نظرانحوزه حسابرسی و حسابداری نیز در مورد پرسش‌نامه گردآوری شد و ابهامات آن برطرف گردید که این امر بیانگر روایی محتوایی قابل قبول آزمون می‌باشد. دراین پژوهش برای سنجش پایایی پرسش‌نامه‌ها، یک مرحله پیش آزمون انجام گرفت. بدین صورت که ابتدا تعداد 30 پرسش‌نامه در جامعه مورد نظرتوزیع و جمع‌آوری گردید و پس از واردکردن داده‌ها، با استفاده از نرم افزارSPSS.18))، ضریب پایایی (آلفای کرونباخ) محاسبه گردید. دراین پژوهش همان‌طور که ذکر شد پس از جمع‌آوری داده‌ها از نمونهٔ اولیه، داده‌ها وارد نرم افزارآماری اس.پی.اس.اسSPSS.18))،گردید وضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید که ضریب مورد نظر برای سئوالات پرسش‌نامه حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور به شرح جدول 1، تعیین گردید.به طوری که، با توجه به نتایج بدست آمده برای ضریب کرونباخ جهت تعیین روایی و پایاییپرسش‌نامه که در جدول 1، آمده است، می‌توان گفت که سئوالات پرسش‌نامه دارای روایی و پایایی‌لازم جهت سنجش دادهای مربوط به مسئله پژوهش برخوردار می‌باشد. چون ضرایب آزمون فوق برای هر بعد از متغیرها منطقی می‌باشد.

 

 

 

6-یافته‌های­پژوهش

در این بخش سعی می‌شود که به بیان خلاصه نتایج آزمون‌های مربوط به روش آماری نظیر آزمون تحلیلی عاملی و آزمون دو جمله‌ای، آزمون کای مربع، و آزمون ضریب همبستگی پیرسون، که در تجزیه و تحلیل دادهای این پژوهش استفاده شده است پرداخته شود.

آزمون آماری دوجمله‌ای: آزمون دوجمله‌ای یک آزمون تطابق توزیع برای داده‌های اسمی است. یک آزمون دوجمله‌ای، توزیع یک یا چند متغیر دوحالتی را با توزیع دوجمله‌ای و با یک احتمال مشخص مقایسه می‌کند. اگر متغیر بیش از دو حالت دارد، می‌توانیم از آزمون «کی دو» استفاده کنیم. در این پژوهش پرسش‌نامه درچهارسطح و به صورت 5 طیفی بوده و اعداد 1تا 5 برای آن درنظرگرفته شده است (بسیار کم= 1، کم=2، متوسط=3، زیاد=4، بسیار زیاد=5)، می‌پردازد. به طوری که، جمعاً 38سئوال برای بررسی متغیرها در پرسش‌نامه وجود داشته است. بنابراین، با توجه به موارد فوق، دراین پژوهش جهت آزمون فرضیه‌ها که منتج به کشف متغیرهای تأثیرگذار می‌شود براین اساس، آزمون فرض آماری دوجمله‌ای عمل می‌شود. این آزمون زمانی به کار می‌رود که قرار است نسبت خاصی درجامعه بررسی شود. دراین پژوهش آزمون فرض به شرح زیر مورد استفاده قرارگرفته است:

 

 

این آزمون فرض به دنبال آزمون کردن فرض مبنی بر معنی‌دار بودن وجود متغیرهای شناسایی شده می‌باشد. نتایج آزمون دوجمله‌ای درجدول زیر خلاصه شده است که تمامی متغیرها در سطح خطای 5 درصد معنی‌دارمی‌باشد 31. براین اساس، نتایج آزمون آماری دوجمله‌ای پژوهش درجدول 2، ارائه شده است.

آزمون آماری تحلیل عاملی: آزمون آماری این پژوهش تحلیل عاملی تاییدی است. زیرا، پژوهشگر در پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی به دنبال تهیه مدلی است که فرض می‌شود داده‌های تجربی بر پایه چند پارامتر نسبتاً اندک، توصیف تبیین می‌شود. البته، این مدل مبتنی بر اطلاعات پیش تجربی درباره ساختار داده‌ها است که می‌تواند به شکل یک تئوری یا فرضیه، یک طرح طبقه بندی کننده معین، برای گویه‌ها در انطباق با ویژگی‌های عینی شکل و محتوا،شرایط معلوم تجربی و یا دانش حاصل از مطالعات قبلی دربارهداده‌های وسیع باشد. بنابراین، در اینجا براساس روش‌های تحلیل عاملیتاییدی، عوامل مؤثر بر متغیرهای شناسایی شده در بخش قبلی تعیین و وزن مربوط به هر متغیر مورد محاسبه قرارمی‌گیرد. تحلیل عاملی سعی در شناسایی متغیرهای اساسی یا عامل‌ها به منظور تبیین الگوی همبستگی بین متغیرهای مشاهده شده درپژوهش دارد. البته، هدف اصلی تحلیل عاملی تلخیص تعداد زیادی از متغیرها درتعداد محدودی از عامل‌هامی‌باشد،به طوری که کمترین میزان از دست رفتن اطلاعات را داشته باشیم. همچنین، مراحل انجام تحلیل عاملیدر پژوهش حاضر: تشکیل ماتریسی از ضرایب همبستگی متغیرها،شامل 1.استخراجعامل‌ها از ماتریس ضریب همبستگی،2.چرخشعامل‌ها جهت به حداکثر رساندن رابطه بین متغیرها و عامل‌ها،3. محاسبه‌بارعاملی (نمره‌ی‌عامل‌ها) برای‌تعیینعامل‌های مورد نظر، می‌باشد. بنابراین جهت سنجش فرضیه‌های پژوهش حاضر، از داده‌های جمع‌آوری شده، مربوط به هریک از فرضیه‌های تدوین شده در این بخش براساس مراحل تحلیل عاملی که در بخش فوق توضیح داده شده است، اقدام می‌کنیم.

 

جدول 2-نتایج آزمون آماری دوجمله‌ای پژوهش

ردیف

متغیر

عوامل

تعداد پاسخ‌های مثبت به اهمیت متغیر

نسبت پاسخ‌های مثبت

میزان معنی داری (Sig)

1

اهداف و فرآیندهای سازمانی

ساختاری

215

8462/0

000/0

2

آموزش جهت افزایش توان فنی

انسانی

144

7652/0

000/0

3

پذیرش و حمایت مدیران ارشد

انسانی

165

6258/0

000/0

4

امکان تجزیه و تحلیل و اولویت‌بندی ریسک‌ها

ساختاری

176

7539/0

000/0

5

تعیین نقاط ضعف کنترلی و فعالیت‌های کنترلی

ساختاری

201

8765/0

000/0

6

تدوین برنامه حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک

فنی

236

8136/0

000/0

7

انجام رسیدگی در حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک

فنی

178

7614/0

000/0

8

ارائه گزارش حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی

فنی

189

7984/0

000/0

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

 

گام اول:تشکیل ماتریسی از ضرایب همبستگی متغیرهای پژوهش:

 

جدول 3-ماتریس توصیف آماری داده‌های پژوهش

ردیف

متغیرهای پژوهش

نماد متغیر

تعداد (N)

میانگین

انحراف معیار

چولگی

کشیدگی

1

اهداف و فرآیندهای سازمانی

X1

3073

2629/7

22172/2

155/1-

537/0

2

آموزش جهت افزایش توان فنی

X2

3073

0251/8

83987/1

907/1-

946/2

3

پذیرش و حمایت مدیران ارشد

X3

3073

1656/8

74746/1

184/2-

172/4

4

امکان تجزیه و تحلیل و اولویت‌بندی ریسک‌ها

X4

3073

1438/7

01334/2

803/0-

064/0-

5

تعیین نقاط ضعف کنترلی و فعالیت‌های کنترلی

X5

3073

3404/7

12254/2

149/1-

643/0

6

تدوین برنامه حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک

X6

3073

9906/7

84849/1

860/1-

820/2

7

انجام رسیدگی در حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک

X7

3073

6124/7

21114/2

450/1-

060/1

8

ارائه گزارش حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی

X8

3073

0228/7

89184/2

100/1-

321/0-

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

جدول 3، بیانگر اولین خروجی مربوط به تحلیل عاملی روابط بین متغیرهای پژوهش حاضر می‌باشد. براین اساس تحلیل عاملی تاییدی برای فرضیه پژوهش، در برگیرنده نتایج این آزمون را براساس تحلیل عاملی تاییدی مرحله اول می‌باشد که خود براساس عوامل فنّی، عوامل ساختاری، عوامل انسانی، در راستای استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی تقسیم‌بندی شده‌اند. یعنی درعامل اول (عوامل انسانی)، با دوبعد، 1-آموزش جهت افزایش توان فنی،2-پذیرش و حمایت مدیران ارشد، درعامل دوم (عوامل ساختاری)، با سه بعد 1-تعیین نقاط ضعف کنترلی و فعالیت‌های کنترلی،2-امکان تجزیه و تحلیل و اولویت‌بندی ریسک‌ها،3-اهداف و فرآیندهای سازمانی، و همچنین، عامل سوم (عوامل فنّی)، با سه بعد 1-تدوین برنامه حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، 2-انجام رسیدگی درحسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک،
3-ارائهٔ گزارش حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، و عامل دوم یعنی بهره‌وری سازمانی برای فرضیهٔ اول پژوهش نام‌گذاری شدند. بنابراین تغییرات این متغیرها درماتریس توصیف آماری تک متغیرمانند (میانگین، انحراف معیار، و تعداد مشاهده‌های محاسبه شده)، برای داده‌های مربوط به فرضیه‌های پژوهش ارائه شده است که به طورکلی خروجی این آزمون، برآورد اولیه‌ای از میزان اشتراک‌های بین متغیرها، مقادیر ویژه ماتریس همبستگی، درصدکل واریانس توضیح داده شده به وسیلهعامل‌های مشترک و نیز درصد تجمعی واریانس عامل‌هارا توضیح می‌دهد که این نتایج درجدول 4، که مربوط به آزمون ماتریس آزمون توصیف همبستگی متغیرهای پژوهش، می‌باشد قابل بررسی و مشاهده می‌باشد.

 

جدول 4-ماتریس آزمون توصیف همبستگی متغیرهای پژوهش

ماتریس همبستگی متغیرهای پژوهش

متغیرهای پژوهش

X1

X2

x3

x4

x5

x6

x7

x8

همبستگی متغیرهای پژوهش

X1

1

03/0-

071/0

044/0

387/0

034/0

084/0

176/0-

میزان معنی داری (Sig)

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

X2

03/0-

1

894/0

254/0-

15/0-

589/0

219/0

609/0

میزان معنی داری (Sig)

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

x3

071/0

894/0

1

218/0-

096/0-

546/0

223/0

56/0

میزان معنی داری (Sig)

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

x4

044/0

254/0-

218/0-

1

48/0

153/0-

248/0-

307/0-

میزان معنی داری (Sig)

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

x5

387/0

15/0-

096/0-

48/0

1

071/0-

011/0-

116/0-

میزان معنی داری (Sig)

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

x6

034/0

589/0

546/0

153/0-

071/0-

1

5/0

581/0

میزان معنی داری (Sig)

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

x7

084/0

219/0

223/0

248/0-

011/0-

5/0

1

408/0

میزان معنی داری (Sig)

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

x8

176/0-

609/0

56/0

307/0-

116/0-

581/0

408/0

1

میزان معنی داری (Sig)

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

000/0

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

در اولین بخش خروجی‌های مدل که مربوط به تحلیل عاملی مربوط به روابط بین متغیرهای تعریف شده در مدل مفهومی و فرضیه‌های پژوهش است، مشاهده می‌شود که جدول 4، ماتریس آزمون توصیف همبستگی مشاهده شده بین متغیرهای مربوط به فرضیه‌های پژوهش ارائه شده است. به طوری که این آزمون در این مرحله از فرآیند محاسبات مربوط به تحلیل عاملی متغیرها، مربوط به سنجش رابطه میزان همبستگی بین متغیرهای پژوهش می‌باشد. بنابراین نتایج جدول فوق بیانگر این مطلب می‌باشد که یک رابطه نسبتاً مطلوبی بین متغیرها در این مرحله از فرآیند محاسبات مربوط به تحلیل عاملی متغیرهای پژوهش وجود دارد.

آزمون کیسر، میر، اولکی 27 (KMO)، وآزمون کرویت بارتلت:ازجمله روش‌های دیگری که به وسیله آن محقق قادر به تشخیصمناسب بودن داده‌ها برای تحلیل عاملی می‌باشد، آزمونکیسر، میر، اولکین (KMO)، می‌باشد.

جدول 5- نتایج آزمون

مقدار آماره کاری دو

معنی‌داری سطح

478/11531

0.00

 

H0: داده‌ها برای تحلیل عاملی مناسب نمی‌باشد.

H1 :داده‌ها برای تحلیل عاملی مناسب می‌باشد

 

بنابراین نتایج آزمون کرویت بارتلت برای تشخیصمناسب بودن داده‌ها برای تحلیل عاملی درجدول 5، نشان می‌دهدنمونه‌گیری از کفایت لازم برخوردار است و داده‌ها از توانایی عاملی شدن خوبی برخوردار هستند. بنابراین می‌توان سایر شاخص‌های تحلیل عاملی را انجام داد.

 

جدول 6-ماتریس آزمون توصیف اشتراک‌های متغیرهای پژوهش

توصیف اشتراکات متغیرهای پژوهش

میزان اشتراک خروجی

اولیه

نماد متغیرهای پژوهش

متغیرهای پژوهش

ردیف

799/0

000/1

X1

اهداف و فرآیندهای سازمانی

1

889/0

000/1

X2

آموزش جهت افزایش توان فنی

2

842/0

000/1

x3

پذیرش و حمایت مدیران ارشد

3

879/0

000/1

x4

امکان تجزیه و تحلیل و اولویت‌بندی ریسک‌ها

4

768/0

000/1

x5

تعیین نقاط ضعف کنترلی و فعالیت‌های کنترلی

5

776/0

000/1

x6

تدوین برنامه حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک

6

753/0

000/1

x7

انجام رسیدگی در حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک

7

759/0

000/1

x8

ارائه گزارش حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی

8

منبع: یافته‌های پژوهشگر

جدول 6، بیانگر ماتریس آزمون توصیف اشتراک‌های خروجی 28 متغیرهای مربوط به پژوهشدر حالت بدون چرخش می‌باشد. که این اشتراک بین متغیرها، براساس میزان اشتراک یک متغیر از طریق مربع میزان همبستگی چندگانه (R2)، برای متغیر مربوطه با استفاده از عامل‌های مشخص شده برای فرضیه‌های پژوهش تدوین شده می‌باشد. البته نتایج این بخش نیز براساس نسبتی از واریانس آزمون ماتریس آزمون توصیف اشتراک‌های متغیرهای مربوط به فرضیه‌های پژوهش می‌باشد که توسط عامل‌های مشترک استخراج شده در تحلیل عاملی برآورد می‌شود. بنابراین، براساس این خروجی می‌توان بیان کرد که تمامی اشتراک‌های استخراجی بالای عدد 70/0 می‌باشند که بیانگر آن است که مقادیر بدست آمده در این خروجی در وضیعت مناسب می‌باشند. چرا که هرچه مقادیر اشتراک استخراجی بزرگ تر باشند، بیان کننده این موضوع است که عامل‌های استخراج شدهٔ متغیرها را بهتر نشان می‌دهند.

 

جدول 7-میزان تفسیر پذیری واریانس و مقادیر ویژه

عوامل

مقادیر ویژه و درصد تفسیر پذیری واریانس اولیه

مقادیر ویژه و درصد تفسیر پذیری واریانس عوامل باقیمانده در تحلیل

مقادیر ویژه و درصد تفسیر پذیری واریانس عوامل دوران یافته

مقادیر ویژه

سهم پذیری واریانس

درصد تجمعی سهم پذیری واریانس

مقادیر ویژه

سهم پذیری واریانس

درصد تجمعی سهم پذیری واریانس

مقادیر ویژه

سهم پذیری واریانس

درصد تجمعی سهم پذیری واریانس

1

27/3

97/40

97/40

27/3

9/40

9/40

83/2

4/35

47/35

2

55/1

44/19

41/60

5/1

4/19

4/60

61/1

17/20

65/55

3

0/1

89/12

30/73

03/1

89/12

3/73

4/1

65/17

307/73

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

جدول 7، حاوی سه قسمت است. قسمت اول بیانگر مقادیر ویژهاولیه 29 است، و تعیین کنندهعامل‌هایی است که در تحلیل باقی می‌ماند (عامل‌هایی که دارای مقادیر ویژه کمتر از یک هستند از تحلیل خارج می‌شوند). قسمت دوم مربوط به مقدار ویژه‌عوامل استخراجی بدون چرخش 30است و قسمت سوم هم نیز نشان دهنده مقدار ویژه عوامل استخراجی با چرخش 31 می‌باشد. در این پژوهش عامل‌های 1 و 2 و 3 دارای مقادیر ویژه بزرگ‌تر از 1 هستند. و در تحلیل باقی می‌مانند. این سه عامل می‌توانند تقریباًَ 73 درصد از تغییر پذیری (واریانس)، را توضیح دهند. جدول 8، ماتریس اجزاء را نشان می‌دهد که شامل بارهای عاملی (نمرات عاملی)، هریک از متغیرهای پژوهش در عامل‌های باقی‌ماندهمی‌باشد.

 

جدول 8-میزان تفسیر پذیری واریانس و مقادیر ویژه بدست آمده

تفسیر پذیری واریانس و مقادیر ویژه بدست آمده

متغیرهای پژوهش

بارعاملی

عامل اول

عامل دوم

عامل سوم

X1

071/0

682/0

359/0

X2

866/0

103/0

358/0

x3

831/0

189/0

339/0

x4

453/0

519/0

452/0

x5

268/0

833/0

053/0

x6

784/0

229/0

092/0

x7

530/0

170/0

666/0

x8

811/0

010/0

033/0

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

جدول 9-ماتریس بارهای عاملی عوامل دوران یافته

ماتریس بارهای عاملی عوامل دوران یافته

متغیرهای پژوهش

بارعاملی

عامل اول

عامل دوم

عامل سوم

X1

058/0

716/0

288/0

X2

937/0

103/0

029/0

x3

917/0

011/0

031/0

x4

110/0

547/0

606/0

x5

036/0

859/0

171/0

x6

712/0

082/0

403/0

x7

244/0

132/0

823/0

x8

733/0

170/0

304/0

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

جدول 9، بیانگر ماتریس بارهای عاملی عوامل دوران یافته است که نتایج آن مهم‌تر از خروجی قبلی است که همان بیانگر ماتریس چرخیده شده به شیوه واریماکس است که شامل بارهای عاملی هر یک از متغیرها در عامل‌های باقیمانده می‌باشد. هرچقدر مقدار قدر مطلق این ضرایب بیشتر باشد، بیانگر آن می‌باشد که عامل مربوطه نقش بیشتری درکل تغییرات یا درکل درصد تغییرپذیری (واریانس)، متغیر مورد نظر دارد.

رابطه (1)

­F1= Wi1.x1 + Wi1.x2 + Wi1.x3+ Wi1.x4+ Wi1.x5 + Wi1.x6 + Wi1.x7 + Wi1.x8

 

F1=0.580.x1 + 0.937.x2 + 0.917.x3 + 0.110.x4 + 0.036.x5 + 0.712.x6 + 0.244.x7 + 0.733.x8

 

به‌طورکلی، نتایج جدول 9 بیانگر نتایج ماتریس بارهای عاملی عوامل دوران یافته است که نتایج آن مهم‌تر از خروجی قبلی است، بنابراین، با توجه به ضرایب بدست آمده (بارهای عاملی)، عامل اول (F1)، را می‌توان دید که ضرایب متغیرهای (X2)، و (X3)، دارای بیشترین وزن در میان سایر متغیرهای پژوهش می‌باشند. بنابراین، می‌توان گفت که این متغیرها ارتباط زیادی با عامل اول یعنی (F1) دارند. از این رو با عنایت به ادبیات پژوهش، ویژگی و تعریف متغیرهای (X2)، و (X3)، و (X6) و (X8)، عامل اول، عوامل‌انسانی نام‌گذاری می‌شود. همچنین، می‌توان متغیرها را بر حسب درجه تأثیر آن‌ها و با توجه به ضرایب معادله به شرح زیر عنوان کرد: 1-آموزش جهت افزایش توان فنی؛2-پذیرش و حمایت مدیران ارشد.

رابطه (2)

F2=Wi1.x1 + Wi1.x2 + Wi1.x3 + Wi1.x4+ Wi1.x5 + Wi1.x6 + Wi1.x7 + Wi1.x8

 

F2= 0.716.x1 + 0.103.x2 + 0.011.x3 + 0.547.x4+ 0.859.x5 + 0.082.x6 + 0.132.x7 + 0.170.x8

 

به‌طورکلی، نتایج جدول 9، بیانگر نتایج ماتریس بارهای عاملی عوامل دوران یافته است که نتایج آن مهم‌تر از خروجی قبلی است، بنابراین، با توجه به ضرایب بدست آمده (بارهای عاملی)، عامل دوم (F2) را می‌توان دید که ضرایب متغیرهای (X4)، و (X5)، دارای بیشترین وزن در میان سایر متغیرهای پژوهش می‌باشند. بنابراین، می‌توان گفت که این متغیرها ارتباط زیادی با عامل دوم یعنی (F2) دارند. از این رو با عنایت به ادبیات پژوهش، ویژگی و تعریف متغیرهای (X1)، و (X2)، و (X4)، و (X5)، عامل دوم، عوامل ساختاری نام‌گذاری می‌شود. همچنین، می‌توان متغیرها را بر حسب درجه تأثیر آن‌ها و با توجه به ضرایب معادله به شرح زیر عنوان کرد:1- تعیین نقاط ضعف کنترلی و فعالیت‌های کنترلی؛2-امکان تجزیه و تحلیل و اولویت‌بندی ریسک‌ها؛3-اهداف و فرآیندهای سازمانی.

رابطه (3)

F3=Wi1.x1 + Wi1.x2 + Wi1.x3 + Wi1.x4+ Wi1.x5 + Wi1.x6 + Wi1.x7 + Wi1.x8

 

F3= 0.288.x1 + 0.029.x2 + 0.031.x3 + 0.606.x4 + 0.171.x5 + 0.403.x6 + 0.823.x7 + 0.304.x8

 

به‌طورکلی، نتایج جدول 9، بیانگر نتایج ماتریس بارهای عاملی عوامل دوران یافته است که نتایج آن مهم‌تر از خروجی قبلی است، بنابراین، با توجه به ضرایب بدست آمده (بارهای عاملی)، عامل سوم (F3)، را می‌توان دید که ضرایب متغیرهای (X1)، و (X2)، و (X4)، و (X5)، دارای بیشترین وزن در میان سایر متغیرهای پژوهش می‌باشند. بنابراین، می‌توان گفت که این متغیرها ارتباط زیادی با عامل سوم یعنی (F3) دارند. از این رو با عنایت به ادبیات پژوهش، ویژگی و تعریف متغیرهای (X6)، و (X7)، و (X8)، عامل سوم را عوامل فنّی، نام‌گذاری می‌کنیم. همچنین، می‌توان متغیرها را بر حسب درجه تأثیر آن‌ها و با توجه به ضرایب معادله به شرح زیر عنوان کرد:1-تدوین برنامه حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک؛2-انجام رسیدگی در حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک؛3-ارائه گزارش حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک.

 

5- بحث و نتیجه­گیری

در مقاله حاضربه بررسی امکان استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک و شناسایی متغیرهای مربوطه در دانشگاه آزاد اسلامی کشور پرداخته شده است. به طوری که عوامل انسانی، عوامل ساختاری و عوامل فنّی در قالب 8 متغیر مهم که شامل: فاکتورهای اهداف و فرآیندهای سازمانی، آموزش جهت افزایش توان فنی، پذیرش و حمایت مدیران ارشد، امکان تجزیه و تحلیل و اولویت‌بندی ریسک‌ها، تعیین نقاط ضعف کنترلی و فعالیت‌های کنترلی، تدوین برنامهٔ حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، انجام رسیدگی در حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، و ارائهٔ گزارش حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در دانشگاه آزاد اسلامی کشور، می‌باشند به عنوان مهم‌ترین عوامل اصلی استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در پژوهش حاضر شناسایی شده‌اند. شایان ذکر می‌باشد که نتایج پژوهش حاضر با نتایج پژوهش‌های انجام شدهٔمحمدی وخسروی (۱۳۹۵)، رضاخانیو همکاران (1395)، حسن زادهو همکاران (1395)، جلیلی و بابازاده (1395)، مؤمنی (1395)، نایارومب و همکاران (2015)، قابل مقایسه می‌باشد. نتایج پژوهش محمدی و خسروی (۱۳۹۵)، که نشان می‌دهد تعداد شرکت‌هایی که روش‌های مبتنی بر ریسک را برای طرح‌ریزی برنامه سالانه حسابرسی به‌کار می‌برند در صنعت مالی نسبت به بخش‌های غیرمالی، بیشتر است و ارتباطی معناداری بین نقش فعال حسابرسی داخلی در پیاده‌سازی مدیریت ریسک بنگاه و عضویت شرکت‌ها در صنعت مالی، وجود دارد. نتایج پژوهش رضاخانی و همکاران (1395)، کهنشان می‌دهدداشتن تجربه و تخصص کافی حسابرسان داخلی، تأمین جایگاه سازمانی و استقلال حسابرسان داخلی، افزایش مهارت حسابرسان داخلی از طریق شرکت در دوره‌های آموزشی، برگزاری جلسات منظم بین مدیران و حسابرسان داخلی، پی‌گیری و اجرای گزارش حسابرسان داخلی، گزارش نتایج حسابرسی داخلی به بالاترین مقام دستگاه به ترتیب مهم‌ترین عوامل مؤثر بر اثربخشی حسابرسی داخلی در شهرداری کرج از دیدگاه این محققین می‌باشند. نتایج پژوهش حسن زادهو همکاران (1395)،نشان می‌دهد که از حسابرسان داخلی انتظار می‌رود ضمن داشتن تفکرراهبردی، دارای دانش فنی ونگاه جزئی‌نگر باشند تا بینش‌های کسب و کار ایجاد کنند و نسبت به کنترل‌ها و پوشش ریسک، خدمات اطمینان‌بخشی ارائه نمایند. نتایج پژوهش جلیلی و بابازاده (1395)،بیان می‌دارد که حسابرسی داخلی تنها ابزاری تک‌منظوره برای کنترل درستی و اطمینان از رعایت بعضی معیارهای معیننیست، در عوضشیوه‌ای است عملی که با آفرینش ارزش افزوده باعث تسهیل دست‌یابی سازمان به شاخص‌های اثربخشی و سودآوری از پیش تعیین شده می‌شود، که با نتایج کلی پژوهش‌های فوق با پژوهش حاضرهم‌خوانی دارد. نتایج پژوهش مؤمنی (1395)، نشانمی‌دهد ضرورت تشکیل کمیته حسابرسی درشرکت‌ها به عنوان یک ابزار نظارتی می‌تواند کیفیت اطلاعات رابه طورمستقیم ازطریق نظارت برفرآیندگزارشگری مالی و به طورغیرمستقیم به وسیله مواظبت و توجه به کنترل‌های داخلی وحسابرسان داخلی افزایش دهد، که پژوهش حاضر به بررسی آن نپرداخته است. نتایج پژوهش نایارومب و همکاران (2015)، نشان می‌دهد که با استفاده از پایه‌گذاری مفهوم ریسک، تعریف رویکرد حسابرسی مبتنی بر ریسک در منشور حسابرسی تعیین، و همچنین در راستای تدوین برنامه ممیزی سالانه، جهت ارائهٔ گزارش به بخش کمیته ریسک، و همچنین، جهت تخصیص منابع به فعالیت‌های ممیزی داخلی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. فقدان دانش مرتبط، عدم تجربه، نبود ابزار مناسب برای شناسایی خطرات و عدم اصل مربوطه یا دستورالعمل به عنوان یکی از چالش‌های عمده در اجرای رویکرد حسابرسی بر اساس ریسک می‌باشند که با آن مواجه می‌شوند، که با نتایج حاصل از فرضیه‌های اول، دوم، چهارم و ششم این پژوهش هماهنگی دارد.

با توجه به نتایج حاصل از تأییدفرضیه اول پیشنهاد می‌شودکه: اهداف و سیاست‌های کلان دانشگاه با شفافیت و در چارچوب برنامه‌های کلان دانشگاه تنظیم و مهم‌تر از آن همهبخش‌ها و حوزه‌های دانشگاه به طورکامل در جریان این اهداف و برنامه‌ها قرارگیرند و تلاش برای حرکت در چارچوب برنامه‌های یادشده صورت پذیرد. فرآیندهای اجرای کار در دانشگاه به درستی تعریف، به نحوی که چابک‌سازی را به دنبال داشته باشد و گلوگاه شناسایی شده و در رابطه با تعامل حوزه‌هابازنگری‌های لازم صورت پذیرد. تفکیک وظایف خصوصاً در حوزه‌های مالی، بودجه‌ای و اداری صورت پذیرفته و از تداخل امور جلوگیری به عمل آید. فعالیت‌های موجود در فرآیندها به درستی تعریف و زمان انجام آن‌ها بهینه شود. استفاده از استانداردهای فرآیندی 32(APQC) و 33(BPMS)، می‌تواند در دستور کار قرارگیرد. با توجه به نتایج حاصل از تأییدفرضیه دوم پیشنهاد می‌شودکه: برنامه‌های آموزش‌محور خصوصاً درحوزه‌های مالی، بودجه‌ای، حسابرسی و...در دستور کار حوزه‌های متولی کار قرار گیرد. برنامه‌های تشویقی برای حضور در کلاس‌های آموزشی مدنظر باشد. حضور در سمینارها، کارگاه‌ها و تعامل با انجمن‌های حرفه‌ای هم‌چون انجمن حسابرسی ایران، انجمن حسابداری مدیریت، انجمن مهندسی مالی، انجمن حسابرسان داخلی و ... برای پرسنل مالی، بودجه‌ای، حسابرسی و ... در نظر باشد. با توجه به نتایج حاصل از تأییدفرضیه سوم پیشنهاد می‌شودکه: در رابطه با اهمیت موضوع حسابرسی داخلی، برای مدیران شفاف‌سازی لازم صورت پذیرد. کمیته حسابرسی دانشگاه به طرق مختلف ابعاد اهمیت موضوع را برای مدیران تشریح نماید. مدیران را در جلسات مالی، بودجه‌ای، حسابرسی و ... به نحوی دخالت دهیم. با توجه به نتایج حاصل از تأییدفرضیه چهارم پیشنهاد می‌شودکه: کمیته حسابرسی در رابطه با شناسایی و دسته‌بندی ریسک‌های موجود نظارت داشته باشد. در برنامه‌های حسابرسان هیات امناء و غیره موضوع تجزیه و تحلیل ریسک، عملیاتی شود. گزارشات حسابرسی داخلی و سایر گزارشات قبلی به‌درستی بررسی، تجزیه و تحلیل شود تا به کمک آن‌ها بتوان دسته‌بندی ریسک‌ها و اولویت‌های آن‌ها را انجام داد. با توجه به نتایج حاصل از تأییدفرضیه پنجم پیشنهاد می‌شودکه: موضوع تفکیک وظایف حوزه‌ها مورد توجه قرار گیرد. شفافیت وظایف هر فرد مدنظر باشد. نقاط ضعف کنترل‌های داخلی شناسایی و فعالیت‌های اساسی در این‌خصوص صورت پذیرد. با توجه به نتایج حاصل از تأییدفرضیه ششم پیشنهاد می‌شودکه: برنامه حسابرسی داخلی مربوطه با توجه به بندهای پنج‌گانه قبل و نیز درنظرگرفتن استانداردهای مربوطه طراحی گردد. با توجه به نتایج حاصل از تأییدفرضیه هفتم پیشنهاد می‌شودکه: ابعادموضوع رسیدگی مبتنی بردستورالعمل‌های داخلی دانشگاه و اسناد بالادستی و استانداردهای حرفه‌ای تبیین گردد. باتوجه به نتایج حاصل از تاییدفرضیه هشتم پیشنهاد می‌شودکه: متناسب با استانداردهای روز حسابرسی داخلی در صورت پیاده‌سازی این سیستم در دانشگاه گزارش‌های مربوطه تهیه و در عمل مورد استفاده قرار گیرد. در مجموع لازم است با توجه به عامل‌های سه گانه استخراج شده و اولویت‌بندی‌های مربوطه در رابطه با استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، که در پژوهش حاضر به آن‌ها اشاره شده است، در دانشگاه اقدامات لازم صورت پذیرد. هم‌چنین با توجه به الگوهای نظارتی فعلی در انجام حسابرسی بودجه‌ای و حسابرسی مالی دانشگاه آزاد اسلامی کشور، پیشنهاد می‌شود که به نقش عوامل انسانی، عوامل ساختاری و عوامل فنّی که به عنوان مهم‌ترین عوامل اصلی استقرار نظام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، در این پژوهش شناخته شده‌اند، در فرآیند کار نظارت بر امور رسیدگی حساب‌های مالی توجه شود. به‌طوری که در تهیه گزارش‌های حسابرسی، از یک الگوی نظارتی مشخص برای انجام رسیدگی در حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک استفاده شود که منجر به تحقق اهداف راهبردی در دانشگاه آزاد اسلامی کشور گردد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


1-گروه حسابدرای، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران.

2-گروه حسابداری، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران. (نویسنده اصلی)  rm.accounting@yahoo.com

مراجع

فهرست منابع

1)   باقرپور ولاشانی، محمد علی، مصطفی جهانبانی و سمیه ظفرزاده، (1392)، "ارائه مدلی تجربی برای پیاده سازی و بکارگیری حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در ایران"، مجله علمی-ترویجی مطالعات حسابداری و حسابرسی،شماره 6،صص 80-101.

2)   بخشنامه‌های حوزه اداری و مالی و برنامه‌ریزی دانشگاه آزاد اسلامی (1394)

3)   جلیلی، صابر و الهام بابازاده، (۱۳۹۵)، "حسابرسی داخلی و ارزش آفرینی آن"، پنجمین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت و دومین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری‌های باز، تهران، همایشگران مهر اشراق،لینک ثابت سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا (http://www.civilica.com/Paper-MOCONF05-MOCONF05_642.html).

4)   حاجی‌ها، زهره و آزاده رفیعی، (1393)، "تأثیر کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی بر به هنگام بودن گزارش حسابرسی مستقل"، فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی،دوره 6، شماره 24، صص 121-137.

5)   حساس یگانه، یحیی و آزاده مداحی، (1388)،"اثربخشی فرآیند حسابرسی در کشف اشتباهات و تحریف‌های با اهمیت در صورت‌های مالی"، فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 1، شماره 4، صص 49-76.

6)    حسن زاده، احسان، مجتبی محمودی و حجت اله آتشی گلستانی، (۱۳۹۵)، "حسابرسی داخلی (مالی و عملیاتی)"، کنفرانس جهانی مدیریت،اقتصاد حسابداری و علوم انسانی در آغاز هزاره سوم، شیراز، پژوهش شرکت ایده بازار صنعت سبز، لینک ثابت سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا (http://www.civilica.com/Paper-MEAHBTM01-MEAHBTM01_007.html).

7)   رضاخانی،مجید، احمدالهوئینظری وزاهدی، (۱۳۹۵)،"بررسیعواملمؤثربراثربخشیحسابرسیداخلیدرسازمان‌هایغیردولتی (موردمطالعهمناطقوسازمان‌هایتبعهشهرداریکرج)"، کنفرانسجهانیمدیریت،اقتصادحسابداریوعلومانسانیدرآغازهزارهسوم،شیراز،پژوهششرکتایدهبازارصنعتسبز،لینکثابتسندثبتمقالهدرمرجعسیویلیکا (http://www.civilica.com/Paper-MEAHBTM01-MEAHBTM01_413.html).

8)   صالحی، مهدی و سمانه زمانی مقدم، (1394)، "رابطه بین کیفیت حسابرسی با نسبتنقدینگی،بازدهسرمایهدرگردشوضریبسهام"، فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی،دوره 7، شماره 28، صص 57-74.

9)   کمیتهتدوین استانداردهای حسابرسی سازمان حسابرسی، (1389)، "استاندارهای حسابرسی"، تهران: انتشارات مرکز پژوهش‌های تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی.

10) کمیته فنی سازمان حسابرسی، (1389)، "استانداردهای حسابداری"، تهران، سازمان حسابرسی، نشریه شماره 160.

11) محمدی،امیر و غفارخسروی، (۱۳۹۵)،"عواملمرتبطبابهکارگیریحسابرسیداخلیمبتنیبرریسکدرصنایعمالیوغیرمالی"،شیراز،کنفرانسجهانیمدیریت،اقتصادحسابداریوعلومانسانیدرآغازهزارهسوم،پژوهششرکتایدهبازارصنعتسبز،لینکثابتسندثبتمقالهدرمرجعسیویلیکا(http://www.civilica.com/Paper-MEAHBTM01-MEAHBTM01_046.html).

12) مدیریت تدوین استانداردهای حسابداری، (1387)، "استانداردهای حسابداری"، مفاهیم نظری گزارش‌های مالی، نشریه 160، چاپ 13، تهران، سازمان حسابرسی ایران.

13) ملکیان، اسفندیار، اسماعیل توکل نیا و منصور خواجه وند، (1394)،"شناسایی علائم هشداردهنده وجود مشکلات کنترل داخلی در مؤسسات غیرانتفاعی"، فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره7، شماره 26، صص 67-86..

14) مؤمنی، مرضیه، (۱۳۹۵)، "بررسی نقش کمیته حسابرسی و حسابرسی داخلی در بهبود وکیفیت گزارشگری مالی در ایران"، دومین همایش ملی مدیریت و حسابداری، تهران، انجمن الکتروشیمی ایران، لینک ثابت سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا (http://www.civilica.com/Paper-NCOMAA02-NCOMAA02_022.html).

15)  Abbott, L. J., Daugherty, B., Parker, S. and Peters, G. F, (2016), “Internal Audit Quality and Financial Reporting Quality: The Joint Importance of Independence and Competence”, Journal of Accounting Research, Vol. 54, PP. 3–40. doi:10.1111/1475-679X.12099.

16)  The institute of internal Auditors-Australia, (2016), “ Integrated Risk-Based Internal Auditing”, Level 7, 133 Castlereagh Street Sydney NSW Australia 2000.

17)  Nyarombe, F., Musau, E. G, Kavai, I., kipyegon, Dr kirui, (2015), “The Effect of Risk- Based Audit Approach on the Implementation of Internal Control Systems: A Case of Uasin Gishu County”, International Journal of Business and Management Invention, ISSN (Online), PP. 2319–8028, ISSN (Print): 2319–801Xwww.ijbmi.org || Volume, 4, Issue 1, January 2015, PP.12-32.

18)  Gros, Marius and Koch, Sebastian and Wallek, Christoph, (2016), “Internal Audit Function Quality and Financial Reporting – Results of a Survey on German Listed Companies”.

19)  Samahaa,Khaled., Khlifb, Hichem., Hussaineyc, Khaled, (2015), “The Impact of Board and Audit Committee Characteristics on Voluntary Disclosure: A Meta-Analysis”, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, Vol.4, PP. 13–28.

20)  Groff, Maja Zaman. Di Pietra, Roberto. Sita, Aleša Saša, (2016), “Contemporary Role of Internal Auditing in Corporate Governance”, Dynamic Relationships Management Journal, Vol. 5, No. 1, PP. 51-63.

 

 

یادداشت‌ها

  1. Thebasel Committee
  2. Bou-Raad, G.
  3. Dean, M., Feucht, S. J., Smith, L. M.,
  4. The institute of internal auditors–Australia
  5. Institute of internal auditors (IIA)
  6. Clark, M. E., T. E. Gibbs, and R. G. Schroeder
  7. Hirth, R., B.
  8. Gronli and Xystros
  9. Lorenzo

10. Campbell

11. Rivenbark

12. Kunkel

13. Griffiths

14. Maynard

15. Marks

16. O’Regan

17. Jackson

18. Roy

19. Busman and Zuiden

20. Funston

21. Alzuela

22. Nyarombe &et all.

23. Khaled Samahaa.& et all.

24. Abbott, L. J.& et all.

25. Marius F. Gros &et all.

26. Maja Zaman Groff &et all.

27. KMO: (Kaiser-Meyer-Olkin)

28. Extraction

29. Initial eigenvalues

30. Extraction Sum Ofsquared loadings

31. Rotation Sum of squared Loadings

32. American productivity and quality center

33. Business process management system

34- باتوجهبهاین کهدراینپژوهشدرمرحلهٔشناساییمتغیرهاودرنتیجهمطالعهجهتامکانسنجیاستقرارنظامحسابرسیداخلیمبتنیبرریسکدردانشگاهآزاداسلامیکشور،دقتوبررسیلازمبراساسمبانینظریپژوهشصورتپذیرفتهاستوهمچنینقبلازاقدامدررابطهباپرسش نامهوآزمونآن‌هامصاحبه‌هاییباخبرگانونیزاصلاحاتیدراینرابطهانجامشدهاستومؤلفه‌هایمربوطبهمتغیرهایامکانسنجیاستقرارنظامحسابرسیداخلیمبتنیبرریسکدردانشگاهآزاداسلامیکشور،بدستآمده‌اند. لذانتایجمعنیدارشدنهمهٔمتغیرهادرسطحخطای5%(درصد)،دورازانتظارنبوده است.

 

 

یادداشت‌ها


 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,613
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,218


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب