تأثیر عرف بر احکام حجاب و پوشش زنان مسلمان

مجله پژوهش های فقه و حقوق اسلامی

مقاله 4، دوره 15، شماره 55، خرداد 1398، صفحه 75-96   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ijrj.2019.665202

نویسندگان

مهرانه درزی¹؛ محمد جعفری هرندی^{* 2}؛ محمد صادق موسوی³

¹دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²دانشیار گروه فقه و اصول، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³دانشیار گروه فقه و اصول، مدرسه شهید مطهری، تهران، ایران

چکیده

   حجاب به عنوان یک اصل اساسی در میان فقهاء و اندیشمندان اسلامی پذیرفته شده به طوری که عدم اعتقاد به آن نشانه خروج از دین اسلام برشمرده می­شود و در مقابل گروهی از اندیشمندان و فقهاء به مسأله پوشش با این دید نگاه نمی­کنند و این مسأله امروز نیز با گسترش حضور روز افزون زنان در اجتماع باعث ایجاد اختلافات شدیدی بین فقهاء و اندیشمندان اسلامی شده است. لذا این مقاله با واکاوی بحث پوشش از طریق بررسی وضع پوشش در زمان نزول آیه حجاب و همچنین بررسی درستی و نادرستی مقدار پوشش فعلی و مقایسه آن با حجاب متداول زمان پیامبر(ص) پرداخته است. بر این اساس، در این مقاله هدف نویسنده بررسی پوشش یا حجاب از جهت نو و جدید یعنی از لحاظ تأثیر عرف بر آن و تأثیرات این نوع بررسی و تحقیق را در حل تعارض موجود در احکام پوشش مورد بررسی قرار می­دهد و برای اثبات این نظریه به ذکر شواهدی از آیات و روایات می­پردازد.

کلیدواژه‌ها

حجاب و پوشش؛ زینت؛ عرف؛ تأثیر؛ موضوع؛ حکم

مراجع

) فارسی

1. ابوالفتح الجرجانی، سید امیر، (1362)، تفسیر شاهی(آیات الاحکام)، نوید، تهران.
2. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، (1376)، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، آستان قدس، مشهد رضوی.
3. ترکاشوند، امیرحسین، (1389)، حجاب شرعی در عصر پیامبر، بی­نا، تهران.
4. جعفری هرندی، محمد، (1393)، زن در اسلام وجاهلیت، نوگل، تهران.
5. دورانت، ویل و آریل، (بی تا)، تاریخ تمدن،ترجمه محسن اشعریون، بی­جا: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
6. عابدیان، میرحسین، (1381)، عوامل مؤثر در تغییر حکم، مجله متین 15و16، سایت حوزه، 29 /1/89.
7. قرشی، سید علی اکبر، (1412)، قاموس قرآن، دارالکتب الاسلامیه، تهران.
8. لعل نهرو، جواهر، (1386)، نگاهی به تاریخ جهان، ترجمه محمود تفضّلی، امیرکبیر، تهران.
9. مکارم شیرازی، ناصر، (1374)، تفسیر نمونه، دارلکتب الاسلامیه، تهران.
10. واعظی، محمد، (1392)، وضعیت زن در جاهلیت، انتشارات سایت خبر گزاری فارس،7/2/92 .

 

ب) عربی:

1. ابن منظور، جمال الدین محمد ابن مکرم، (1414)، لسان العرب، دارلفکر، بیروت.
2. اردبیلی، احمد بن محمد(مقدس اردبیلی)، (بی­تا)، زبده البیان فی احکام القرآن، مکتبه المرتضویه، تهران.
3. اردبیلی، احمد بن محمد(مقدس اردبیلی)، (1403)، مجمع الفائده و البرهان و شرح الأذهان، انتشارات اسلامی، قم.
4. مجلسی(علامه)، محمدباقر، (1403)، بحار الأنوار، دارالأحیاء الثرات، بیروت.
5. البحرانی، شیخ یوسف، (بی­تا)، الحدائق، نشر اسلامی، قم.
6. الجصاص، ابی بکر احمد بن علی الرازی، (1415)، احکام القرآن، دارلکتب العلمیه، بیروت.
7. الدارمی،عبدالله بن بهرام، (1349)، سنن الدارمی، الاعتدال، دمشق.
8. زمخشری، (بی تا)، تفسیر الزمخشری الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بی جا: بی نا.
9. سجستانی، سلیمان ابن اشعث،(بی تا)، سنن ابی داود، دارالعربیه، بیروت.
10. السیوطی، جلال الدین، (1365)، الدار المنثور، دارالفکر، بیروت.
11. سیوری، فاضل مقداد بن عبدالله، (1393)، کنز العرفان، ترجمه عقیق بخشایشی، نوید الاسلام، قم.
12. شریف رضی،(بی تا)، نهج البلاغه، الحسنون، بی جا.
13. شهید اول، محمد بن جمال الدین مکی العاملی، (بی­تا)، القواعد و الفوائد، مکتبه المفید، قم.
14. طباطبایی، علامه سید محمد حسین، (بی­تا)، المیزان فی التفسیر القرآن، قم: موسسه نشر اسلامی حوزه علمیه.
15. طبرسی، حسن، (1415ق)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مؤسسه الاعلمی، بیروت.
16. عاملی، شهید ثانی، زین الدین بن علی، (14120)، الروضه البهیه (شرح لعمه)، داوری، قم.
17. عاملی، شهید ثانی، زین الدین بن علی، (1380)، الروضه البهیه(شرح لعمه)، دارالتفسیر اسماعیلیان، قم.
18. عاملی، الحر، (بی­تا)، وسائل الشیعه (اسلامیه)، دارالحیاء التراث العربیه، بیروت.
19. علی، جواد، (بی­تا)، المضل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بی­جا: بی­نا.
20. خوئی، سید ابوالقاسم، (1371)، مصباح الفقاهه، مکتبه داوری، قم.
21. مغنیه، محمدجواد، (1421)، الفقه علی المذاهب الخمسه مغنیه، دارالجواد، بیروت.
22. مغربی، قاضی نعمان، (1385)، دعائم الاسلام، آل بیت، قم.