ماهیت، مشروعیت و آثار ازدواج سفید

فقه و مبانی حقوق اسلامی

مقاله 1، دوره 11، شماره 4، اسفند 1397، صفحه 11-22   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

جعفر ارجمنددانش^{* 1}؛ سید محمد رضا آیتی²؛ اصغر عربیان³

¹دانشجوی دکتری فقه و حقوق اسلامی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²استاد گروه فقه و حقوق اسلامی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³دانشیار گروه فقه و حقوق اسلامی، واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

ازدواج، از رایج ترین عقود جامعه بشری است. ازدواج در غرب رابطه ی خصوصی و شخصی است. وقتی زن و مردی زیر یک سقف و بدون تحقق ازدواج، حتی بدون قصد و بدون ثبت رسمی، قانونی و حقوقی آن در کنار هم زندگی می کنند و هم خانه می شوند، به آن ارتباط «ازدواج سفید» می گویند. این نوع زندگی یکی از شیوه های رایج در غرب است. ازدواج سفید در شرف تبدیل به یکی از چالش های جدید جامعه ایران می باشد. این ارتباط اگرچه نام زیبائی دارد، اما دلالت بر یک رابطه نامشروع و دور از شأن یک مسلمان دارد.چون ازدواج نیست و خارج از تعهدات یک ازدواج است. از نظر اسلام در میان صاحبان ملل، رابطه زن و مرد وقتی ازدواج شمرده می شود که بر پایه ی شریعت یا قوانین مورد قبول آنها، عنوان ازدواج شرعی صدق کند. ازدواج سفید نه تنها از نظر فقه شیعه بلکه تمام مذاهب اسلامی، ازدواج محسوب نمی شود، و حرام و جرم بیّن می باشد.
در این پژوهش که به روش توصیفی و تحلیلی می باشد، ماهیت و مقایسه با ازدواج های دایم و معاطاتی و مشروعیّت، ادله بطلان و ادله موافقان این نوع رابطه و آثار تکلیفی و وضعی آن از جمله عوامل گرایش به این نوع ازدواج یا رابطه و راه های جلوگیری از شیوع آن و حکم قانونی آن مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

ازدواج سفید؛ نکاح معاطاتی؛ هم خانگی؛ هم باشی

مراجع