تأثیر میدان الکترومغناطیس و امواج فراصوت بر جوانه زنی و خصوصیات گیاهچه ای و درصد اسانس آویشن (Thymus vulgaris L.)

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 4، دوره 13، 1(49) بهار، اردیبهشت 1398، صفحه 57-72   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jcep.2019.664837

نویسندگان

نادر آشناگر¹؛ تورج میرمحمودی^{* 2}؛ نادر جلیل نژاد²

¹دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران

²استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران

چکیده

تأثیر میدان الکترومغناطیس و امواج فراصوت بر جوانه­زنی و خصوصیات گیاهچه­ای آویشن با انجام دو آزمایش جداگانه به­صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی در چهار تکرار در سال 1396 در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد بررسی شد. در آزمایش نخست، بذرها به مدت 5، 15 و 30 دقیقه در معرض میدان الکترومغناطیس با شدت­های 5، 50، 100 میلی تسلا و در آزمایش دوم، بذرها به مدت 4، 8 و 12 دقیقه در معرض امواج فراصوت با شدت 20، 40 و 60 کیلوهرتز قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس داده­ها اثر متقابل زمان در شدت میدان الکترومغناطیسی و زمان در شدت امواج فراصوت بر کلیه صفات و شاخص­های مورد بررسی معنی­دار بود. در این تحقیق بالاترین درصد جوانه­زنی (66/97 درصد)، سرعت جوانه­زنی (20/0) طول ریشه­چه (70/8 سانتی­متر)، طول ساقه­چه (67/9 سانتی­متر)، وزن خشک ریشه­چه (5/41 میلی­گرم)، وزن خشک ساقه­چه (75/44 میلی­گرم)، وزن خشک گیاهچه (21/86 میلی­گرم) و وزن خشک اندام هوایی (63/0 گرم) و کمترین میانگین زمان جوانه­زنی (84/4 روز) به بذرهای تیمار شده با شدت میدان الکترومغناطیسی 50 میلی تسلا به مدت 15 دقیقه اختصاص یافتند. همچنین، بالاترین درصد جوانه­زنی (66/90 درصد) سرعت جوانه­زنی (21/0)، طول ریشه­چه (78/7 سانتی متر)، طول ساقه­چه (65/7 سانتی­متر)، وزن خشک ریشه­چه (20/41 میلی­گرم)، وزن خشک ساقه­چه (60/53 میلی­گرم)، وزن خشک گیاهچه (80/94 میلی­گرم) و وزن خشک اندام هوایی (44/3 میلی­گرم) به تیمار شدت امواج فراصوت 60 کیلوهرتز به مدت 16 دقیقه تعلق داشتند. بیشترین درصد اسانس نیز از شدت میدان الکترومغناطیسی 5 میلی تسلا به مدت30 دقیقه (44/3 درصد) و امواج فراصوت 60 کیلوهرتز به مدت 16دقیقه (95/2 درصد) به­دست آمد. بنـابراین، این دو تیـمار برای بهبـود ویژگی­های جوانه­زنی و گیاهچه­ای آویشن می­تواند مد نظر قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

اسانس؛ آویشن؛ جوانه‌زنی؛ وزن خشک گیاهچه

مراجع

· Aghajani, Z., R. Ekhtiari, and A. Pourmindani. 2014. Study of the effects of silver nanoparticles on germination and early growth of mountain thymus (Thymus kotschyanus L.). Agronomic Research in Semi Desert Regions. 1(2): 73-85.
· Aladjadjiyan, A. 2010. Influence of stationary magnetic field on lentil seeds. International Agrophysics. 24: 321- 324.
· Alvandian, S., A.S. Vahedi, and R. Taghizadeh. 2013. Investigating the effect of ultrasound and chilling on germination of seeds of medicinal plant (Myrtus communis L.). Journal of Seed Research. 3: 21-31. (In Persian).
· Baser Kouchebagh, S., F. Farahvash, B. Mirshekari, F. Rahimzadeh Khoei, and H. Kazemi Arbat. 2014. Effects of physical seed priming and hydropriming on physiological and morphological characteristics, yield and harvest index in marigold (Calendula officinalis L.). Journal of Crop Ecophysiology. 7(4): 421-430. (In Persian).
· Bitarafan, N., A. Gholami, H. Abbas Dokht, M. Baradaran, and F. Khalighi Sigaroodi. 2017. Effects of vermicompost and mycorrhizal fungi on growth characteristics, essential oil and yield of thyme (Thymus vulgaris L.). Journal of Agroecology. 9 (1): 102-114.
· Das, R., and R. Bhattacharya. 2006. Impact of electromagnetic field on seed germination. Proceedings of the International Conference on Modern Electrostatics, Beijing, China. 141-145.
· Dhawi, F., J.M. Al-Khayri, and E. Hassan. 2009. Static magnetic field influence on elements composition in date palm (Phoenix dactylifera L.). Research Journal Agriculture Biological Sciences. 5: 161-166.
· Faryabi A., H. Zaremansh, M. Keshvarii, and N. Abdali. 2008. The effect of ultrasonic waves on physiologic and morphologic processes of seed germination in capsicum pepper (Capsicum annuum) and radish (Rhaphanus sativus). The 1^st National Conference on Iranian Seed Science and Technology, Gorgan. (In Persian).
· Kordas, L. 2002. The effect of magnetic field on growth, development and the yield of spring wheat. Polish Journal of Environmental Studies. 11(5): 527-530.
· Li, H., and H. Ramaswamy. 2005. Osmotic dehydration. Stewart Postharvest Review. p: 22.
· Machikowa, T., T. Kulrattanarak, and S. Wonprasaid. 2013. Effects of ultrasonic treatment on germination of synthetic sunflower seeds. International Journal of Agricultural, Biosystems Science and Engineering. 7: 1-3.
· Mahdavi, B., A.M. Modares-Sanavi, and H.R. Balochi. 2008. The effect of electromagnetic fields on germination and primary growth in the seeds of annual alfalfa (Medicago sativa L.), barley (Hordeum vulgare L.), dodder (Cuscuta sp.), and barnyard grass (Echinochloa crus-galli L.). Iranian Journal of Biology. 21(3): 433-442.
· Maleki Farahani, S., A. Rezazadeh, and M. Aghighi Shahverdi. 2015. Effects of electromagnetic field and ultrasonic waves on seed germination of cumin (Cuminum cyminum L.). Iranian Journal of Seed Research. 2(1): 109-118. (In Persian).
· Marghaeizadeh, GH., M.H. Gharineh, Gh. Fathi, A.R. Abdali, and M. Farbod. 2014. Effect of ultrasound waves and magnetic field on germination, growth and yield of Carum copticum (L.) C. B. Clarke) in lab and field conditions. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 30(4): 560-539. (In Persian).
· Marinkovic, J., G. Jacimovic, and V. Mircov. 2008. Use of biophysical methods to improve yields and quality of agricultural science. Journal of Agricultural Science. 53: 3-15.
· Martinez, E., M.V. Carbonell, and J.M. Amaya. 2000. A static magnetic field of 125 mT stimulates the initial growth stages of barley (Hordeum vulgare L.). Electro-and Magnetobiology. 19(1): 271-277.
· Mazaheri, D., and N. Majnoun-Hosseini. 2002. An introduction to general agronomy. Tehran University Press. (In Persian).
· Mirshekari B. 2015. Physical seed treatment and their effects on seedling emergence and yield of ribwort plantain (Plantago lanceolata) in delayed sowing date. Journal of Crop Ecophysiology. 9(3): 477-490. (In Persian).
· Racuciu, M., D.E. Creanga, and C. Amoraritei. 2008. Biochemical changes induced by low frequency magnetic field exposure of vegetal organisms. Romanian Journal of Physics. 52: 601-606.
· Risca, I.M., L. Fartais, and P. Stiuca. 2007. Ultrasound effects contributions on the Norway spruce seeds germination (Picea abies (L.) Karsten). Australian Journal of Crop Sciences. 8: 87-88.
· Saki, T., M. Nasiri, N. Abdali, and S. Alinia-Fard. 2009. The Effect of ultrasonic waves on germination percentage and rate in lavender (Lavandula stoechas L.) medicinal plant. Tehran: The Scientific Conference on Industrial Development of Medicinal Plants in Iran. (In Persian).
· Sorkhi llah Lo, F. 2009. Evaluation of the effects of ultrasound and magnetic field on germination of seeds of the everlasting medicinal plant (Calendula officinalis L.) Sixth Iranian Horticultural Congress - Guilan University. 1165-1161. (In Persian).
· Vashisth, A., and S. Nagarajan. 2010. Effect on germination and early growth characteristics in sunflower (Helianthus annuus) seeds exposed to static magnetic field. Journal of Plant Physiology. 167: 149-156.
· Yaldagard, M., S.A. Mortazavi, and F. Tabatabaie. 2008. Effect of ultrasonic power on the activity of barley's alpha-amylase from post-sowing treate of seeds. World Applied Sciences Journal. 12: 34-47.