بررسی عملکرد سراهای محلات در جذب مشارکت شهروندان شهر تهران

آمایش محیط

مقاله 8، دوره 12، شماره 44، خرداد 1398، صفحه 157-178   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

بتول حسین پور¹؛ سروش فتحی^{* 2}

¹(دانشجوی دوره کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران)

²(دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

چکیده

امروزه سیاست های پایدار شهری اهمیت واحدهای همسایگی و اجتماعات محلی را در چارچوب مفهوم توسعه پایدار روشن ساخته است. از این رو توجه به مدیریت شهری در برنامه ریزی به سوی سطح خرد گرایش یافته است. لذا به منظور ارزیابی اثر بخشی عملکرد سرای محلات در راستای جذب مشارکت شهروندان تهرانی، سرای محله های سوهانک ،اندیشه ،صادقیه ازمناطق شمال، امامت و هفت چنار از مناطق مرکزی،اتابک ،شهدای گمنام ،اقدسیه،خانی آباد نو و امام زاده حسن ازمناطق جنوب به عنوان نمونه قرار گرفته و در قالب شش محور اطلاع رسانی‌وتبلیغات،اثربخشی،اعتماد،امکانات،تجربه و تخصص و، رضایتمندی بررسی گردید. جامعه آماری زنان 20تا50ساله و به تعداد 500 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شدند. روش به کار رفته پیمایش بوده و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در سطح توصیفی میزان مشارکت پذیری شهروندان در سراهای محله در سطح متوسط رو به بالاست و در سطوح تحلیلی نیز متغییرهای امکانات، اعتماد، فعالیت ها، رضایتمندی، تخصص اساتید، اطلاع رسانی و میزان آشنایی با مشارکت پذیری شهروندان رابطه معنی داری دارد. نتایج کلی تحقیق نشان داد که میزان عملکرد سرای محلات با محوریت امکانات مناسب، بر جلب و جذب مشارکت شهروندان تاثیر‌گذار است و به عبارتی هرچقدر امکانات سخت افزاری و امکانات نرم افزاری(جلب اعتماد، اطلاع رسانی مناسب، فعالیت های مناسب، رضایتمندی واستفاده از تخصص) در سراهای محله بهینه و مناسب باشد در نتیجه جلب مشارکت شهروندان در استفاده از امکانات و برنامه و فعالیت های سراهای محله افزایش خواهد یافت.

کلیدواژه‌ها

مشارکت؛ مشارکت شهروندی؛ سرای محلات؛ تهران

مراجع

 

1. پاتنام، ر.1380."دموکراسی و سنت­های مدنی: تجربه­ی ایتالیا و درس­های برای کشورهای در حال گذار". ترجمه محمد تقی دلفروز. چاپ اول . نشر روزنامه اسلام . 432.
2. توسلی، غ.  1389. نظریه‌های جامعه‌شناسی. چاپ 16 .انتشارات سمت. 552  صفحه.
3. تقوایی و همکاران .1388 ."تحلیل بر سنجش عوامل موثر بر مشارکت شهروندان در مدیریت شهری(مطالعه موردی:منطقه 4 شهر تبریز)،مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال اول،شماره 2، ص36-19.
4. ریتزر،ج . 1382 . نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر. ترجمه محسن ثلاثی .چاپ 7 . انتشارات علمی. 840 صفحه.
5. دال،ر. 1364 .تجزیه و تحلیل جدید سیاست، مترجم حسین ظفریان،چاپ اول. ناشر حسین ظفریان. 204 صفحه.
6. دراکر، پ. 1385. نظریه‌های نوین سازمان مدیریت؛ ترجمه محسن قدمی و مسعود نیازمند، توسعه فرهنگی پیام فردا.

7.ذاکری، ه .1392. مجموعه دستوالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های ساماندهی مشارکت‌های اجتماعی در محلات شهر تهران. چاپ اول. انتشارات مدبران. 96 صفحه.

1. غفاری، غ . 1392 . مدیریت شهری و مشارکت‌های اجتماعی .چاپ 1. انتشارات تیا. 216.
2. شمس پویا،م،توکلی نیا،ج 1394، تحلیل سرمایه اجتماعی با تاکید بر مشارکت شهروندی و پاسخگویی مدیران شهری شهر اسلامشهر،فصلنامه آمایش محیط دانشگاه آزاد اسلامی ملایر، شماره30. ص 137-152.
3. حاجی پور،خ. 1385. برنامه ریزی محله - مبنا» رهیافتی کارآمد در ایجاد مدیریت شهری پایدار هنرهای زیبا 1385 شماره 26. از ص 37- 46.
4. خادم الحسینی،ا، طهماسبی زاده، ف، و میر عنایت،ن ،1394،تحلیل دیدگاه شهروندان از اهمیت محله محوری در مدیریت شهری ( مطالعه‌موردی: منطقه 9 شهراصفهان)، فصلنامه آمایش محیط دانشگاه آزاد ملایر، دوره 8، شماره 29،ص 153-176.
5. خواجه شاهکوهی، ع؛ نجفی کانی، ع؛ خوش فر، غ؛ شفائی، س. 1394.  ﻣﯿﺰان ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﺷﻬﺮوﻧﺪان در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﻋﻤﺮاﻧﯽ و ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﺷﻬﺮداری) ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی: ﺷﻬﺮﮔﻠﻮﮔﺎه)، فصل نامه آمایش محیط، 8(29) .ص1-26. 
6. دواس، دی.ای. 1394، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه: هوشنگ نایبی. چاپ 17.نشر نی. 368 صفحه.
7. فتحی، سروش.1391. تحلیلی بر روابط اجتماعی در فضای شهری  پایدار مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال چهارم/شماره چهارم/پاییز 1391. ص 47 – 64.
8. فتحی، سروش. 1393. عوامل موثر بر مشارکت شهروندان در مدیریت و توسعه فضاهای شهری تهران، مطالعات جامعه شناختی شهری (مطالعات شهری:   بهار 1393 ،دوره  4 , شماره  10 .ص143  164.
9. موسوی، م . 1391. درآمدی بر مشارکت اجتماعی. چاپ اول. انتشارات جامعه شناسان. 208 صفحه.
10. محسنی تبریزی، ع . 1375.  بیگانگی؛ مانعی برای مشارکت و توسعه ملی: بررسی رابطه میان بیگانگی و مشارکت اجتماعی و سیاسی نامه پژوهش تابستان 1375. پیش شماره 1 ص 89-100.
11. موسوی،م. 1391. تاملی بر نظریه سرمایه اجتماعی در جامعه شناسی، چاپ اول. انتشارات جامعه شناسان. 144 صفحه.
12. هاشمیان، م و  بهروان، ح، نوغانی  م. 1392. عوامل موثر بر میزان مشارکت شهروندان در اداره امور شهر مشهد»، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، صص .511-531.
13. هابرماس،ی .1392. دگرگونی ساختاری حوزه عمومی، ترجمه:جمال محمدی.تهران: چاپ 4  انتشارات افکار. 468 صفحه.
14. همیلتون،پ. 1983. تالکوت پارسونز: ترجمه احمد تدین، چاپ اول. انتشارات هرمس. 186 صفحه.
    1. Friedman, j. (1993). toward anon Euclidian mode of planning. JAPA journal, autumn,pp: 43-44.
    2. Mollah, M. A. H. (2008). Judiciary and good governance in Bangladesh. South Asian Survey, 15(2), 245-262.
    3. Schafer J, Fals–Stewart W(1997). Spousal violence and cognitive Functioning among men recovering from multiple substance abuse, Addictive Behavior's. London: Academic Press; 1997; 22(1): 127-130
    4. Wang, Z., & Dai, W. (2010). Women's Participation in Rural China's Self-governance: Institutional, Socioeconomic, and Cultural Factors in a Jiangsu County. Nottingham Courses.
    5. Zal, W. A. A., Samah, A. A., & Redzuan, M. R. (2012). Selective Participation –The Disempowerment amongst Bario Youth in Sarawak Malaysia. Developing Country Studies, 2(5), 13-21.