عملکرد و همبستگی صفات ده رقم جدید پنبه تحت تاثیر تاریخ‌های کشت در مغان

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 25، دوره 10، شماره 35، بهمن 1397، صفحه 280-291   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه ودایع خیری¹؛ سیروس منضوری فر²؛ سعید حکم علی پور^{* 3}

¹کارشناس ترویج اداره جهاد کشاورزی شهرستان مشگین شهر، مشکین شهر، ایران

²دانشیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

³استادیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

برای بررسی عملکرد و همبستگی بین صفات ارقام مختلف پنبه در منطقه مغان با توجه به تاریخ کشت آن-ها، آزمایشی روی 10 رقم جدید پنبه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل انجام گرفت. در این آزمایش صفات مختلف در دو تاریخ کاشت بهاره (25 اردیبهشت) و کاشت تابستانه (31 خرداد) بررسی و اطلاعات به دست آمده مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه مرکب داده‌ها نشان داد که تاریخ کاشت برای تمامی صفات مورد مطالعه بجز ارتفاع بوته تاثیر معنی‌دار داشت. بالاترین عملکرد چین اول و چین کل، به طور مشترک، به ترتیب در ترکیب تیماری رقم Mehr، Avangard، Sp-731، Sp-732 × کشت بهاره و Mehr، Avangard، Sp-731، Sp-732، No.210 × کشت بهاره حاصل گردید. کمترین میزان این دو صفت در Crema، Sp-731 ، No.200 ، No. 228 ، JR-3 ، No.210 ، No.001 × کشت تابستانه حاصل گردید. در Sp-732 × کشت بهاره، No.001 × کشت بهاره و Mehr، Sp-731، No.001 × کشت بهاره (به طور مشترک) به ترتیب بالاترین عملکرد کل، تعداد قوزه و درصد زودرسی حاصل گردید. کمترین میزان این صفات نیز به ترتیب در ترکیب‌های تیماری No.210، No-200 و Sp-731 × کشت تابستانه به دست آمد. بیشترین و کمترین ارتفاع بوته نیز به ترتیب در ترکیب-های تیماری No.001، Sp-732 × کشت تابستانه حاصل شد. در بین ده رقم مورد مطالعه پنبه، بالاترین میزان عملکرد به طور مشترک مربوط به ارقام Sp-731، Avangard و Sp-732 بود.

کلیدواژه‌ها

ارتفاع گیاه؛ ارقام جدید پنبه؛ تعداد قوزه و زودرسی

مراجع

احتشامی م ر. تهرانی عارف آ. صمدی ب. 1394. تأثیر تاریخ کاشت بر برخی صفات فنولوژیکی، مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد پنج رقم کلزا.  نشریه زراعت (پژوهش و سازندگی). 109: 111-120.

بصیری، ف. (1390). بررسی عملکرد و خصوصیات کمی و کیفی الیاف ارقام جدید پنبه در دشت مغان، پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه. 146 صفحه.

سید معصومی، ی. (1385). مقایسه ارقام امید بخش پنبه و سازگاری آنها در مغان. گزارش پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل. 89 صفحه. 

صدیقی ا، سیروس مهر ع ر، رمضانی مقدم م ر، اصغری پور م ر. و ی اسمعیلیان. 1390. ارزیابی عملکرد و کیفیت ارقام پنبه در تاریخ های مختلف کاشت در سیستم دو کشتی، فصلنامه پژوهش های علوم گیاهی، شماره پیاپی 24، سال ششم، شماره 4: 26-36.

ناصری، ع. (1375). مطالعه راندمان تولید پنبه در کشور و جهان". اداره کل پنبه و دانه های روغنی، وزارت کشاورزی. صفحات 43-10.

نعمتی، ن. (1373). گزارش نهایی بررسی سازگاری واریته‎های پنبه. انتشارات مؤسسه تحقیقات پنبه، معاونت ورامین. 102 صفحه.

Ali, M., Q. Mohy-Ud-Din, M. Anjum, S. Sabir, and L. Ali. 2004. Cotton yield as influenced by different sowing dates under the climatic conditions of Vehari-Pakistan. Inte. J. of Agric. and Bio. 6 (4): 644-646.

Arshad, M., M. Hanif, I. Noor, and S.M. Shah. 1993. Correlation studies on some commercial cotton varieties of G. Hirsutum. Sarhad. J, of Agri. 9 (1): 9-35.

Balkcom, K.S., Bergtold, J.S., Monks, C.D., Price, A.J. and Delaney, D.P. 2010. Planting and defoliation timing impacts on cotton yield and quality. Beltwide Cotton Conferences, New Orleans, Louisiana, January 4-7.  p. 125.

Donald, J. B., E. B. Moser, and G. A. Breitenbeck. 1994. Boll Weight and within plant yield distribution in field grow cotton given different levels of nitrogen. Agron. J. 86: 20- 26.

Godoy, A.S., and G.A. Palomo, 1999. Genetic analysis of earliness in upland cotton (G. Hirsutum L.) II. Yield and lint percentage. Euphytica J. 105: 161-166.

Kohel, R.J. 1974, Influence of certain morphological characters on yield of cotton. Grow. Rev. 51: 281-292.

Peng S., and D.R. Krieg, 1991, Single leaf and canopy photosynthesis response to plant age in cotton. Agron. J. 83: 704- 708.

Saleem, M.F., Anjum, S.A., Shakeel, A., Ashraf, M.Y. and H.Z. Khan. 2009.  Effect of row spacing on earliness and yield in cotton. Pakistan Journal of Botany. 41(5): 2179-2188.

Wang, B., Guo, W., Zhu, X., Wu, Y., Huang, N., and T. Zhang. 2007, QTL mapping of yield components for Elite hybrid derived-RILs in upland cotton. Elsevier Boulton, 34: (1): 35-45.