پویائی قاعده الزام در آیات و روایات

مطالعات فقهی و فلسفی

مقاله 6، دوره 9، شماره 33، فروردین 1397، صفحه 107-131   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرّخ محسنی^* ؛ علیرضا لطفی

عضو هیأت علمی تمام وقت دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی

چکیده

اسلام که یک آئین الهی و آسمانی است نه تنها در عرصه‌های باور، اندیشه و گرایش علمی انسان، دیدگاه‌های جامعی عرضه نموده است، بلکه در حوزه‌های عملی نیز دستورالعمل‌ها، بایدها و نبایدهای مبتنی بر مبانی منطقی وضع نموده است که از نمونه‌های آن، می‌توان به «قاعدة الزام» اشاره نمود، قاعده‌ای که از آن با عنوان همزیستی فقهی یاد شده است. نتایج حاصل از تحقیـق نشان می‌دهد بر اساس این قاعده، هر مذهبی بـه همان احکام و قوانینی که خود بدان اعتقاد و باور دارد مُلزم می‌شود، این همان معنای حدیث معروف «اَلزِمُوهُم بِما اَلزَمُوا بِهِ اَنفُسَهُم» می‌باشد که در اکثر منابع ، عمدتاً برای اثبات این قاعده به این حدیث شریف تمسّک شده است.
امّا ما در این مقاله با مراجعه به تفاسیر قرآن مجید و کتب معتبر فقهی سعی کرده‌ایم برای اثبات و حجیّت این قاعده علاوه بر ذکر روایات معتبر، به آیاتی از کلام الله مجید نیز استناد کنیم چرا که در صورت اثبات این امر قاعدة الزام در فقه امامیّه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

قاعدة الزام؛ کتاب و سنّت؛ امامیّه؛ اهل سنّت؛ اهل کتاب

مراجع