کار آیی مصرف انفرادی و اختلاط علفکش‌ها بر برخی خصوصیات علف‌‌هرز گشنیزک (Bifora testiculata L.) و گندم (Triticum aestivum)

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 11، دوره 10، شماره 35، بهمن 1397، صفحه 118-130   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ابراهیم غلامعلی پور علمداری^{* 1}؛ امیر طوق زرین²؛ علی نخزری مقدم¹؛ زینب اورسجی¹؛ معصومه نعیمی¹

¹استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبدکاووس

²دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته شناسایی و مبارزه با علف‌های هرز، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبدکاووس

چکیده

به‌منظور ارزیابی کار آیی مصرف انفرادی و اختلاط برخی از سموم پهن‌ برگ کش بر کنترل علف‌‌هرز گشنیزک (Bifora testiculata)، خصوصیات رشدی، عملکرد و اجزای عملکرد گندم، آزمایشی به‌صورت طرح بلوک‏های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 1394-1393 اجرا شد. تیمارها شامل علف‌کش‌های تری بنورون متیل (گرانستار)، بروموکسینیل+ ام‌ سی پی آ (برمایسید ام آ)، توفوردی (یو 46 دی) + دایکمبا (دیالن سوپر)، مکوپروپ‏پی + دیکلروپروپ‌پی + MCPA (دوپلسان سوپر)، توفوردی (یو 46 دی)، اختلاط گرانستار با سایر سموم، شاهد با علف‌کش و شاهد بدون علف‌کش بود. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای مختلف شاهد با علف‌هرز، شاهد بدون علف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هرز و علف‌کش‌ها بر وزن خشک، تراکم بوته و میزان کلروفیل کل گشنیزک و بر تمام صفات موردبررسی گندم معنی‌دار بود (p<0.01). به‌طورکلی اثر کاهشی مصرف اختلاط علف‌کش‌ها بر تراکم بوته، وزن خشک و میزان کلروفیل کل علف‌هرز گشیزک بیش‎تر از اثر انفرادی علف‌کش‌ها بود. در این مطالعه، تیمار مصرف انفرادی گرانستار و وجین به ترتیب با مقادیر 3527 و 3720 کیلوگرم در هکتار، بیش‌ترین مقدار عملکرد را به خود اختصاص دادند. در مقابل عدم مصرف علف‌کش دارای کم‌ترین مقدار عملکرد (1864 کیلوگرم در هکتار) بود. اختلاط گرانستار با دوپلسان سوپر و دیالن سوپر نسبت به مصرف انفرادی آن‌ها موجب تخریب کامل گشنیزک و از طرفی تأثیر منفی کم‌تری بر تعداد دانه در سنبله و عملکرد دانه شد. با توجه به کار آیی بیش‌تر گرانستار در اختلاط با علف‌کش‌های جدید در مهار علف‌هرز گشنیزک و کاهش جزئی عملکرد دانه گندم برای جلوگیری از مقاومت،

کلیدواژه‌ها

تری بنورون متیل؛ وزن خشک؛ تراکم؛ اجزای عملکرد؛ کلروفیل کل

مراجع

ابراهیم پور، ف.، ع. چعب، س.ه. موسوی و س.ن. موسویان. 1390. ارزیابی کار آیی علف‌کش دومنظوره توتال و اختلاط دو علف‌کش تری بنورون متیل و پینوکسادان در مراحل مختلف رشدی گیاه گندم. مجله الکترونیک تولید گیاهان زراعی. 4(2): 30-17.

آرمین، م.، ا. زند و م.ع. باغستانی. 1387. اثر دوز کاهش‌یافته علف‌کش کلودینافوب پروپارژیل بر درصد کنترل یولاف وحشی (Avena ludoviciana)، عملکرد و درآمد اقتصادی گندم (Triticum aestivum). مجله حفاظت گیاهان. 22 (2): 118-109.

باغستانی، م. ع.، م. جمالی، و. نریمانی و ح. کربلایی خیاوی. 1385. بررسی کار آیی علف‌کش دومنظوره جدید سولفوسولفورون در مقایسه با چند علف‌کش رایج مزارع گندم. گزارش نهایی شماره 351/82. موسسه تحقیقات آفات و بیماری‌های گیاهی. 20 صفحه.

پور آذر، ر. و م.ع. باغستانی. 1383. کار آیی علف‌کش پهن ‌برگ جدید در مزارع گندم در خوزستان. شانزدهمین کنگره گیاه‌پزشکی ایران، تبریز. 12-8 شهریور 1383.

حیدری شریف‌آباد، ح. 1380. گیاه و شوری. موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع. 98 صفحه.

راشد محصل، م.ح.، ح. حمیدیان و م. بنایان اول. 1372. علف‌های هرز و کنترل آن‌ها (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 389 صفحه.

رحیمیان، ح. و م. بنایان. 1375. مبانی فیزیولوژیکی اصلاح نباتات. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 344 صفحه (ترجمه).

زارع فیض‌آبادی ا، ه. ساربان، م. رجب‌زاده و ه. خزائی.1388. بررسی واکنش رقابتی سه رقم گندم به تراکم‌های مختلف یو لاف وحشی. مجله پژوهش‌های زراعی ایران، جلد 7، شماره 2: 472-465.

زاد پور، س. م. ح.، م.ع. باغستانی و ا. زند. 1386. اثر سوء اختلاط علف‌کش‌ها بر گندم. دومین همایش علوم علف‌های ‌هرز ایران. 9 و 10 بهمن‌ماه 1386. مشهد.

زند، ا.، م. ع. باغستانی، ک. موسوی، م. اویسی، م. ابراهیمی. م. راست‌گو، و م. ر. لبافی حسین‌آبادی. 1387. راهنمای مدیریت علف‌هـای هـرز. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 275 صفحه.

قرخلو، ج.، م. ح. راشد محصل، م. نصیری محلاتی، ا. زند، ع. قنبری، ر. دیرادو، م. اسوناو و ر. ویدال. 1386. ارزیابی مقاومت علف هرز فالاریس مقاوم به علف‌کش‌های بازدارنده استیل کو آنزیم آ کربوکسیلاز. دومین همایش علوم علف‌های ‌هرز ایران. 9 و 10 بهمن‌ماه 1386. مشهد.

کرمی شهولی، ا.، ش. لرزاده، ن. آریان نیا و ح، نوریانی.1386. بررسی اثر اختلاط سه نوع علف‌کش بر کنترل علف‌های ‌هرز گندم رقم وریناک در شمال خوزستان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته شناسایی و مبارزه با علف‌های هرز. دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر.

گودرزی، آ. ب.، ق. فتحی و م. گلابی. 1386. بررسی اختلاط علف‌کش‌های دومنظوره با مویان در مقایسه با علف‌کش‌های تک منظوره بر مهار گندم. دومین همایش علوم علف‌های ‌هرز. 9 و 10 بهمن‌ماه 1386، مشهد.

لطفی ماوی، ب.، ج. دانشیان، ا. مرادی اقدم و م. مرادی اقدم. 1390. ارزیابی مدیریت تلفیقی علف‌های هرز بر ذرت علوفه‌ای (Zea mays) در منطقه میانه. مجله علمی – پژوهشی اکو فیزیولوژی گیاهان زراعی و علف‌های هرز. 5(18): 108-97.

لطفی ماوی، ب.، ج. دانشیان و م.ع. باغستانی. 1391. ارزیابی مدیریت تلفیقی علف‌های هرز مزارع سورگم جارویی (Sorghum bicolor L.) در منطقه میانه. نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار. 22(1): 69-55.

محقق نژاد، ر.، م. آرمین و م. حیدری. 1392. اثر مصرف تقسیطی نیتروژن و دزهای علف‌کش ایمازامتابنزمتیل بر رقابت گندم با علف‌های هرز. نشریه علمی ـ پژوهشی اکو فیزیولوژی گیاهان زراعی. 4 (28):468-453.

ممنوعی ا. 1389. بررسی امکان اختلاط علف‌کش نیکوسولفورون (کروز) با برومایسید ام آ (بروموکسینیل+ ام سی پی آ) در کنترل علف‌های هـرز ذرت. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی به شماره ثبت 89/1693/70، بخش تحقیقات علف‌های هرز، موسسه تحقیقـات گیاه‌پزشکی کـشور. 37 صفحه.

موسوی، س. ک.، ا. زند و م. ع. باغستانی. 1384. تأثیر تراکم کاشت بر تداخل لوبیا (Faseolus vulgaris L.) و علف‌های هرز. نشریه آفات و بیماری‌های گیاهی. 73(1): 92-79.

میر وکیلی، س. م. و م. ع. باغســتانی.1383. تأثیر کار آیی اخــتلاط دو علف‌کش توفــوری و کلودینــافوپ پروپارژیل در مــزارع گنــدم. اولین همایش علوم علف‌های هرز ایران، موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور.

نصری، ر.، ا. مرشدی، ع. ملکی و م. صادقی شجاع. 1392. تأثیر مصرف سموم پهن ‌برگ و باریک برگ‌کش جدید و قدیم بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم پیشتاز در منطقه ایلام. مجله پژوهش‌های به زراعی. جلد 5، شماره 2: 12-1.

Anonymus. 2006. Guide to Crop Protection: Weeds, plant diseases, insect. Winnipeg: Manitoba Agriculture, Food and Rural Initiatives, and Regina, Saskatchewana: Saskatchewan Agriculture.

Arnon, D. I. 1949. Copper enzymes in isolated chloroplasts polyphenol oxidase in Beta vulgaris. Plant physiol. 24: 1-5.

Baghestani, M.A., E. Zand, S. Soufizadeh, M. Mirvakili and N. Jaafarzadeh. 2009. Antagonistic effect of 2, 4-D plus MCPA and clodinafop propargyl on wheat (Triticum aestivum) field weeds in Iran. Appl. Ent. Phytopath. Pesticide Special; Issue. Spring 2009, 18 pp.

Caceres, A. 2000. Calidad de la material prima para la elaboracion de productos fitofarma ceuticas. Primer Congreso International FITO 2000 “Por la investigacion, conservacion y diffusion del conocimiento de las plantas medicinals 27-30 de septiembre, 2000, Lima, Peru.

FAO. 2009. FAO Statistics Division, htp:/faostat.fao.org/default.aspx

Isaacs, M. A., H. P. Wilson and J. E. Toler. 2003. Combinations of sethoxydim with post emergence broadleaf herbicides in sethoxydim-resistant corn (Zea mays). Weed Technol. 17: 224–228.

Kavaliauskaite, D. and A. Bobinas. 2006. Determination of wed competion critical period in red bet. Agron. Res. 4: 217-220.

Khan. N., G. Hassan, K. B. Marwat and M. A. Khan. 2003. Efficacy of different herbicides for controllingweeds in wheat crop at different times of application- II. Asian J. Plant Sci. 2(3): 310- 313.

Kirkland, K.J., E.N. Johanson and F.C. Stevenson. 2001. Control of wild oat (Avena fatua) in wheat with MKH 6562. Weed Technol. 15:48-55.

Kudsk, P. and S. K. Mathiassen. 2004. Joint action of amino acide biosynthesis-inhibiting herbicides. Weed Res. 44: 313- 322.

Lovell, T.S. and L. Wax. 2001. Weed control in field corn (Zea mays) with RPA 201772 combinations with Atrazine and S-Metolachlor. Weed Techno. 15:249–256.

Schutz, H. and E. Fangmier. 2001. Growth and yield responses of spring wheat (Triticum aestivum L. cv. Minaret) to elevated CO2 and water limitation. J. Environ Pollut. 114: 187- 194.

 Sharma, R. K., S. Sharma and S. S. Sharma. 2006. Seed germination behavior of some medicinal plants of Lahaul and Spiti cold desert (Himachal Pradesh): implications for conservation and cultivation. Curr. Sci. 90 (8): 1113-1118.

Skrzypczak G.A., J.A. Pudełko and W. Waniorek. 2007. Assessment of the tank mixture of Mesotrione and Pethoxamidplus Terbuthlazin efficacy for weed control in Maize (Zea mayse L.). J. Plant Prot. Res. 47.4: 237-242.

Vrbnicanin, S., M. Kresovic, D. Bozic, A. Simic, R. Maletic and A. Uludag. 2012. The effect of ryegrass (Lolium itali cum L.) stand densities on its competitive interaction with cleavers (Galium aparine L.). Turk J Agric For. Vol, 36, pp: 121-131.

Xlaoyong, L., H. Matsumoto, K. Usui. 2001. Comparison of physiological effects of fluazifop butyl and Sythoxydim on Oat (Avena Sativa.). Weed Biol. Manag. 1: 120-127.