احکام تداخل در جنایات مستوجب قصاص در قانون مجازات اسلامی 1392

مجله پژوهش های فقه و حقوق اسلامی

مقاله 9، دوره 15، شماره 55، خرداد 1398، صفحه 179-198   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ijrj.2019.665208

نویسندگان

الناز مینویی¹؛ بابک پورقهرمانی^{* 2}

¹کارشناسی ارشد حقوق جزا وجرم‌شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران

²استادیار گروه حقوق کیفری وجرم شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران

چکیده

یکی از نوآوری‌های قانونِ مجازات اسلامی 1392 «تداخلِ جنایات» می‌باشد که در فقه با عنوان      «تداخلِ اسباب» مطرح‌شده است و منظور این است که جنایات عمدی متعدد و مختلفی با ضربه واحد یا متعدد از سوی جانی بر مجنی علیه وارد گردد. قانون مذکور با اختصاص فصل دوم از کتاب قصاص به موضوع «تداخلِ جنایات»، سعی کرده است خلأهای قانون قبلی را مرتفع نماید. بااینکه در جنایات اصل بر عدمِ تداخل آنها است، اما در موارد خاص تداخل در جنایات پذیرفته‌شده است. به این نحو که هرگاه جنایات متعددی از سوی مرتکب بر مجنی‌علیه، با یک ضربه واردشده باشد تداخل صورت می‌گیرد. درصورتی‌که با ضربات متعدد جنایات متعددی وارد شود، در صورت متوالی­بودن ضربات مؤثر در قتل تداخل صورت می‌گیرد در غیر این صورت تداخل صورت نمی‌گیرد

کلیدواژه‌ها

تداخل؛ جنایات؛ قصاص؛ تعدد؛ قانون مجازات اسلامی 1392

مراجع

1. ابن بابویه، محمد بن علی، (۱۴۲۶)، من لایحضره الفقیه، دفتر انتشارات اسلامی، قم.
2. الهی­منش، محمدرضا، مرادی اوجقار، محسن، (1392)، جرائم علیه اشخاص، نشر میزان، تهران.
3. آقایی­نیا، حسین، (1393)، حقوق کیفری اختصاصی، جرائم علیه اشخاص (جنایات)، میزان، تهران.
4. حاجی­ده­آبادی، احمد، (1389)، قواعد فقه جزایی (حدود و تعزیرات، قصاص و دیات)، سبحان، قم، چاپ دوم.
5. حاجی­ده­آبادی، احمد، (1394)، نقدی بر قانون مجازات اسلامی 1392 در زمینه تداخل قصاص، فصلنامه فقه  و حقوق اسلامی، سال چهل و هشتم، شماره دوم، پائیز و زمستان1394، صص۲۴۷-۲۲۵.
6. حائری، سید علی بن محمد طباطبایی، (1418)، ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل، مؤسسه آل بیت علیهم السلام، قم.
7. حر عاملی، محمدبن حسن، (1409)، وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشرعیه، مؤسسه آل بیت علیه السلام، قم.
8. حلی، فخرالمحققین، محمدبن حین بن یوسف، (1387)، إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، مؤسسه اسماعیلیان، قم.
9. حلی، محقق، نجم الدین جعفربن حسن، (1408)، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، مؤسسه اسماعیلیان، قم.
10. خوانساری، سید احمدبن یوسف، (1405)، جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، جلد 7، مؤسسه اسماعیلیان، قم.
11. خویی، سید ابوالقاسم، (1428)، مبانی تکمله المنهاج، جلد42، مؤسسه احیاء آثار الامام الخویی، قم.
12. زراعت، عباس، (1393)، شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی1392، جاودانه جنگل، تهران.
13. زیدان، عبدالکریم، (1394)، قصاص و دیات در دین اسلام، مترجمان نبی پور، محمد، ایزدی فرد، علی اکبر، مجد، تهران.
14. صدوق، محمدبن علی بن بابویه، (1414)، من لایحضره الفقیه، جامعه مدرسین، قم.
15. طوسی، (1407)، تهذیب الاحکام، دارالکتب الإسلامیه، تهران.
16. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، (1387)، المبسوط فی الفقه الامامیه، انتشارات اسلامی، تهران.
17. عاملی، شهید ثانی، زین الدین علی، (1410)، الروضه البهیه فی شرح المعه الدمشقیه، کتابفروشی داوری، قم.
18. عمید، حسن، (۱۳۶۳)، فرهنگ فارسی عمید، انتشارات امیرکبیر، تهران.
19. کاشانی، حاج آقارضا مدنی، (1410)، کتاب القصاص للفقها و الخواص، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم.
20. کلینی، ابوجعفر، محمدبن یعقوب، (1407)، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، قم.
21. مرادی، حسن، (۱۳۹۶)، جرایم علیه اشخاص(جنایات)، نشر میزان، تهران، چاپ اول.
22. مرعشی نجفی، سید شهاب­الدین، (1415)، القصاص علی ضوء القران و السنه، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی (قدس سره)، قم.
23. مزروعی، رسول، (1394)، شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی، قوه قضائیه، قم.
24. مظفر، محمدرضا، (1390)، اصول فقه، ترجمه غروریان، محسن، انتشارات دارالفکر، قم.
25. موسوی خمینی، سید روح­الله، (1408)، تحریر الوسیله، مؤسسه اسماعیلیان، قم.
26. میرمحمدصادقی، حسین، (1393)، حقوق کیفری اختصاصی1، جرائم علیه اشخاص، بنیاد حقوقی میزان، تهران.

نجفی، محمدحسن، (1404)، جواهر الکلام فی شرایع الاسلام، جلد42و43، دار احیاء التراث العربی، بیروت.