ارزیابی کارآیی علف‌کش‌های گروه سولفونیل اوره برمهار علف‌های هرز گندم (Triticum aestivum L.) در منطقه سرخس

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 2، دوره 10، شماره 35، بهمن 1397، صفحه 10-18   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید حسین حسینی کیا^{* 1}؛ جواد مومنی دمنه²؛ محمدحسن هادی زاده³؛ محمد بازوبندی³؛ کمال حاج محمدنیا قالیباف⁴

¹کارشناسی ارشد علف های هرز واحد مشهد، دانشگاه آزاداسلامی، مشهد، ایران

²دانشجوی دکتری بیابان زدایی ، دانشکده کشاورزی ومنابع طبیعی ، دانشگاه هرمزگان. بندرعباس، ایران

³عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی، مشهد، ایران

⁴عضو هیئت‌علمی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

به منظور بررسی کارایی علف‌کش‌های گروه سولفونیل اوره در مهار علف‌های هرز گندم در شهرستان سرخس، یک پژوهش به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هفت تیمار در چهار تکرار در سال 1392 انجام شد. تیمارها شامل کاربرد پنج علف‌کش آپیروس 75% (سولفوسولفورون)، توتال 75% (مت‌سولفورون متیل+ سولفوسولفورون)، آتلانتیس 2/1% (مزوسولفورون+ یدوسولفورون+ مفن پایر دی اتیل)، لوگران اکسترا 64% (تریاسولفورون+ تربوترین) و لنتور 70% (تریاسولفورون+ دای‌کامبا) به انضمام دو تیمار شاهد آلوده به علف هرز و عاری از علف های هرز بودند. سمپاشی علف‌کش‌ها در مرحله‌ی سه تا پنج برگی گندم به صورت ‌پس‌رویشی توسط سمپاش پشتی‌شارژی انجام شد. نتایج نشان داد همه علف‌کش‌ها نسبت به شاهد بدون کنترل سبب مهار معنی دار علف‌های هرز شدند، به طوری که توتال با 92 درصد و لوگران اکسترا با 50 درصد کاهش وزن خشک کل علف‌های هرز، به ترتیب موفق‌ترین و ضعیف‌ترین علف‌کش‌ها بودند. لنتور، آتلانتیس و آپیروس پس از توتال به ترتیب 74، 71 و 59 درصد وزن خشک کل علف‌های هرز را کاهش دادند. خسارت ظاهری علف کش ها بر روی گندم تداوم نداشت و همه علف‌کش‏ها عملکرد گندم را نسبت به شاهد بدون کنترل افزایش دادند که ناشی از موفقیت آن‏ها در مهار علف‏های هرز بود.

کلیدواژه‌ها

تریاسولفورون؛ رقم پیشگام؛ سولفوسولفورون؛ مت سولفورون

مراجع

بی‏نام. 1387. راهنمای سموم مجاز کشاورزی کشور. سازمان حفظ نباتات. تهران. 334 ص.

دین‏قزلی، ف،. ا. زند. 1389. بررسی کارایی دو علف‏کش جدید لنتور و دیالان سوپر در کنترل علف‌های هرز پهن‏برگ مزارع گندم استان فارس. مجموعه مقالات نوزدهمین کنگره گیاه‌پزشکی. ایران. 12-9 مرداد. مؤسسه تحقیقات گیاه‏پزشکی کشور.تهران. ص 91.

زارع ابیانه، ح.، م، بیات ورکشی.، ع، ا، سبزی پرور.، ص، معروفی.، ع، قاسمی. 1389. ارزیابی روش‏های مختلف برآورد تبخیر و تعرق گیاه مرجع و پهنه‌بندی آن در ایران. پژوهش‏های جغرافیای طبیعی. 74: 110-95.

زند، ا.، م، ع، باغستانی.، م، جمالی.، ر، پور آذر.، پ، ثابتی. 1386. بررسی کارایی علف‌کش آتلانتیس در کنترل علف‏های هرز مزارع گندم کشور. گزارش موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور.

زند، ا.، م. ع. باغستانی، ن. نظام آبادی، پ. شیمی. 1389. علف کش ها و علف های هرز مهم ایران- ویراست سوم (تألیف). چاپ اول، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی.

 زند، ا.، م، ع، باغستانی.، ن، نظام‌آبادی.، پ، شیمی. 1389. راهنمای استفاده از علف‌کش‏های ثبت‌شده در ایران. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 143 ص.

سازمان هواشناسی کشور. 1392. دسترسی به داده‏های اقلیمی و تاریخچه‏ای. قابل‌دسترسی به‏صورت آنلاین در تارنمای http://www.irimo.ir/far/wd/2703.html. تاریخ دسترسی 10 آذر 1392.

سلطانی، ا. 1385. تجدیدنظر در کاربرد روش‏های آماری در تحقیقات کشاورزی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 74 ص.

سلیمان پورنقیبی، ز.، ا. ایزدی دربندی، م. راستگو، م. پارسا، ا. اصغرزاده. 1394. اثر باقیمانده علف‌کش نیکوسولفورون در خاک بر رشد، گره‌زایی و تثبیت نیتروژن در نخود. پژوهشهای زراعی ایران، 13(2): ۲۸۷-۲۹۲.

یگانه، م. 1390. ضمیمه راهنمای سموم مجاز کشاورزی کشور، سال‏های 1386 لغایت 1389، سازمان حفظ نباتات، تهران، 101 ص.

Beyer, E. M., H. M. Brown, and M. J. Duffy. 1987. Sulfonylurea herbicide soil relations, Proceedings of the British Crop Protection Conference-Weeds. Bringhton. UK. pp. 531-540.

Brown, H. M. 1990. Mode of action, crop selectivity, and soil relations of the sulfonylurea herbicides. Pestic. Sci .29:263-281.

Davis, J. S. 1996. Integrated weed control in vegetable crops. In: Proccedings Crop Protection in Northern Britian, Madison. Pp. 938.

EPA (U.S. Environmental Protection Agency). 2012. Pesticides, Science and Policy: Databases. Avalable online from: http://www.epa.gov/pesticides/science/ databases_pg.htm. <Accessed 09 March 2013>.

James, T. K., P. T.  Holland., A. Rahman and Y. R. Lu. 1999. Degradation of the sulfonylurea herbicides chlorsulfuron and triasulfuron in a high-organicmatter volcanic soil. Weed Res. 39:137-147.

Kegley, S. E. B.R., S.O. Hill and A. H. Choi. 2010. Atlantis herbicide. PAN Pesticide Database, Pesticide Action Network, North America (San Francisco, CA). Avalable online from: http://www.pesticideinfo.org/Detail_Product.jsp?REG_NR=00026401103&DIST_NR=000264. <Accessed 09 March 2013>.

Menne, H. J., B. M. Berger. 2001. Influence of straw management, nitrogen fertilization and dosage rates on the dissipation of five sulfonylureas in soil. Weed Reseach 41:229-453.

Moyer, J. R., R. Esau and G. C. Zozub. 1990. Chlorosulfuron persistence and response of nine rotational crops in alkaline soils of Southern Alberta. Weed Technol. 4:453-458.

Russell, M. H., J. L. Saladini and F. Lichtner. 2002. Sulfonylurea herbicides. Pesticide Outlook: 166-173.

Stenersen, J. 2004. Chemical pesticides: Mode of action and toxicology. CRC Press, Boca Raton, Florida.

Tomlin, C.D.S. 2009. The Pesticide Manual (Fifteenth Edition). BCPC (British Crop Protection Council), Hampshire, UK. 1457pp.

USDA (United States Department of Agriculture). 2014. Soil Texture Calculator. Available online from http://www.nrcs.usda.gov/wps/portal/nrcs/detail/soils/survey/?cid =nrcs142p2_054167. <Accessed 15 October 2014>

Vencill, W. 2002. Herbicide Handbook. Weed Science Society of America, 8th edition. 491 pp.

Zimdahl, R. L. 1995. Weed science in in sustainable agriculture. American Journal of Alternative Agriculture, 10:139-142.