بررسی سبز شدن گیاهچه های لوبیا سبز و ذرت تحت تاثیر عمق کاشت با استفاده از مدل پروبیت

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 13، دوره 10، شماره 35، بهمن 1397، صفحه 140-149   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

بهنام بهتری^{* 1}؛ عادل دباغ محمدی نسب²؛ کاظم قاسمی گلعذانی²؛ محمدرضا شکیبا²

¹دانشجوی دکترای اکولوژی گیاهان زراعی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

²استاد گروه اکوفیزیولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

سبز شدن گیاهچه یکی از مهمترین رویدادهای فنولوژیکی است که موفقیت گیاهان زراعی یکساله را تحت تاثیر قرار می‌دهد. هدف اصلی از انجام این تحقیق، ارائه مدل سبز گیاهچه‌های لوبیا سبز و ذرت و تعیین بهترین مدل در ارتباط با عمق کاشت بود. برای این منظور، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سال 1394در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. آزمایش با چهار عمق کاشت 2، 4، 6 و 8 سانتی متر در 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که درصد سبز شدن در هر دو گیاه زراعی در عمق کاشت چهار سانتی متری دارای بیشترین مقدار بود ولی در سطوح پایین‌تر، سبز شدن هر دو گیاه دچار افت شدیدی شد. شاخص‌های سبز گیاهچه، 50% سبز شدن نهایی گیاهچه‌ها، میانگین زمان سبز و ضریب سرعت سبز نشان داد که سبز شدن گیاهچه‌های گیاه لوبیا سبز در مقایسه با گیاه ذرت بیشتر بود. برای هر دو گیاه افزایش در مرگ و میر قبل از سبز شدن با افزایش عمق کاشت در آزمایش مشاهده شد. به طوری که بالاترین مرگ و میر جوانه‌ها در عمق 8 سانتی‌متری اتفاق افتاد. هرچند، در منحنی‌های پروبیت برازش شده برای هر شکل، مقدار افزایش بین گیاهان مختلف متغیر بود. سرعت سبز شدن در بین گیاهان نیز متفاوت بود و بر اساس مقادیر معیار آماری، مدل پروبیت خطی به علت تعداد پارامتر کمتر مناسبترین مدل برای برازش را نشان دادند. بنابراین این مدل‌ها می‌تواند پایه مناسبی برای کاربرد عملی در مدیریت گیاهان زراعی باشد.

کلیدواژه‌ها

شاخص های سبز گیاهچه؛ مدل سازی؛ مرگ و میر گیاهچه؛ منحنی های پروبیت

مراجع

بهتری، ب. 1390. آللوپاتی در کشاورزی پایدار و جنگلداری (ترجمه). انتشارات موردی. 386 صفحه.

بهتری، ب. ذ. نعمتی، ح. حسن پور و ج. رضاپور فرد. 1389. مدل­سازی سبز و رشد نهالبذرهای لوبیا سبز، آفتابگردان و ذرت با استفاده از برخی مدل­های غیر خطی. مجله دانش کشاورزی پایدار. دوره­ی 20، شماره 2، ص140-129.

Bilbro, J.D. and D.F. Wanjura, 1982. Soil crust and cotton emergence relationship. Trans. ASAE, 25: 1485–1488.

Benvenuti, S. and M. Macchia. 1995. Effect of hypoxia on buried weed seed germination. Weed Res. 35: 343-351.

Bush, J.K. and O.W. Van Auken. 1991. Growth and survival of Prosopis glandulosa seedlings associated with shade and herbaceous competition. Bot. Gazette. 151: 234–239.

Crawley, M.J. 2000. Seed predators and plant population dynamics. pp. 167–182. In: Fenner M (eds) Seeds: The Ecology of Regeneration in Plant Communities. CABI Publishing, Wallingford, UK.

Cussans, G.W., S.Raudonius, P. Brain, and S. Cumberworth. 1996. Effects of depth of seed burial and soil aggregate size on seedling emergence of Alopecuus myosuroides, Galium aparine, Stellaria media and wheat. Weed Res. 36:133–141.

Dianati Tilaki, G.A., B. Behtari and B. Behtari. 2009. Effect of salt and water stress on the germination of Alfalfa (Medicago sativa L.) seed. Povolzhskiy J. Eco. 2:158-164.

Fenner, M. 1985. The Ecology of Seed. Chapman and Hall, London, UK. 250pp.

Finney, D.J. 1971. Probit Analysis, 3rd edn. Cambridge University Press, Cambridge, UK.

Forcella, F. Benech-Arnold, R.L. Sanchez, R. and Ghersa, C.M. 2000. Modeling seedling emergence. Field Crops Res. 67: 123–139.

Gao, Y., A. Duan, X. Qiu, X. Li, U. Pauline, J. Sun and H. Wang. 2013. Modeling evapotranspiration in maize/soybean strip intercropping system with the evaporation and radiation interception by neighboring species model. Agri. Water Manag. 128: 110-119.

Grundy, A.C. and A. Mead 1998. Modeling the effects of seed depth on weed seedling emergence. Asp.Applied Bio. 51: 75-82.

Grundy, A.C., A. Mead, S. Burston. 1999. Modeling the effect of cultivation on seed movement with application to the prediction of weed seedling emergence. Applied Eco. 36: 663-678.

Kirby, E.J.M. 1993. Effect of sowing depth on seedling emergence, growth and development in barley and wheat. Field Crops Res. 35: 101-111.

Ross, M.A. J.L. Harper. 1972. Occupation of biological space during seeding establishment. J. Ecol. 60: 77-88.

Scott, S.J., R.A. Jones and W.A. Williams. 1984. Review of data analysis methods for seed germination. Crop Sci. 24: 1192–1199.

Smith, J., P. Smith and T. Addiscott. 1996. Quantitative methods to evaluate and compare soil organic matter models. pp. 181–199. In: Powlson DS, Smith P and Smith J (Eds). Evaluation of Soil Organic Matter Models. Springer-Verlag, Berlin.

Soltani, A., S. Galeshi, E. Zeinali and N. Latifi. 2002. Germination, seed reserve utilization and seedling growth of chickpea as affected by salinity and seed size. Seed Sci. Technol. 30: 51–60.

Soltani, A., M.J. Robertson, B. Torabi, M. Yousefi-Daz and R. Sarparast. 2006. Modeling seedling emergence in chickpea as influenced by temperature and sowing depth. Agri. Fores. Meteo. 138: 156–167.

Soltani, A., E. Zeinali, S. Galeshi and N. Latifi. 2001. Genetic variation for and interrelationships among seed vigor traits in wheat from the Caspian Sea coast of Iran. Seed Sci. Technol. 29: 653–662.

Tessier, S. 1988. Zero till furrow opener geometry effect on wheat emergence and seed zone properties. Ph.D. Dissertation. Washington State University, Pullman.