نقش شهرک های صنعتی در توسعه اقتصادی و اجتماعی شهری و منطقه ایی مورد؛ شهر مهریز

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 9، دوره 6، شماره 4 - شماره پیاپی 24، آذر 1393، صفحه 128-142   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

دکتر علی اکبر نجفی کانی^{* 1}؛ بهنام متوسلی²

¹استادیار گروه جغرافیای دانشگاه گلستان

²کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری

چکیده

چکیده:
امروزه صنعتی شدن یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای توسعه همه­جانبه و متوازن کشورهای درحال توسعه محسوب می‌شود و از آنجایی که برای بسیاری از شهرهای ایران رشد شهرنشینی همراه با رشد صنعتی بوده است احداث صنایع در قالب مجتمع‌ها و شهرک‌های صنعتی یکی از مهم‌ترین مؤلفه­ها برای توسعه پایدار شهرها به شمار می­رود. هدف کلی پژوهش حاضر[1] بررسی میزان تاثیر شهرک صنعتی بر ارتقاء شاخص های اقتصادی و اجتماعی در شهر مهریز و ارائه راهکارهایی در راستای توسعه شهری می­باشد. بدین منظور برای دستیابی به اهداف مورد نظر از دو روش کتابخانه­ای و پرسشنامه استفاده گردید و افراد شاغل در صنایع با کارگران غیرشاغل در صنایع در قالب پرسشنامه مورد مطالعه و سنجش قرار گرفتند و به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار spss و excel استفاده شده است. آزمون فرضیه­های تحقیق که با استفاده از آماره­های کای اسکوئر، مان­وایتنی وT  مستقل انجام گرفت نشان می­دهد که شهرک صنعتی باعث بهبودی اوضاع اقتصادی و اجتماعی کارگران شهر مهریز شده، به طوری که در بین سرپرستان شاغل و غیر شاغل در شهرک صنعتی در زمینه شاخص­های اقتصادی (میزان درآمد، میزان پس انداز، تنوع و فرصت شغلی، میزانهزینه خانوار و افزایش انگیزه سرمایه گذاران) و مولفه­های اجتماعی (میزان مهاجرت، میزان ماندگاری جهت سکونت و اشتغال، میزان مشارکت، افزایش سطح سواد و تحصیلات و استفاده از وسایل ارتباط جمعی) تفاوت معناداری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: صنعت؛ صنعتی‌شدن؛ شهرک‌های صنعتی؛ توسعه؛ شهر مهریز

مراجع

- منابع و ماخذ

1- احمدی ع و خیرخواه ا س. ، 1386، "روش تولید تمیز در توسعه پایدار صنعتی" انتشارات شرکت شهرک­های صنعتی ایران.

2-  آسایش ح.، 1379، " اصول و روش­های برنامه ریزی روستایی" انتشارات دانشگاه پیام نور.

3 - توکلی نیا ، ج ، 1379 ،" تاثیرات اقتصادی- فضایی شهرک­های صنعتی بر منطقه تهران بزرگ( نمونه موردی: غرب و جنوب تهران)" پایان­نامه دکتری دانشگاه تربیت مدرس، تهران.

4 - حاجی پور ا.،  1376،" پراکندگی جغرافیایی صنایع بزرگ و نقش آن در توسعه منطقه­ای (مورد شهر تبریز)" پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی ، تهران..

5- حیدری ا.، 1381،"توسعه و موانع توسعه در ایران" انتشارات نیکا، تهران.

6- خلیفه قلی م.،1376، " برنامه­ریزی راهبردی توسعه فضایی شهرهای صنعتی( نمونه موردی: شهر اصفهان)" پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی ، تهران.

7- دانه کار، ا،1384، چهره بحرانی از زیست بوم سواحل مازندران، فصلنامه شهرداری‌ها،  شماره 71.

8-  رضویان م. ت، 1376،" مکان­گزینی واحدهای صنعتی بحثی در اقتصاد فضا" انتشارات ورپردازان، تهران.

9- سروامینی ش و دیگران.، 1389،"بررسی اثرات شهرک صنعتی اشتهارد بر توسعه روستاهای همجوار" نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی(علوم و صنایع کشاورزی) جلد 24، شماره 2، ص 227-238.

10-شفیعی م و شقایی ع. ا، 1384،"افزایش مشارکت موثر و رقابتی بخش صنایع کوچک و متوسط در توسعه اقتصادی و اجتماعی جمهوری اسلامی" انتشارات رسا، تهران.

11- فرقانی ع و علی پور گیل کلایه. ا، 1387،"مسایل مکانیابی مراکز صنعتی" ماهنامه آموزشی در زمینه مدیریت (تدبیر) شماره 196.

12- قاسمی سیانی .م، 1383،" اثرات احداث شهرک­های صنعتی در نواحی روستای(مورد: شهرک صنعتی اصفهان) پایان­نامه کارشناسی ارشد  دانشگاه تربیت مدرس تهران.

13- قاضی نسب م و مدیر ن، 1385،"فرهنگ و تاریخ مهریز" انتشارات نور گستر، یزد.

14- کلانتری .خ، 1385،"پردازش و تحلیل داده‌ها در مطالعات اقتصادی و اجتماعی با استفاده از (SPSS)" تهران: انتشارات شریف.

15- مرکز مطالعات و برنامه­ریزی شهر تهران و نهاد (سازمان) تهیه طرح­های جامع و تفضیلی شهر تهران(1383)، انتشارات شهرداری تهران.

16-  مطیعی لنگرودی س .ح، 1384 ،"جغرافیای اقتصادی ایران (صنایع)" انتشارت جهاد دانشگاهی مشهد.

17- مطیعی لنگرودی س ح و نجفی کانی ع. ا،1385، " بررسی و ارزیابی اثرات شهرک­های صنعتی در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی، نمونه موردی: شهرستان بابل" پژوهش­های جغرافیایی، شماره 58، 147- 165 .

18- مطیعی لنگرودی س ح و نجفی کانی ع. ا، 1390، توسعه و صنعتی سزی روستا، دانشگاه تهران. تهران

19- ملکی .س، "توسعه‌ی پایدار شهری و ناحیه‌ای(معنی، مفهوم وضرورت آن) 1378،" نخستین همایش مدیریت توسعه‌ی پایدار در نواحی شهری، دانشگاه و شهرداری تبریز.

20- مهدوی م و طاهرخانی. م،1383، "کاربردآمار در جغرافیا" نشر قومس، تهران.

21-  متوسلی .ب، 1391،" بررسی میزان اثرات شهرک های صنعتی در توسعه پایدار شهری، مورد شهر مهریز" پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه گلستان، گرگان .

22-نجفی کانی، ع. ا،1385 ،" نقش شهرک­ها و نواحی صنعتی در توسعه مناطق روستایی از دیدگاه توسعه پایدار(مطالعه موردی: شهرستان بابل)" رساله دکتری، دانشگاه تهران، تهران.

23- نقوی.م .ر،1389، "نقش شهرک­های صنعتی در توسعه اقتصادی روستاهای پیرامون ( نمونه موردی: شهرک صنعتی بهشهر)" پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس ، تهران.

24- Goletti .F,  2006 "Agricultural Diversification and Rural Industrialization asa Strategy for Rural Incom Growth and Poverty Reduction In Indochina and Myanmar".

25- Homchean. K,2000 "Industrial Estete Authority of Thailand Strategy For Enviormental Compliance.

26- Jatle .V,1994 " Frastructural Facilities in Industrial Estate .

27- Korhonen, .J,2004 "Industrial Ecology in the Strategical Sustainable Development Model" .

28- Singha, S. and  Amit, k., 2002 “Industrial Estate and Management in India” .

29- Wei  L .Q,2007 " Industrial Location in Chania" .

30- www.world bank. Org.2012.